Staj dönemi geliyor. Öğrenciler artık ‘hele bir yaz gelsin de stajımızı yaparız’ diyemiyor. Şirketler staj başvurularını bahar döneminde açıyor. Acele etmeyenler açıkta kalıyor. Staj, öğrencinin yapmak istediği mesleği tanıması açısından önemli. Öğrenciyken çalışma ortamını görmek, projelerde yer almak, mezun olup iş arama sürecine geçildiğinde avantaj sağlıyor. Bunun için stajı da doğru düzgün yapmak gerekiyor. Eskiden çok yaygın olan ‘naylon stajlar’, kahve taşıyıp fotokopi çekmeler, sonraki dönemlerde öğrenciye bir şey katmıyor. Bu nedenle öğrencilerin mümkün olduğu kadar iş yapmaya çalışmaları, uzak durmak yerine projelerin içinde yer almaları, göstermelik staj yerine, yeri geldiğinde ‘bana iş verin’ demeleri gerekiyor. Şirketler de bu konuda artık daha bilinçli. Stajyerleri gelip geçici eleman olarak değil, eğitip istihdam edebilecekleri geleceğin çalışanları olarak görmeye başladılar. Yani öğrencilere yatırım yapıyorlar. Stajyer olarak kabul ettikleri öğrencileri mezun olduklarında işe alan birçok şirket var.
Bu nedenle staj süreleri eskiden olduğu gibi 1 ayla sınırlı kalmıyor. Bunun nedeni de bu sürenin stajyere bir şeyler öğretmek için yeterli olmaması.
Süleyman Demirel Üniversitesi Bilgisayar ve Kontrol Öğretmenliği öğrencisi 23 yaşındaki G.K., kısa süreli yapılan stajlarda iletişim konusunda bazı dezavantajlar olduğunu söylüyor: “Çalışanları yeni yeni tanıyıp ortama uyum sağladım dediğiniz anda staj sürenizin dolmasından dolayı iletişiminiz de yarım kalabiliyor.” G.K, stajlarını olabildiğince bilişim sektörünün farklı dallarında yapmaya çalışmış. Bu şekilde üniversite bitmeden tüm dalları görerek daha bilinçli bir karar vermeyi amaçlıyor.
21 yaşındaki D.E işletme 3. sınıf öğrencisi. Şimdiye kadar birkaç farklı yerde staj yapmış. D.E, kısa süreli yapılan stajlarda çalışanların kendisini geçici eleman gibi gördüğünü, bu nedenle pek de iş vermediklerini, çalışmalara dahil etmediklerini vurguluyor.
Stajyerlerden de beklentiler değişti. Öğrencilerin öğrenmeye ve kendini geliştirmeye açık bir şekilde staja başlaması isteniyor. Sadece yapılan işleri değil şirketin kültürünü, çalışma hayatının dinamiklerini gözlemlemek, şirketin bir çalışanı gibi davranmaları ve sorumluluk almaları da bekleniyor.
Staj yaptığı şirkette kendisine bir çalışandan farksız davranıldığını ve sorumluluk verildiğini söyleyen Çağrı Erdoğan (23), “Bugün var olan iletişim kurabilme, network oluşturabilme kabiliyetimi ve özgüvenimi staj yaptığım döneme borçluyum” diyor.
Uzmanlar, üniversite öğrencilerinin, kariyer seçiminde öncelikle onları mutlu eden beceri ve ilgi alanlarını belirlemelerini, daha sonra da içinde bu parçaları barındıran meslekleri tanımak için araştırma yapmalarını tavsiye ediyor. Bu nedenle, öğrencilere, okudukları bölüm ne olursa olsun mümkün olduğunca farklı sektörlerden farklı kurumlarda staj yapmalarını öneriyor.
Yaz döneminde ihtiyaç artıyor
Firmaların stajyer ihtiyacı özellikle iş yoğunluklarının arttığı dönemlerde görülüyor. Yaz döneminde isteğe bağlı ya da zorunlu stajyer ihtiyacı artıyor. Ayrıca yaz tatilini deneyim kazanarak değerlendirmek isteyen gençler tarafından şirketlere bu dönem için çok sayıda başvuru yapılıyor.
Son bir yılda Yenibiris.com’da verilen stajyer ilan sayısı 1.445. En çok stajyer ilanı yayımlayan şirketler, turizm ve otelcilik sektöründen.
En çok stajyer arayan ilk 3 sektör:
* Turizm-otelcilik (yüzde 15)
* Bilişim (yüzde 6)
* Sağlık-tıp (yüzde 6)
En çok stajyer arayan ilk 3 departman:
* İnsan kaynakları (yüzde 9)
* Satış-pazarlama (yüzde 8)
* Operasyon (yüzde 6)
En çok stajyer aranan ilk 3 pozisyon:
* Muhasebe stajyeri (yüzde 10)
* İnsan kaynakları stajyeri (yüzde 10)
* Önbüro stajyeri (yüzde 7)
İngilizce bilenler tercih ediliyor
Stajyer ilanlarında aranan en temel özelliğin, ilgili bölümlerin 3. ve 4. sınıfları ile yüksek lisans bölümlerinde okumak olduğunu belirten Yenibiris.com Genel Koordinatörü Burçak Pak Yılmaz, bunun yanı sıra ilgili alanda;
- kariyer hedefi olan
- haftanın en az 3 günü çalışabilecek
- ve İngilizce bilen adayların tercih edildiğini söylüyor.
Yılmaz, “İşverenler sorumluluk almaya hazır, kendini geliştirmeye odaklı, özgüveni yüksek, olumlu düşünce ve tutuma sahip gençlerle çalışmak istiyor. Stajyerin kuruma uyum sağlayabilmesi diğer bir önemli faktör. Ne istediğini bilen, hedefleri olan ve uyumlu bir kişiliği bulunanlar en çok tercih edilen adaylar oluyor.”
Staj süresince gençlere genellikle, çalışma süresine göre asgari ücretin bir kısmı, SSK, öğle yemeği ve servis gibi olanaklar sunuluyor. Bu süreçte gençlerin kişisel gelişimlerine katkı sağlamayı hedefleyen eğitimler de düzenlenebiliyor.
GARANTİ BANKASI
Üç farklı program var
Garanti Bankası, üniversite öğrencilerine, sektörü ve bankacılık mesleğini tanımaları için 3 farklı staj programı sunuyor: Genel müdürlük birimlerinde yürüttükleri Genç Garanti’li, bölge müdürlüklerinde yürüttükleri Garanti’li Deneyim, şubelerde yürüttükleri Temel Bankacılık Staj Programı. Üç ayrı staj programına her yıl yaklaşık 19 bin öğrenci başvuru yapıyor. 2011 yılında toplam 1.500 öğrenciye staj imkanı sağlamışlar.
Başvurular
www.garanti.com.tr/GarantiliKariyer internet sitesi üzerinden alınıyor. Şubelerdeki staj programı için son başvuru tarihi 1 Mayıs. Diğer staj programları için başvuruları yıl boyunca değerlendiriyorlar.
Şubelerde düzenlenen Temel Bankacılık Staj Programı için örgün öğretim veren üniversitelerin 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin başvuruları kabul ediliyor. Genel müdürlük ve bölge müdürlüklerinde düzenlenen Garanti’li Deneyim ve Genç Garanti’li Staj Programları için 4 yıllık örgün eğitim veren üniversitelerde (tercihen idari bilimler veya mühendislik fakültelerinde) 3. veya 4. sınıfa devam eden veya idari bilimler dalında yüksek lisans yapan öğrencilerin başvuruları kabul ediliyor. Genel müdürlük ve bölge müdürlüklerindeki staj programları 6-10 hafta arasında; şubelerdeki staj programı ise 40 işgünü sürüyor. Stajyerlere staj programları süresince işbaşı eğitim veriliyor. Garanti Bankası İnsan Kaynakları Koordinatörü Osman Tüzün, sürecin sonunda öğrencilere performanslarıyla ilgili geribildirim verdiklerini söylüyor. Özellikle genel müdürlük ve bölge müdürlüklerinde staj yapan öğrenciler, mezuniyet sonrası Management Trainee (yönetici adayı) veya Sales Trainee alım programlarında değerlendiriliyor.
MICROSOFT TÜRKİYE
1 yıl boyunca yarı zamanlı staj imkanı
Geçen yıl 1.500’ü aşkın staj başvurusu alan Microsoft Türkiye, 2011 yılında 35 uzun dönemli, 15 kısa dönemli stajyer kabul etmiş. Çoğunlukla üniversitelerin 3 ve 4’üncü sınıf öğrencilerini stajyer olarak alıyorlar. Genel olarak bilgisayar mühendisliği, elektrik elektronik mühendisliği, endüstri mühendisliği, işletme, ekonomi bölümlerinden öğrenciler kabul ediliyor. Farklı bölümlerde okuyan öğrenciler de staj programına alınabiliyor. Stajyerleri tanımak ve mezun olduktan sonra da oluşabilecek pozisyonlar için değerlendirebilmek amacıyla uzun dönemli stajlara öncelik veriliyor.
Öğrencilerin yaz döneminde 1.5 aylık stajda başarılı olurlarsa, devam eden 1 yıl boyunca yarı zamanlı staj yapma imkanı buluyorlar. Başarılı olan, performansı yüksek stajyerler için istihdam imkanı o dönemki işe alım stratejisi doğrultusunda yaratılabiliyor. Ayrıca global işe alım programı Microsoft Academy for College Hires (MACH) programına geçiş yapabiliyorlar. Stajyerlik için başvurular Microsoft Türkiye’nin kariyer sitesinden yapılıyor. Talent Explorer staj programı için başvuruları 15 Mart’ta alınmaya başlıyor.
SABANCI
800 kişi alıyorlar
Sabancı Topluluğu şirketlerinde üniversitelerin ağırlıklı olarak 3. ve 4. sınıf öğrencileri staja kabul ediliyor. Özellikle aradıkları bölümler kimya mühendisliği, makine mühendisliği, elektrik-elektronik mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, tekstil mühendisliği, endüstri mühendisliği, kimya, işletme, iktisat, pazarlama, ekonomi, uluslararası ilişkiler, muhasebe. Topluluk şirketlerine her sene yaklaşık 6.000-6.700 stajyer başvuruyor, 800 civarında stajyer kabul ediliyor. Staj başvuruları mart/nisan aylarında alınıp, stajlar genellikle 1 Haziran-30 Ekim tarihleri arasında yapılıyor. Staj süresi 1-3 ay arasında değişiyor. Genel olarak doğrudan bir istihdam söz konusu değil ancak pozisyonlar için aranılan kriterlere uygun ve staj döneminde iyi performans göstermiş olan adaylar,
seçim aşamasında ön plana çıkabiliyor. Stajyer adaylarından MS Office, internet uygulamalarında ileri düzeyde olmaları ve İngilizceyi etkin kullanmaları bekleniyor. Sabancı Topluluğu’nda staj başvuruları
http://www.sabanci.com üzerinden yapılıyor.
ECZACIBAŞI
İşe alımlarda öncelikleri var
Eczacıbaşı Topluluğu’nda uygulanan Kariyer Test Sürüşü (KTS), üniversitelerin üçüncü sınıf ve yüksek lisans birinci sınıf öğrencilerine yönelik, uzun süreli bir staj programı. Programda stajyerler, pazarlama, satış, iş geliştirme, dışsatım, finans, tedarik zinciri, üretim, kalite, ar-ge, ür-ge, insan kaynakları, bilgi teknolojileri fonksiyonlarında, en az iki ay olmak şartıyla staj süresince projeler üzerinde çalışıyorlar. Staj başvuruları kampuslardaki KTS standlarından,
www.kariyertestsurusu.com veya
www.eczacibasikariyer.com üzerinden 31 Mart’a kadar yapabiliyor. Adaylar başvurunun ardından işe alım sürecine davet ediliyor. İşe alım süreçlerini başarı ile tamamlayanlar Kariyer Test Sürüşü pilotu olmaya hak kazanıyor. KTS sonrasında, stajlarını tamamlayan pilotlar, topluluğun iş olanaklarında öncelikli değerlendiriliyorlar. Kariyer Test Sürüşü’ne her yıl yaklaşık 20 öğrenci staja alınıyor.
YILDIZ HOLDİNG
Yarışmayla seçiyorlar
Yıldız Holding, bir proje yarışmasıyla stajyer alıyor. Üniversitelerin 3, 4 ve yüksek lisans öğrencilerinden üçer kişilik takımların katılabildiği yarışmada başvurular facebook.com/yildizkariyer adresine yapılıyor. 3 Şubat’ta başlayan yarışmada son başvuru tarihi 21 Mart. Yarışma dört aşamadan oluşuyor. İlk aşamada başvuru yapan takımların başvuru kriterlerine uygunluğu değerlendirilecek. İkinci aşamada öğrencilere gönderilen bilgilendirmede, her takımdan bir ürün geliştirmesi beklenecek ve ilk 50 takım belirlenecek. Üçüncü aşamada öğrencilerden ürünleri ile ilgili bir pazarlama planı hazırlamaları ve reklam filmi çekmeleri istenecek ve takım sayısı 10’a düşürülecek. Dördüncü aşamada, finale kalan takımlar şirket üst yönetiminden oluşan jüriye sunumlarını yapacak ve bu jüri birinci olan takımı belirleyecek. Kazanan takımın üyeleri Yıldız Holding’de istedikleri bir departmanda staj yapmaya hak kazanacak.
Stajyerlere tavsiyeler
* Stajı üniversitenin dayattığı bir zorunluluk olarak görmeyin. Kendinizi geliştireceğiniz, iş hayatına hazırlandığınız bir basamak olarak düşünün.
* Kurumların öğrencilere yönelik yaptıkları yarışmalara katılın.
* Şirketlerin üniversitelerde yaptıkları kariyer günlerini, tanıtımları kaçırmayın, şirketleri tanıyın.
* Staj başvurusu yaparken yaratıcı olmaya çalışın.
* İş isteyin. Bir şeyler öğrenmek için oradasınız. Görev vermezlerse bağlı olduğunuz kişiden siz talep edin.
* Ekip çalışmasına yatkın olun.
* Staj yaptığınız yerde kalmayı, orada çalışmayı düşünüyorsanız bunu bağlı olduğunuz kişiye hissettirin. Potansiyeliniz olduğunu gösterin.
* Orada çalışıyormuş gibi sormululuk alın, işleri ciddiyetle yapın, zamanında teslim edin.
* Kurum kültürüne her şekilde uymaya çalışın. Diğerleri gibi giyinin, aykırılık yapmayın, hitaplarınızda bey, hanım kelimelerini kullanmaya özen gösterin.
* Diğer çalışanları izleyin. Hareket ve tavırlarını gözleyin. Neye nasıl tepki veriyorlar, telefonda nasıl konuşuyorlar inceleyin.
* Staj süresince etrafı inceleyin. Mezun olduğunuzda böyle bir yerde çalışmak ister misiniz düşünün.
* Staj sonrası bağlarınızı tamamen koparmayın.