Dünya genelinde çoğunlukla yaşlı kişileri etkileyen ve hastalarının yüzde 75'inin erken teşhis edilemediği demansın (bunama), beyin hücrelerinin birbirleri ile iletişim kurma yeteneğinin kaybolması sonucu yaşandığı bilinmektedir.
Washington Üniversitesi Sağlık Metrikleri ve Değerlendirme Enstitüsü'nün (IHME) araştırmasına göre, ciddi bir sağlık problemi olan demans hastası sayısının 2050 yılına kadar 153 milyona çıkabileceği konusunda uyardı.
Mirror gazetesinde yer alan habere göre, İngiltere Ulusal Sağlık Hizmeti (NHS), demans hastalığının öncelikle 65 yaş ve üzeri kişilerde görüldüğünü ve 65 yaşı geçtikten sonra hastalığa yakalanma riskinin her 5 yılda bir 2 katına çıktığını belirtti.
Hollywood yıldızı Bruce Willis'e, demansın daha az bilinen bir türü olan ve davranışlar ile konuşmayı etkileyen frontotemporal demans (FTD) teşhisi konulması, demans hastalığını odak noktası haline getirdi.
İngiltere'deki Baycroft Bakım Evleri Genel Müdürü Stewart McGinn, dünyaca ünlü aktör Bruce Willis'in hastalığına ilişkin “FTD, davranış ve dille ilgili sorunlara da neden olan çok daha az yaygın bir demans türüdür. Tipik olarak 45 yaş ve üzeri kişilerde teşhis edilir" dedi.
Demans hastalığının kişilik, davranış ve konuşma ile ilişkili beyin bölgelerini nasıl etkilediğini açıklayan McGinn, demansın erken teşhisinde yardımcı olabilecek 5 işareti açıkladı.
NESNELERİ KAYBETME
McGinn, demans hastalarının organizasyon ve planlama yapmada zorlanmaya başlayabileceğini ve hastalık ilerledikçe konsantrasyonlarını sağlamada daha da zorlanabileceğini vurguladı.
McGinn, "Bu, gözlüklerini sürekli kaybetmek ya da buzdolabında TV kumandası veya temizlik ürünlerinin yanında gıda maddeleri gibi garip yerlerde eşyalar bulmak” şeklinde olabileceğini söyledi.
KONUŞMA GÜÇLÜĞÜ
McGinn, konuşmada zorlanmanın da demansın erken bir uyarısı olabileceğini belirtti.
McGinn, “Bir kişinin demans hastası olduğunun işaretlerinden biri de konuşması esnasında cümle kurmakta veya doğru kelimeleri bulmakta zorluk çekmesidir" dedi.
McGinn ayrıca, “Herkes zaman zaman tek bir kelimeyi unutabilirken, düzenli olarak kelimeleri hatırlamakta zorlanmak veya cümlelerde rastgele kelimeler kullanmak, bir kişinin acı çektiğini gösterebilir” ifadesinde bulundu.
HAFIZA SORUNLARI
Bazı anıları ya da unutulmaması gereken şeyleri hatırlamaya çalışmakta yaşanan zorlukların bu durumun en bilinen belirtisi olduğunu aktaran McGinn, “Kişi, tanıdığı insanların isimlerini sık sık unutuyor ya da yakın zamanda yaşadığı olayları veya öğrendiği yeni bilgileri hatırlayamıyor olabilir" açıklaması yaptı.
RUH HALİNDE DEĞİŞİMLER
McGinn, demans hastalarının ruh hallerinin aniden değişebileceğinin altını çizdi.
McGinn, “Bu, bir kişinin ruh halinin sebepsiz yere hızla sakinlikten kızgınlığa veya duygusallığa dönüşmesi ya da genel olarak daha içe kapanık veya endişeli hale gelmesi olabilir” dedi.
ZAMAN VE MEKAN KONUSUNDA KAFA KARIŞIKLIĞI
McGinn, bir odaya girdiğimizde neden orada olduğumuzu unuttuğumuz anlarda genellikle gülümsediğimizi ancak bu durumun ters giden bir şeylerin habercisi olabileceğini söyledi.
"Örneğin, ailenizde yaşı ilerlemiş bir kişi hayatı boyunca yürüdüğü bir sokakta kaybolabilir ve evinin yolunu bulmakta zorlanabilir" diyen McGinn, "Demans hastası adayı kişilerin, zaman konusunda kafası karışabilir ve geçmişi ile bugünü ayrım yapamayabilir" ifadesini kullandı.