Son dönemlerde şirketler ve devlet kurumları blockchain altyapısını sık sık dile getirmeye başladı. Tek bir nokta yerine bir zincir yapısıyla çalışan blockchain altyapısını araştırdık. Blockchain nedir, nasıl çalışıyor, hangi sektörler kullanıyor sorularına cevap verdik.
Haberin Devamı
BANKACILIKTAN ülkelerdeki genel ve yerel seçimlere kadar birçok alandaki altyapıyı değiştirecek bir teknoloji gümbür gümbür geliyor. Hatta geldi bile. Adı ’Blockchain’. Blok zinciri olarak Türkçe’ye çevirebileceğimiz bu kavram, nasıl olacak da şirketlerin iş yapış tarzını değiştirecek? Bu yazımızda blockchain kavramı nedir, nasıl çalışıyor ve hangi alanlarda nasıl kullanılabilecek sorularının cevaplarını araştırdık.
Blockchain’i anlatan en güzel benzetme bakkal defterleri. Kredi kartlarının olmadığı dönemlerde kullanılan bakkal defterlerine veresiye yazdırmak müşterilerin özellikle ay sonunda sıkça yaptığı bir durumdu. Mahalledeki birçok kişi bakkala gidip, aynı deftere aldıkları ürünlerin borçlarını yazdırırdı. Peki ya bakkal kötü niyetliyse ve tüm müşterilerine ek borç yazıyorsa? Ya da bir gece bakkala giren bir hırsız bu defteri çalarsa bakkal sahibi ne yapacak? İşte bu senaryonun en büyük sorunu tüm bilgilerin tek bir tarafta saklanması. Tıpkı şu anda birçok işlemde olduğu gibi. Örneğin; banka hesabınızdaki para sunucular (server) üzerinde duruyor. Hacker’ların hedefi olduğunda hesaplardaki paralar bir anda çalınabiliyor. Veya araç satın alırken gittiğimiz noter, işlemleri bir sunucuya kaydediyor. Hatta bazen dolandırıcılar, para transferi bile yapmadan aracı üzerlerine aldıklarında kaçıyorlar. Bilgilerin tek bir merkezde saklanmasının temelde birçok sorunu bulunuyor.
SIKI GÜVENLİK ÖNLEMLERİ İşte bu sorunu çözmek için ise blockchain altyapısı devreye giriyor. Verilerin merkezi tutulması yerine zincire benzer bir şekilde saklanmasını sağlayan blockchain, bu sayede güvenlik, gizlilik ve erişebilirlik konularında öne çıkıyor. Bakkal defteri örneğine dönecek olursak, blockchain altyapısıyla hesaba yazdırdığınız bakkal defterindeki o sayfanın aynısının bir eşi sizde de oluyor. Bakkal, borcunuzu değiştirse de, defter çalınsa da sizdeki eş sayfa kayıtlı her şeyin doğru olarak ortaya çıkmasını sağlıyor. Ve bu çok sıkı algoritmalarla şifreleniyor. Peki günümüzde blockchain teknolojisi nasıl kullanılıyor? Aslında blockchain’e benzer altyapının ilk örnekleri 2000’li yılların başında görülmeye başlandı. Kullanıcılar arasında şarkı paylaşımı yapılmasını sağlayan Napster’da, bir bilgisayarda bulunan şarkı paylaşıma açılıyor ve dünyadaki tüm kullanıcılara sunuluyor. Başka bir deyişle müzik platformları aradan çıkarılıyor ve kullanıcılar arasında bir bağlantı kurulmuş oluyor.
SEÇİMLERDE KULLANILIYOR Güncel bir örnek de sanal para birimi Bitcoin. Bitcoin’in en büyük özelliği kullanıcıların bankalardan bağımsız olarak para transferi ve alışveriş yapabilmesi. Start-up’ların geliştirdiği bir başka blockchain teknolojisi ise oylama üzerine. Yerel veya ulusal seçimlerde kullanılmak üzere hayata geçirilen ‘Follow My Vote’, vatandaşların oylarını takip edebilmesini sağlayacak. Merkezi bir kuruma bağlı olmadığı için oy atanlar, seçim sonuçlarında hile yapılmadığından emin olurken, yapılacak siber saldırılarla oy sonuçlarının değiştirilmesi engellenecek. Bu da blockchain teknolojisinin sadece endüstrilerde değil, kamu kurumlarında da etkin bir şekilde kullanılabileceğini gösteriyor.
Avantajları neler 1. Güvenlik: Bu yeni sistemin en çok dikkat çeken tarafı güvenlik. Bu altyapıda veriler belirli bir merkezde durmuyor. Gerçekleştirilen işlemlerde oluşan, kişisel veya kurumsal verilere sadece taraflar ulaşabiliyor. Bu yüzden de üçüncü kişiler tarafından ulaşılamıyor.
2. Erişilebilirlik: Blockchain altyapısıyla kullanıcılar işlemlerini aracı kurumlar veya kişiler olmadan yapabiliyor. Örneğin; para transferleri bankalar arasında belirli saatlerde yapılabiliyor. Blockchain altyapılı Bitcoin’de ise ne zaman isteniyorsa para transferi gerçekleştirilebiliyor.
3. Gizlilik: Kendinize ve paylaşmak istediğiniz kuruluşlara özel olarak üretmiş olduğunuz dokümantasyonları kişilere tek elden ulaştırmanıza imkân sağlanıyor. Bu da blockchain’in gizlilik avantajını öne çıkıyor.
Haberin Devamı
Türkiye’de dernek kuruldu AVRASYA Blockchain ve Dijital Para Araştırmaları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Kadir Kurtuluş, “Bu sistem sayesinde sanal ortamda güven garantiye alınıyor. Blockchain sistemi gelecek ile dijital bir köprü kurmamızı sağlayan, son dönemin en hızlı ve temel prensiplerini yerine getiren bir ağdır. Dernek olarak Türkiye’de mevzuat çalışmalarının hızlıca yapılmasını ve bu teknolojinin yayılması, araştırılması ve geliştirilmesini amaç ediniyoruz” diyor.