Patron olma sevdası

İŞ dünyası, yeni iş modelleri ve yeni yaklaşımlarla değişiyor. Özellikle teknoloji ve startupların bir araya gelmesiyle doğan yeni ekosistem iş dünyasına farklı bir açı verdi. Kurulan ufak tefek birçok şirket artık dev şirketlere ürün satıyor ve hizmet veriyor. Durum böyle olunca birçok yetenekli çalışan bir şirket çatısı altında çalışmaktansa kendi işini kurmayı tercih ediyor. Başka bir deyişle CEO veya kurucu gibi patron koltuğunda olan kişilerin sayısı artıyor. Başarı hikâyesi olarak görünen birçok örnek, çalışanlara hayaller kurduruyor. Peki ne bu hayaller? Tabii ki patron olma sevdası. Dünyadaki birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de patron olma sevdası oldukça üst seviyede yer alıyor.

TÜRKİYE 4’ÜNCÜ SIRADA
İktisadi İşbirliği ve Gelişme Teşkilatı’nın (OECD) bu kanıtlayan çok önemli bir çalışması var. Bu çalışmaya göre patron olmak isteyen çalışanların bir araya getirildiği ülkeler listesinin en başında Kolombiya geliyor. Kolombiya’da şu anda bir işte çalışanların yüzde 51.3’ü patron olma hayalini kuruyor. İkinci sıradaysa komşu ülkemiz Yunanistan var. Yunanista’da çalışanların yüzde 34.1’i patron olmak isterken, üçüncü sırada yer alan Brezilya’da bu rakam yüzde 32.9 olarak açıklanıyor. Dördüncü sıradaysa Türkiye var. OECD’nin paylaştığı verilere göre Türkiye’de çalışanların yüzde 32.4’ünün kendi işini kurma ve patron olma hayali bulunuyor. Başka bir deyişle Türkiye’de yaşayan her üç kişiden biri bir şirketin kurucusu olmak istiyor. Patron olmak isteyenlerin sayısının en az olduğu ülke ise ABD. ABD’de çalışanların sadece yüzde 6.4’ü kendi işini kurmak istiyor. Buna ek olarak OECD ülkelerinin ortalama rakamı ise yüzde 16.2 olarak belirtiliyor.

20 BİN CEO’MUZ VAR
Bu verilerden yola çıkarak, Türkiye’deki CEO ve kurucuların sayısına göz attık. Profesyonel sosyal ağ LinkedIn’de yaptığımız aramaları filtreleyerek önemli verilere ulaştık. Bu verilere göre şu anda Türkiye’de ‘CEO’ unvanını kullanan 20 bin 740 kişi bulunuyor. Unvanı ‘kurucu’ olanların sayısı ise 32 bin 660 civarında yer alıyor. Özellikle CEO unvanında olanların yönettikleri bazı şirketlere göz attık. Buna göre oldukça fazla sayıda şirketin 10’dan daha az çalışanı olmasına rağmen CEO’su bulunuyor. Başka bir deyişle bu şirketlerin bir icra kurulu olmamasına rağmen CEO’luk anlamına gelen icra kurulu başkanlığı pozisyonu bulunuyor.

‘STATÜYE ÖNEM VEREN BİR KÜLTÜRÜMÜZ VAR’
DÜNYADA ve Türkiye’de patron olma hevesinin neden kaynaklandığını İK ve kültürlerarası iletişim uzmanı Hazar Candan’a sorduk. Candan, Türk kültürünün güç mesafesi yüksek ve statüye çok önem veren bir kültür olduğunu ifade ederek, “Bu tarz kültürlerde unvanlar çok önemlidir, hem teşvik edilir hem de takdir edilir. Çünkü unvanlar statü göstergesidir ve insanları birbirinden ayırır. İnsanlara ayrıcalık sağlar. Dolayısı ile çok ufak çaplı bir şirketi veya mütevazi bir işletmesi olan kişiler bile CEO, GM gibi unvanları kullanırlar ve bu unvanların kendilerine bir etiket ve ayrıcalık sağlayacağını bilirler. Bir organizasyonun en üst seviye yöneticisine CEO unvanı verilebilmesi için genelde o organizasyonun ya cirosunun ya da personel sayısının belirli bir büyüklükte olması beklenir. Ancak Türkiye’de bu tür kriterlere bakılmıyor, insanlar kendilerini CEO ilan ediyor” diyor.