Birinci dönemde yapılacak merkezi sistem ortak sınavda sorulacak sorular derslerin başladığı tarihten, sınav zamanına kadar olan konuları kapsayacak.
İkinci dönemde yapılacak merkezi sistem ortak sınavda sorulacak soruların kapsamı ise eğitim öğretim yılının başından “İkinci Dönem Merkezi Sistem Ortak Sınav”ın yapılacağı tarihe kadar işlenecek olan tüm konu ve üniteleri içerecek. Her dersten 20 soru sorulması planlanıyor. Bir günde en fazla 3 sınavın yapılmasının hedeflendiği yeni sistemde, sınav arasında öğrenciler teneffüs yapıp, dinlenebilecek.
Merkezi sistem ortak sınavlarının dışında öğretmenlerin yapacakları diğer sınavlar kendi belirleyecekleri bir tarihte düzenlenebilecek. Bakanlık, ÖSYM’nin hazırladığı Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) ve Yükseköğretime Geçiş Sınavları’ndaki (YGS) gibi “kişiye özgü kitapçık” ile sınav yapmayı planlıyor. Buna göre barkot benzeri sistemlerle yazılıların değerlendirilmesi gündeme gelebilir.
Okurlarımızdan gelen sorular ve Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinin yanıtları şöyle:
Merkezi değerlendirmelerde kitapçık türleri olacak mı? Soru kitapçıkları kişiye özgü mü hazırlanacak?
- Merkezi değerlendirme yazılılarında sınav güvenliğini sağlamak için farklı kitapçık türleri hazırlanacak. Bu aşamada kişiye özgü kitapçık uygulanması düşünülüyor. Sistemin orta ve uzun vadede açık uçlu soruları da içermesi planlandığından o dönemde barkot benzeri sistemlerle yazılıların değerlendirilmesi gündeme gelebilir.
8’inci sınıfta puanlama sistemi nasıl olacak? Ortaöğretim kurumlarına yerleştirme işlemi nasıl yapılacak?
- Ortaöğretim kurumlarına yerleştirmeye esas puan, 6, 7 ve 8’inci sınıf yıl sonu başarı puanlarının yüzde 30’u ile 8’inci sınıfta uygulanan merkezi ortak sınav puanlarının yüzde 70’inden oluşacak. 6 ve 7’inci sınıflarda bütün derslerin notları öğretmen tarafından verilecek. 8’inci sınıfta, 6 temel dersten 3 yazılısı olanların ikincisi, 2 yazılısı olanların birincisi merkezi yazılı olarak yapılacak. Geri kalan derslerin yazılılarının tamamını öğretmenler düzenleyecek. Başarı puanı hesaplanırken bütün derslere ait yazılıların ve performans değerlendirmelerinin ortalaması alınarak öğrencinin o derse ait başarı notu belirlenecek. Ortaokul 6, 7 ve 8’inci sınıfların yıl sonu başarı puanı 300 üzerinden merkezi ortak sınavların puanı 700 üzerinden hesaplanacak. Ortaöğretime yerleştirmeye esas puan ise bu ikisinin ortalaması alınarak 500 üzerinden hesaplama yapılacak.
Yanlış cevaplar doğru cevapları etkileyecek mi? Bu durumda rastgele cevaplarla öğrencilerin başarılı olma şansları artmaz mı?
- Yanlış cevaplar doğru cevapları etkilemeyecek. Öğrencilerin şu anda okullarında girdikleri yazılılarda yanlış cevaplar doğru cevapları olumsuz etkilemiyor zaten. Merkezi değerlendirmeler, yazılılardan farklı olmadığı için yanlış cevapların doğru cevapları etkilemesi değerlendirme açısından daha uygun görülmüyor. Bununla birlikte YDS gibi yanlış cevapların doğru cevapları etkilemediği derecelendirme sınavlarının istatistiklerine göre adayların rastgele doğru cevabı bularak başarılı olma ihtimalleri dikkate alınmayacak kadar düşük. Buna bağlı olarak yanlış cevapların doğru cevapları etkilemediği merkezi değerlendirmelerde de öğrencilerin rastgele bir yöntemle diğer öğrencilerin önüne geçmesi ve bu durumun adaletsizlik teşkil etmesi söz konusu değil.
DEVAMSIZLIK YAPANLAR ÖNE GEÇECEK
Puan eşitliği halinde yerleştirme nasıl yapılacak?
- Ortaöğretime yerleştirmeye esas puan virgülden sonraki dört haneye kadar hesaplandığı için eşitlik olma ihtimali çok düşük. Buna rağmen puanların eşit olması durumunda; tercih önceliği, sırasıyla 8, 7 ve 6’ncı sınıflardaki yıl sonu başarı puanı yüksekliği, özürsüz devamsız gün sayısının azlığı öncelik sıralamasına göre yerleştirmede esas alınacak.
Yerleştirmeye esas puanın hesaplanmasında kullanılan yıl sonu başarı puanı ortalamasına neden 5’inci sınıflar dâhil edilmiyor?
- Uygulanan 4+4+4 sisteminde 5’inci sınıf, ikinci kademeye geçişin ilk sınıfı. İlk kademede tek öğretmenden ders alarak ikinci kademeye ulaşan öğrencilerin 5’inci sınıfta birden çok öğretmenden ders almaya başlaması, onların yaşı ve bu kademeye sağlayacakları uyum göz önüne alındığında 5’inci sınıf öğrencilerinin başarı ağırlıklandırma oranına tabi tutulması pedagojik açıdan uygun görülmedi.
ÖĞRETMENLERİN NOT MAKASI İZLENECEK
Öğrencinin ders notu başarısının yüzde 30 olduğu bu uygulamada, öğretmenin verdiği notlarda objektiflik nasıl sağlanacak?
- Ortaöğretime geçişte bugüne kadar kullanılan SBS sisteminde öğrencinin yerleştirmeye esas puanı üzerinde ders başarısı yüzde 30 etki ediyordu. Yeni uygulamada, ders başarısının yüzde 30 etkilemesi açısından önceki uygulamadan herhangi bir farklılığı yok. Ayrıca merkezi ortak yazılı sonuçları ile öğretmen yazılıları arasındaki not makası belli aralıklarla izlenip değerlendirileceğinden, okul idareleri, veliler ve diğer öğretmenlerin sosyal değerlendirmesi de öğretmeni etkileyeceğinden, not vermede objektiflik süreç içerisinde kendiliğinden sağlanacak.
AÇIK UÇLU SORULAR FATİH PROJESİYLE GELECEK
Açık uçlu sorular sisteme nasıl dâhil edilecek?
- İlk yıllarda merkezi ortak sınavlarda çoktan seçmeli sorular sorulacak. FATİH Projesi tüm bileşenleriyle birlikte uygulamaya geçtiğinde her öğrencimizde tablet bilgisayar ve her sınıfımızda akıllı tahta bulunacak. Bu imkân sağlandığında öğrencilerimizin elindeki tablet bilgisayarlar açık uçlu sorular sormamıza imkân sağlayacak, bu sayede hem açık uçlu sorularla kazanımların ölçülmesi hem de çoklu ortam değerlendirmesi yapmak mümkün olacak. Yapılan merkezi değerlendirmelerde sorulacak açık uçlu sorular o yaş grubu çocuğun bilişsel özellikleri dikkate alınarak hazırlanacak. Bütün bu açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda, oluşturulacak modül üzerinden, öğrencilerin kimlik bilgileri gizli tutularak elektronik ortamda farklı öğretmenler tarafından yapılan değerlendirmelerin ortalamalarıyla o derse ait puan verilmesi planlanıyor.
Bir günde 3 sınav
Bakanlık bu sınavların öğrenciye ilave bir stres getirmeyeceği düşüncesinde. Buna göre sınavların olacağı 2 gün öğrenciler diğer günlerde olduğu gibi sabah kalkacak, servisine binecek ve kendi okuluna gidip, sırasına oturacak. Normal okul takvimi kapsamındaki dersinin sınavını bekleyecek. Sınavlarda, öğretmenler, elektronik ortamda Bakanlığa aktardıkları soru havuzundan seçilmiş sorulardan oluşan sınav kitapçıklarını kullanacak. Öğrenciler için tek fark, kendi öğretmenlerinin eşliğinde değil, başka bir öğretmenin gözetiminde 2 gün boyunca sınavlara girecek olması. Bu 2 günde üçer sınav yapılması planlanıyor. Her dersin sınav kitapçıklarının ayrı ayrı basılması, her bir sınavın arasında öğrencilere küçük bir teneffüs verilmesi düşünülüyor. Buna göre öğrenciler sınava girecek, 20 soruluk kitapçığını alacak, cevaplayacak, kitapçık ve cevap anahtarını teslim edecek, ardından bir süre dinlenecek. İhtiyaçlarını giderecek, belki sınavı yorumlayacak, dinlenecek. Makul bir dinlenme sürecinin sonunda ikinci sınav için yeniden sınıfındaki yerini alacak ve ikinci ders için soru kitapçığını alıp cevaplandıracak.
Sınavın değerlendirmesi nasıl olacak?
Öğrencinin okul notlarının akademik ortalaması hesaplanacak. Tıpkı önceki yıllarda olduğu gibi, bu akademik ortalamanın yüzde 30’u alınacak, üstüne ortak sınavlara konu edilen derslerdeki ortalamanın yüzde 70’i ilave edilerek çocuğun ortaöğretim kurumuna yerleştirmede esas alınacak puanı ortaya çıkarılmış olacak. Bu hesaplama ve yerleştirme yönteminin bu yıla kadar uygulananlardan farklılığı yok. Yani geçen yıl SBS’de elde edilen puanın yerine bu yıl ortak sınavlarda elde edilen notların ortalaması koyulacak sadece. Değişen tek şey, yeni bir sınavın olmaması, çocuğa zaten okulda uygulanan sınavlardan bir tanesinin tüm Türkiye genelinde ortak uygulanarak, objektifliğinin sağlanması ve yerleştirmede kullanılması.
Yeni dönemde anne babaların yaşadığı “ya bir şey olur da çocuğum sınava giremezse” endişesini ortadan kaldıracak telafi sınavı sağlanıyor.
Normal zamanda sınava giremeyen ve mazereti olan bütün çocuklar makul bir süre içinde telafi sınavlarına girecek. Bakanlık, önümüzdeki yıl, ortak sınava konu olan bazı derslerin sınavlarını açık uçlu ve klasik sistemle yapmayı planlıyor. Bunun için de objektif değerlendirme yapmayı sağlayacak yeterlilikte ölçme-değerlendirme uzmanı ve ekibi oluşturmaya başladı.
Yeni sınav sistemi ile ilgili sorularınızı hurriyet.com.tr, Hürriyet Facebook ve Twitter hesapları üzerinden sorabilirsiniz.
YARIN: Sınavlarda 2 gözetmen öğretmen bulunacak