Teşekkür etmeyi bilin

Calışanı iyi yaptığı bir işten dolayı takdir etmek, bir küçük teşekkür etmek onu hem motive ediyor hem de şirkete bağlıyor. Küçük bir jestin etkisi çok büyük olabiliyor. Çalışanları Ödüllendirmenin 1001 Yolu kitabının yazarı Bob Nelson, şirketlere şu tavsiyede bulunuyor: “Çalışanı takdir edin, göreceksiniz size binbir yoldan karşılık vereceklerdir.”

Takdir etmenin pek çok yolu var, bazı şirketlerde periyodik olarak toplantılar yapılıyor ve çalışanlara teşekkür ediliyor, bazılarında özel günler, haftalar düzenleniyor, bazılarında ise prim, hediye çeki, yemek, seyahat gibi ödüller veriliyor. ABD’de çalışan takdir günü diye bir gün bile var.

Takdir etmenin en önemli sonuçlarından biri çalışanı motive etmesi. Online kariyer sitesi Glassdoor’un 2.044 çalışanla yaptığı araştırmaya göre, çalışanların yüzde 80’ininden fazlası patronları onları takdir ettiğinde çok daha sıkı çalışmak için motive olduklarını söylüyorlar.

Ayrıca minnettarlık göstermek çalışanları şirkete bağlıyor. Araştırmaya katılanların yarısından fazlası, eğer patronlarından daha fazla takdir görürlerse şirkette daha fazla kalacakları söylüyorlar.
Çalışanların en çok tercih ettikleri ödüllendirme türü daha fazla para olsa da, patronlar birkaç küçük masrafsız metodla çalışanlarını mutlu kılabilirler. Araştırmaya göre çalışanların yüzde 46’sı patronlarının onlara sürpriz bir davranışla mesela öğle yemeği, akşam yemeği, teşekkürler notu ile ödüllendirmelerinden hoşlanacaklarını söylüyorlar.

Çalışanların, patronlarından beklediği diğer maliyet gerektirmeyen takdir yolları ise şöyle:

- Karar verici proseslerde yer almak.
- Kariyer fırsatları.
- Bir ekip toplantısında veya şirket bültenlerinde takdir edilmek.

Takdiri şirket kültürü yapmak
Takdir son yıllarda Türk şirketlerinin de önemli gündem maddeleri arasına girdi. PERYÖN ve yönetim danışmanlık şirketi Towers Watson tarafından 2012 yılında 55 şirketle yapılan ankete göre;
- 10 organizasyonun 8’inde takdir programları bulunuyor,
- Organizasyonlarda bulunan takdir programları arasında maddi ödüllendirme (yüzde 88) en fazla karşılaşılan uygulama,
- Maddi ödüllendirmenin yanı sıra başarıların şirket geneline duyurulması (yüzde 50) ve plaket, mektup, kart gibi yazılı takdir yöntemleri de (yüzde 43) organizasyonların yaklaşık yarısında uygulanıyor.

Kurumsal organizasyonlarda iyi uygulamalar olsa da takdirin kültürünün bir parçası haline getirmiş şirket sayısı çok az. GE İnsan Kaynaklarından sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Belgin Ertam, “Kültür olarak olumlu konulardansa, olumsuza ya da hatalara daha fazla odaklanabiliyoruz. Halbuki, daha çocukluktan itibaren takdir edilen bireylerin kendi ile daha barışık ve başarılı olduklarına tanık oluyoruz. Takdir edebilmek de bir meziyet diye düşünüyorum. Özgüveni yüksek bireyler daha fazla takdir edebiliyor, başkalarının olumlu yönlerini ortaya koyarken, kendilerini de yüceltiyorlar” diyor.

Yapılan her iş en azından bir teşekkür ile teslim alınmalı
Tatmin olmuş bir çalışan daha motive çalışacak, bilgisini genç çalışanlara yaymak için daha istekli olacaktır. Takdirin en önemli sonuçlarından biri de çalışan sadakatini arttırması. Peki çalışan ne zaman takdir edilmeli? Uzmanlar, çalışanın bir başarıya imza attığında anında, sıcağı sıcağına takdir edilmesi gerektiğini söylüyor. Belgin Ertam, kendisinden beklenenin üzerinde sonuç getiren herkesi anında takdir etmenin önemine inanıyor: “Burada çok önemli konu, takdir ve ödüllendirme sisteminin şeffaflığı. Bunun sağlanamadığı bir organizasyonda, bu programların demotive edici etkisine şahit oldum. Takdirin ve ödüllendirmenin neden yapıldığını diğerlerinin anlaması, hem şirket içindeki adalet duygusunun yerleşmesine, hem de olumlu davranışın diğerleri tarafından da uygulanır hale gelmesine yardımcı olur. Takdir herkesin önünde, yergi ve eleştiri ise özel bir alanda yapılmalı.”

Boyner Holding İnsan Kaynakları, Kurumsal Sorumluluk, Sürdürülebilirlik ve İletişim’den sorumlu Başkan Yardımcısı İdil Türkmenoğlu, takdirin normal iş akışının içine yerleşmesi, her zaman olması gerektiğini söylüyor: “Kişisel olarak; yapılan her işin en azından ‘teşekkür’ ile teslim alınması, yapan kişinin imzası ile paylaşarak hakkının verilmesi, küçük/büyük başarıların ekipçe bazen bir minik kişisel ve yaratıcı hediye, bazen yemek, gezi, bazense sadece bir mektupla ama birlikte kutlanması dikkat ettiğim konular. Bunun dışında direkt çalıştığım herkesle ayda bir kez birebir mutlaka 1 saat, sadece gelişimi ve güçlü yönleri üzerine konuşuyoruz. Ülke kültürümüzdeki ‘şımartmayayım’, ‘zaten işini yapıyor, yapmazsa hesaplaşırız’ın tam aksini sergiliyoruz.”

Onlar çalışanlarını nasıl takdir ediyor?
Anında takdir Morhipo’ya ödül getirdi
Boyner Grubu’nda çalışanları takdir etmenin çeşitli yolları var. Küçük/büyük başarıların ekipçe kutlanması, teşekkür mektubu, hediye, yemek, gezi gibi ödüller vermek bunlardan bazıları.
Örneğin, veritabanını kişisel dinlenme saatlerinde hazırlayan programcıya teşekkür için, programa oğlunun adı verilmiş: YİĞİT...
Şirketlerde çeşitli kategorilerde “yılın en...” çalışanları seçiliyor ve ödüllendiriliyor. Geçen haftalarda Beymen’in başarılı ve ödüllü satış danışmanları arasından biri ayrıca çekiliş ile bir araba kazandı.
Morhipo.com ise HipoStar adlı ‘anında takdir’ sistemi ile bu sene PERYÖN İnsan Yönetimi Ödülleri’nde Takdir ve Ödüllendirme kategorisinde büyük ödülü aldı. İyi bir fikri, geliştirmesi, özel bir performansı olan Morhipo’lu anında HipoStar seçilip, ödülünü alıyor, aylık olarak tüm HipoStarlar topluca duyuruluyor.

GE Wins globalde de ses getirdi
GE Türkiye’de takdir uygulamaları iki ana başlık altında değerlendiriliyor; ‘Anında Takdir’ ve ‘GE Wins Programı’. GE Türkiye’nin geçen sene düzenlenen çalışan anketinin sonucu başlattığı GE Wins, müşteri odaklılık ve kurum kültürüne uyum alanında başarı gösterenleri ödüllendiriyor.

GE Takdir ve Ödüllendirme Komitesi, 2014’ün ilk çeyreği için toplanan 169 adayı etki, sürdürülebilirlik ve başarıya olan katkı gibi çeşitli kriterler açısından değerlendirerek, 12 adayı ödüle layık gördü. İlk çeyrek kazananları nisan ayı içerisinde yapılacak şirket etkinliğinde tüm çalışanların huzurunda açıklanacak ve ödüllendirilecek. 4 çeyrek boyunca belirlenen adaylar sene sonundaki büyük ödül için değerlendirilecekler.

GE ülkeleri arasında ilk olan, ülke çapında ödüllendirmeyi hedefleyen bu program, en iyi uygulamalar arasına girdi.

Turkcell’de yöneticilere özel ödül bütçesi
Turkcell’de çalışanların başarılarını takdir etmek için birkaç ödüllendirme sistemi var. Bunlardan biri Turkcell Grup İnovasyon Platformu, (TİP). TİP ile çalışanlar fikirlerini karar süreçlerine katıyor ve fark yaratan çalışanlar takdir ediliyor.

Turkcell İnovasyon Platformu’nda tüm çalışanlar yenilikçi fikirlerini aynı platformda paylaşıyorlar. Hem fikri veren hem de gerçekleştiren çalışanlar ödüllendiriliyor.

Bir diğer ödül sistemi İşte Buna Ödül Verilir! Çalışanlar birbirlerini fark yaratan çalışmalar ya da uygun davranışları için de ödüle aday gösterebiliyor. Kazanan çalışanlar yılda 3 kez düzenlenen ödül törenlerinde alkışlanıyor. Ayrıca Turkcell’de tüm üst yönetim ekibinin ihtiyaç duydukları her an kullanabilecekleri bir ödül bütçesi de var. Amaç çalışanı hemen takdir etmelerini sağlamak.

PepsiCo’da Oscar, anında puan ve yüksek uçanlar var
PepsiCo’da, ödüllendirme ve takdir uygulamaları ile en küçük katkıların bile ödüllendirilmesi, şirket içinde fark yaratan uygulamaların paylaşılması, fark edilmesi ve bir rol model oluşturması, tüm bunların sonucu olarak da iletişim ve motivasyonun desteklenmesi sağlanıyor.

Bu program dahilinde PepsiCo Türkiye’nin tüm çalışanlarının en büyük başarılarının ödüllendirildiği ‘PepsiCo Türkiye Oscarları’, çalışanların diğer çalışma arkadaşlarına teşekkür edebilecekleri ‘Anında Puan’ sistemi ve en başarılı satış elemanlarının ödüllendirildiği ‘Sahada Yüksek Uçanlar’ uygulamaları bulunuyor.
PepsiCo Türkiye Kıdemli İnsan Kaynakları Direktörü Selda Kalleci, PepsiCo Türkiye olarak, geçen sene Great Place to Work Enstitüsü tarafından “Türkiye’nin En İyi İşvereni” ödülünün kazanılmalarında, uygulanan takdir mekanizmalarının da önemli bir payı olduğunu söylüyor.

ÇALIŞANI TAKTİR ETMENİN YOLLARI
Çalışanı takdir etmenin bin bir yolu var. Maaş artışı, ikramiye, prim vermek, hediye çekleri sunmak bunlardan bazıları. Ama bir küçük teşekkür bile çalışanın gönlünü kazanmaya yeter. İşte küçük jestlerle çalışanı takdir etmenin yolları:
- Çalışana teşekkür mektubu yazın.
- Başarıları şirket genelinde duyurun.
- Çalışanı üst yönetime takdim edin.
- Rapor hazırlarken, kişisel başarılarda çalışanın ismini kullanın.
- Daha uzun öğle yemeği molası verin.
- Şirkette pizza, dondurma gibi çeşitli yiyecek ikramları yapılabilir.
- Posterlerin, fotografların olduğu, hedeflerin sunulduğu ve çalışanlara kişisel olarak teşekkür ettiğiniz bir köşe kurun.
- Aylık toplantılarda bir çalışanı sözlü olarak ödüllendirin, bu toplantılara iş arkadaşlarını da davet edin, onlara bu arkadaşın ödülü neden hak ettiğini anlatın.
- Çalışanları isimle selamlayın.
- Çalışanlara, ailelerini, haftasonunu nasıl geçirdiğini sorun.
- Çalışanlara hobilerine uygun hediyeler alın.
- Yılda bir gün ‘Çalışan Takdir Günü’ düzenleyin, küçük bir parti verin.
- Çalışanlarla haftalık kahvaltılar yapın.