Takvimler 1977 yılının şubat ayını gösteriyordu. Galler'in güneyinde bulunan Pembrokeshire bölgesinde yağmurlu bir gün yaşanıyordu. Broad Haven İlkokulu'nun öğrencileri bahçeye çıktıklarında gözlerine inanamadılar. Karşılarında bir bir UFO duruyordu.
O sırada 10 yaşında olan David Davies, geçtiğimiz günlerde BBC'de yayına giren 'Paranormal' belgeseline yaptığı açıklamada, arkadaşlarının koşa koşa içeri girdiğini ve "tuhaf bir şeyler yaşandığına dair okul müdürüne haber vermeye gittiğini" aktardı.
Gördükleri şeyin mantıklı bir açıklaması olması gerektiğine emin olduğunu belirten Davies, "Amacım dışarı çıkıp arkadaşlarıma yanıldıklarını kanıtlamaktı" diye konuştu.
Ancak dışarı çıktığında o da aynı şeyi gördü. Otobüs büyüklüğünde, "gümüş rengi, puro şeklinde bir nesne" vardı karşısında. Nesnenin üst kısmı kubbe gibiydi ve tepesinde "yanıp sönen kırmızı bir ışık" vardı.
Bu olayın 10 saniye kadar sürdüğünü belirten Davies, "İçimde kaçmak için bastırılamaz bir istek oluşmuştu" dedi.
UFO GÖRMENİN BASİT BİR AÇIKLAMASI VAR MI?
'Paranormal' belgeseli, 1970'lerin sonu 80'lerin başında yaşanmış bu ve benzeri "UFO görme" olaylarına odaklanıyor.
Dünya dışı canlılarla ilgili iddialar, son yıllarda manşetlerden düşmüyor. Geçtiğimiz yıl ABD Kongresi'nde konuyu tartışmak için tarihi bir oturum düzenlendi, dünyanın dört bir yanında gizemli monolitler ortaya çıkmaya başladı ve sosyal medya "uzaylı cesetleri"yle ilgili virallerle doldu. Örneğin TikTok'ta UFO etiketi altında 1 milyondan fazla paylaşım bulunuyor.
BBC'ye konuşan bir havacılık ve uzay uzmanı, herkesin cebinde kameralı telefonlar bulunması ve çok kişinin hava trafiğini izleyen uygulamalar kullanması sayesinde, "neyin bilindiğini neyin bilinmediğini takip etmek adına daha güçlü bir konumda" olduğumuzu söyledi.
O halde soru şu: İnsanların UFO'ları görmesinin basit bir açıklaması var mı? Ve dahası bu olaylar araştırılmalı mı?
İLGİ ARTINCA UFO AVLARI BAŞLADI
UFO'lar çok uzun zamandır insanların ilgisini çekiyor. 1947 yılında ABD'nin New Mexico eyaletinin Roswell şehrinde bulunan dünya dışı enkaz, üç yıl sonra vizyona giren The Flying Saucer filmi ve ABD ile Sovyetler Birliği arasında 1950'lerde hız kazanan uzay yarışı bu ilgiyi körükleyen faktörler oldu.
Steven Spielberg'in 1982 tarihli Oscar ödüllü filmi E.T., 1993 yılında yayına giren The X Files ve Jordan Peele'in 2022 tarihli filmi Nope gibi dünya dışı canlılarla ilgili hikâyeler de bu merakın popüler kültürdeki yansıması oldu.
Buckinghamshire Yeni Üniversite'de beşerî ve sosyal bilimler bölüm başkanı olarak görev yapan Dr. Ciaran O'Keeffe, 1980'li yıllarda UFO görme olaylarına olan ilginin de zirveye çıktığını bunun sonucunda "çok sayıda UFO avı" düzenlendiğini belirtti.
GÖRGÜ TANIKLARI NE DERECE GÜVENİLİR?
O yıllarda UFO gördüklerini iddia edenlerin açıklamaları tüm dünyada gündem oluyordu. Nitekim Broad Haven İlkokulu öğrencilerinin gördükleri UFO da aynı şekilde dünya basınının ilgisini çekti.
Broad Haven olayı 1977 yılında "Dyfed Üçgeni" olarak adlandırılan bölgede yaşanan bir dizi UFO görme olayının örneklerinden biriydi. Geçmişte bu olayları açıklamak için çok sayıda teori ortaya atıldı. Teorilerden biri UFO olaylarının civarda yaşayan bir vatandaşın eşek şakalarından biri olduğu yönündeydi.
Dr. O'Keeffe ise kamuoyunun dikkatini çeken bu olayların makul açıklamaları olabileceğini belirtti.
Aynı zamanda yine BBC'de yayınlanan Uncanny programında danışman uzman olarak görev yapan Dr. O'Keeffe, "Olan bitene dair en temel psikolojik açıklama, görgü tanıklarının ifadeleri" derken görgü tanıklarının ifadelerinin hataya açık olabildiğini vurguladı.
UFO GÖRMEK "BULAŞICI"
"Görgü tanığının sorgusunun doğası, olayla ilgili hafızayı önemli ölçüde çarpıtabilir. Özellikle de tanığı sorgulayan kişi işinin ehli değilse... Örneğin yönlendirici sorular ve olayın medya yansımalarına maruz kalmak, çarpıtıcı faktörler olabilir" diye konuştu.
Ancak Broad Haven İlkokulu'nda UFO gören tek bir görgü tanığı değil çok sayıda öğrenciydi. Buradaki durumu da "bulaşıcılık" olarak açıklayan ve olayın arka planında da gruba uyma isteğinin yatıyor olabileceğini belirten Dr. O'Keeffe ekledi: "Düşüncelerin, hislerin ve davranışların bir grup insan arasında yayılmasına bulaşıcılık diyoruz."
Ne var ki Davies, 1977'de başından geçen olay söz konusu olduğunda bu psikolojik açıklamaların geçerliliğini yitirdiğini söyledi. Zira UFO'yu gören çocuklardan gördüklerini tarif etmeleri istendiğinde hepsi birbirine çok benzeyen şekiller çizmişti.
Davies, olaydan önce bilim kurguyla pek ilgilenmediğini ancak sonraki yıllarda olan biteni anlayabilmek için kitaplara ve araştırma materyallerine binlerce sterlin harcadığını da sözlerine ekledi.
UFO DENENLER ASKERÎ HAVA ARAÇLARI MI?
Paranormal'a konuşan havacılık ve uzay mühendisi Dr. Ryan Marks, gökyüzündeki hava trafiğinin özellikle hava sahalarına yakın bölgelerde görülen UFO'lar için makul bir açıklama olabileceğini belirtti.
Kraliyet Hava Kuvvetleri Müzesi kaynaklarına göre, 1970-1990 yılları arasında Galler'in güneyinde beş hava sahası bulunuyordu. Bunlardan bir tanesi füze testleri için kullanılıyordu.
Dr. Marks, "Hava trafiği her an çok yoğundur. Üstelik bu trafik son 40 yılda daha da arttı. Üstelik gökyüzündeki askeri faaliyetler de her zaman devam eder ve bunların tamamı her zaman kamuoyuyla paylaşılmaz" dedi.
Örneğin bu yıl Mart ayında ABD hükümeti tarafından yayımlanan bir raporda, ülkede 1950'lerde ve 60'larda görülen UFO'ların ileri düzey casus uçaklarının ve uzay teknolojilerinin testlerinden kaynaklı olduğu sonucuna varıldı.
Birleşik Krallık'ta 70'lerin ortalarından 80'lerın başlarına kadar sıcak hava balonları ve hava gemilerinin testlerinin yapıldığını ve "bazılarının geleneksel UFO'lara benzeyebildiğini" söyleyen Dr. Marks, bununla birlikte bunların hangarın dışına çıkmayan "küçük ölçekli" deneyler olduğunu vurguladı.
SAVUNMA ANLAMINDA HİÇBİR AMACA HİZMET ETMİYOR
Bugün uçakları, geldikleri ve gittikleri yerleri tespit edebilen akıllı telefon uygulamaları sayesinde "çok fazla hava trafik hareketinin kayıt altına alındığını" da sözleriyle ekleyen Dr. Marks, "Bu dijital parmak izi gökyüzünde olan bitenin izini sürmeyi çok daha kolay hale getirdi" dedi.
Ne var ki Davies 47 yıl önce gördüğü şeyin bir UFO olduğundan halen emin olduğunu ifade etti ve ekledi:
"Birileri bana o sırada havada uçmakta olan 13 metre uzunluğundaki, puro şeklindeki gümüş renkli hava aracının ne olduğunu açıklayamadığı müddetçe benim bir açıklamam yok."
UFO'lara inanmanın bazen "kafasını duvara vuruyormuş gibi" hissettirdiğini de söyleyen Davies, "Hâlâ saçmalık olarak görülüp göz ardı ediliyor" diye konuştu.
Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı, savunma anlamında hiçbir amaca hizmet etmediğini ve iş gücünün daha değerli savunma faaliyetlerine kaydırılması gerektiğini belirterek UFO masasını 2009 yılında kapattı. Bakanlık sözcüsünün açıklamasında şu ifadeler yer aldı:
"50 yılı aşkın süredir bize bildirilen dünya dışı zekâ örneklerinin, Tanımlanamayan Uçan Nesnelerin ya da Tanımlanamayan Hava Olgularının hiçbiri, Birleşik Krallık için askerî bir tehdit olduğuna işaret etmemiştir."
BBC'nin "UFOs: From psychology to air traffic, are we closer than ever to an answer?" başlıklı haberinden derlenmiştir.