Nitelikli yabancıların Türkiye’de süresiz çalışma ve ikametine imkan tanıyan Turkuaz Kart ile ilgili yönetmelik yayımlandı ve uygulama resmen başladı. Mayıs ayından itibaren de Turkuaz Kart, hem Türkiye’de hem de yurtdışında tanıtılacak.
Turkuaz Kart uygulamasının detaylarına geçmeden önce bir-iki tespitte bulunayım. Son 10 yılda Türkiye’de çalışma izni başvuruları katlanarak arttı ve 165 farklı ülkeden çalışmak için başvuru alındı. Ancak temel sorun, Türkiye’ye çalışmak için gelenlerin çok azının nitelikli kişiler olması. Nitekim gelenlerin sadece yüzde 40’ı yüksekokul mezunu.
İşte Turkuaz Kart’ın amacı, nitelikli kişileri Türkiye’de istihdam etmek; beyin ve sermaye göçünü yönetmek. Uygulamanın iki temel noktası var. Birincisi, bilim insanı, sanatçı ve sporcuları ülkeye çekip, Türkiye’yi cazibe merkezi haline getirmek. İkincisi ve asıl önemlisi ise, yatırımcıları ve sermaye sahiplerinin Türkiye’ye gelmesini sağlayıp, bu sayede istihdamı artırmak.
NİTELİKLİ İŞGÜCÜ YARATILACAK
Peki, uygulama nasıl olacak? İster çalışmak için isterse de yatırım amaçlı gelsin, Turkuaz Kart ile yabancılara Türkiye’de, süresiz çalışma ve ikamet izni verilecek. Sadece kişilerin kendisi değil, Kart’ın ayrıcalıklarından yakınları da yararlanabilecek. Turkuaz Kart’a Türkiye’de yaşayan yabancılar da başvurabilecek.
Elbette, Turkuaz Kart verilecek kişilerin belli özellikleri olacağı gibi, bu kişilere belli puanlama sistemi de uygulanacak. Eğer kart için başvuracak kişi, nitelikli işgücü kategorisine giriyorsa; öğrenim durumu, ülkesindeki ücret düzeyi, uzmanlık alanı, iş deneyimi ve işyerindeki kıdemine göre puanlanacak. Kart için başvuracak kişi, nitelikli yatırımcı ise belli bir yatırımı taahhüt edecek –ki, bu tutar ileride açıklanacak- ve yatırım yapacağı sektör, yaratacağı istihdam kapasitesi dikkate alınıp, puanlanacak. Puanlama sistemi bilim insanları, sporcular, sanatçılar için de geçerli olacak.
TÜRK VATANDAŞI OLABİLECEKLER
Kriterlere uyan yabancılara Turkuaz Kart verilecek ve 3 yılık geçiş süresi tanınacak. Bu 3 yıl içinde de nitelikli kişilerin etkinliği, sermaye sahiplerinin ise yaptıkları yatırım ve yarattıkları istihdam yakından takip edilecek. Üç yılın sonunda Turkuaz Kart süresiz hale gelecek ve bu kişiler isterlerse Türk vatandaşlığına da geçebilecek. Türk vatandaşı olmayıp, kart kullananlar ise seçme ve seçilme hakkına sahip olmayacak. Aynı şekilde Turkuaz Kart sahibi yabancıların eşi ve çocuklarına da bir belge verilerek, oturma izni tanınacak.
Kimler Turkuaz Kart Alabilecek?
- Sermaye yatırımı yaparak, üretim yapıp, istihdam yaratıp, ihracat gerçekleştirecek yabancılar.
- Bilim ve teknoloji alanında uzman olanlar.
- Teknolojik gelişmeye katkı sağlayan, stratejik alanlarda çalışma ve araştırma yapanlar.
- Kültür ve sanat faaliyetinden bulunup, uluslararası düzeyde başarıları olanlar.
- Sporcular ve spor alanında uluslararası alanda başarıları olanlar.
- Türkiye’nin dünyada tanıtımına katkı sağlayan yabancılar.
- Türkiye’de lisans öğreniminin son yılında olan öğrenciler de kart alabilecek.
YabancılarA Hangi Haklar Tanınacak?
- Süresiz çalışma iznine sahip olacaklar.
- Askerlik yapmayacaklar.
- Seçme, seçilme, kamu görevlerine girme hakları olmayacak.
- İkamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz malların sahipliğinde Türk vatandaşları ile aynı haklara sahip olacaklar.
- Türk vatandaşı olabilecekler