İşten ayrılanı geri alır mısınız?

Yaklaşık 3 hafta önce deneyimli bir insan kaynakları yöneticisiyle işten ayrılmış çalışanı tekrar işe almanın avantajları üzerine sohbet etmişken, hemen bir gün sonrasında ilaç şirketi GSK Türkiye Genel Müdürü ve Başkan Yardımcısı Dr. Emin Fadıllıoğlu, yaptığı bir konuşmada satır arasında “Ayrılan çalışanlar da bizim yetenek havuzumuzda olmaya devam ediyor” dedi. Bu konuyu GSK Türkiye İK Lideri Gözde Turan Çeşli’ye sorduğumda yetenek havuzundaki kişilerin yüzde 1-2’sini işten ayrılmış kişilerin oluşturduğu bilgisini verdi. Anlaşılan o ki artık şirketler işten ayrıları geri almakla kalmıyor, yetenek havuzlarında da takip ediyorlar.

PwC, EY gibi denetim danışmanlık şirketleri boomerang adını verdikleri sistemlerle bunu yıllardır yapıyorlardı ama diğer şirketler için ayrılmış çalışanı işe geri almak imkansız gibi bir şeydi. Şu anda ise bankalar ve telekomünikasyon sektörü hariç pek çok şirket eski çalışanlarını yeniden işe alıyor.

İK uzmanları eski çalışanı yeniden istihdam etmenin pek çok avantajı olduğunu söylüyor. Belki de en önemli avantajı içeride çalışanlara ‘çalışılacak en iyi yer oldukları’ mesajını vermesi. Geri dönen çalışanın sektör tecrübesi edinmesi, oryantasyon ve eğitimden tasarruf sağlanması da diğer avantajları.

Dezavantajlı tarafı ise mevcut çalışanların ‘nasıl olsa geri dönülüyor, ben de dışarıda şansımı deneyeyim’ diyerek iş değiştirmeyi düşünmesi. O sebeple dikkatli ve adaletli olmak gerek. Şirketlerin en tepe İK yöneticilerine ‘işten ayrılanı geri alıp almadıkları’ sorduk...

GERİ İŞE ALIM İÇİN ÇALIŞIYORLAR
Ford Otosan İK Direktörü Nursel Ölmez Ateş: “Askerlik ve eğitim gibi durumlarda kendi isteğiyle ayrılıp daha sonra askerlik/eğitimi bittiğinde başka yerde çalışmadan pozisyona uygun kriterler dahilinde işe geri alım yapabiliyoruz. Bu kapsam dışındaki işten ayrılan çalışanların işe geri alım süreçleri ile ilgili çalışmalarımız devam ediyor.

Bu sürecin titiz ve dikkatli bir şekilde yürütülmesi halinde sayısız avantajı olduğuna inanıyoruz. Daha önce şirketimizde tecrübe kazanmış bir çalışanın buna ek olarak sektör deneyimi ile şirketimize yeniden girmesi, bu becerilerini rakiplerinin yerine şirketin el altında tutabilmesine imkan tanıyor. Şirketin başka bir tecrübe sonrasında ikinci kez tekrar tercih edilmesi, mevcut çalışanlar için önemli bir örnek teşkil ediyor. Yeniden işe alımın elbette bazı dezavantajları da bulunuyor. Bunların başında, mevcut çalışanların yeniden işe alınan kişiyi güvenilirlik ve sadakat açısından sorgulayarak duygusal yaklaşımla takımın bir parçası olarak kabul etmemesi, geri işe alınan çalışanın da değişikliği kabul etmeyip, her şeyin tıpkı gittiğinde bıraktığı gibi olacağını beklemesi geliyor. Arıca işten ayrıldıktan sonra güvenli bir liman olarak, tekrar o şirkete dönülebileceğini bilmek, istifayı artırıp işten çıkış oranlarını yükseltebilir.

İŞE ALIMA ÖNEMLİ KAZANIM
QNB Finansbank İK Genel Müdür Yardımcısı Hakan Alp: “Beş yıl öncesine kadar, 10 yıllık deneyimi bulunan bir CV’de üç veya üzeri iş değişikliği yer alması işverenlerde ön yargı oluştururdu. Mevcut kurumda ciddi bir sorun yaşanmadığı veya çok iyi bir terfi – ücret değişikliği teklifi olmadığı sürece çalışanlar iş değiştirmeyi tercih etmezdi. Günümüzde, üç yıl içinde üç iş değiştirmiş olmak bile artık kurumlar için bir ön yargı unsuru oluşturmuyor. Çalışanlar, kimi zaman ailevi/kişisel nedenlerden kimi zaman ise kariyere farklı bir kurumda devam etmek istemesi nedeniyle farklı bir kuruma geçebiliyor. Her iki durumda da, ayrılan çalışanların kuruma geri dönmek istemesi, işe alıma önemli bir kazanım sağlıyor. Ayrılan çalışanlarımızı, kuruma geri dönmek istediklerinde beklentileri, kurum ihtiyaçlarından yola çıkarak çalışma süresince kurduğu iletişim ve kuruma katkısına bakarak seçiyoruz. Her çalışanın kurumdan beklentisi farklı olacağı için burada çalışanın hangi beklentiyle ayrılıp, hangi beklentiyle geri dönmek istediğinin nedeni son derece önemli. Ayrılan çalışanın yeniden geri dönmesi hem farklı bir bakış açısı kazanması hem de kuruma yeni bir bakış açısı kazandırması açısından avantaj sağlayabilir. Bu durumun dezavantajı ise kurumdan çok çalışanın kendisine olacaktır. Çalışan geri dönerken,uzun süre beraber çalıştığı iş arkadaşları kariyerlerinde ilerlemiş olacağı için kendisini kariyerinde gerilemiş hissedebilir. Bu da çalışan için kısa vadede dezavantajlı bir durum yaratabilir.

AYRILSAK DA İLİŞKİMİZİ SÜRDÜRÜYORUZ
Boyner Grup İK, KS ve Sürdürüle-bilirlik Başkan Yardımcısı İdil Türkmenoğlu: Hem kendi istediği için giden, hem de bazen zorunluluktan yollarımızı ayırdığımız çalışanlarımızla tekrar birlikte çalışma fırsatı bulursak, mutlaka öncelikli olarak değerlendiririz. Kendilerini “şirketlerimizin mezunları” olarak görüyor, ayrılsak da ilişkimizi sürdürüyoruz. Eğer etik sorunlar yaşamadıysak, çok özel olduğunu düşündüğümüz kültürümüzü tanıyan, bilen ve özellikle de bu nedenlerden geri dönmek isteyen çalışma arkadaşlarımızla tekrar birlikte çalışmaktan memnun oluyoruz.

Son yıllardaki çeşitli anketlere katılan çalışanların yüzde 90’ından fazlası Boyner Grup’ta çalışmaktan gurur duyduğunu ve işe önemli katkılarda bulunduğuna inandığını söylüyor. Turnover sektör ortalamalarının çok altında.

Sosyal medyada eski Boyner Grup çalışanlarının kurduğu gruplar da var, ilişkiler ve haberleşme devam ediyor. Ayrılsak da beraberliğimiz sürüyor. Geri gelmek isteyenlere de –pozisyonların uygunluğuna da bağlı olarak– kapımız açık.

Kendilerinin aramasını beklemeden, bizim doğrudan ulaştığımız eski çalışanlarımız da olur. Aramıza geri dönenler, satış danışmanından genel müdür yardımcısına kadar her düzeyden çok sayıda var. Bu şekilde doğrudan ‘doğru’ adaya ulaşmış oluyoruz. Oryantasyon süreleri çok daha kısa oluyor. Ayrıca dışarıda edindikleri olumlu ve olumsuz deneyimlerden de yararlanıyoruz. Eski çalışanların geri dönmesi, mevcut çalışanlarımız için de bağlılıklarını arttıran bir gözlem, işveren markamıza olumlu katkı oluyor.

AYRILANLARIN GERİ ALINMAMASI ESAS
Eczacıbaşı Holding İK Grup Başkanı Ülkü Feyyaz Taktak: “Askerlik, evlilik, sağlık sorunları gibi mücbir nedenlerle ayrılmak zorunda kalanlar dışında kendi isteği ile ayrılan kişilerin tekrar işe alınmaması esas. Eğer ayrılan eski bir çalışan ayrıldığı kariyer yolu seviyesinden daha üst seviyedeki ya da tamamen farklı bir göreve aday olmak isterse, adayın seçme ve yerleştirme sürecine alınabilmesi için ilgili kuruluş bağlı bulunduğu grup başkanından onay alır.

Onay sonrası aday, ilgili pozisyona başvurmuş olan tüm adaylarla eşit şartlarda değerlendirmeye alınır. Adayın yeniden işe alınması talebi insan kaynakları grup başkanlığı görüşüyle CEO’nun son onayına sunulur.”

ŞİRKETTE GÖNÜLLÜ ELÇİ OLDU
GE Global Yetenek ve Organizasyon Geliştirme Direktörü Belgin Ertam: Kendi isteğiyle işten ayrılan performansı yüksek bir çalışanımızı, ilerleyen bir dönemde şirketimiz içinde kendisine uygun bir iş varsa, seve seve tekrar işe alırız. Kariyer uzun süreli bir yolculuktur, bizler istemesek de, bazen çalışanlar çok farklı sebeplerden dolayı ayrılma kararı verebilirler. Ancak uygun bir fırsat tekrar yakalandığında, kariyer yolculuğunun birlikte devam etmesi iki taraf için de olumlu bir yaklaşım olur. Çalışan şirketi tanıdığı için adaptasyonu çok kısa sürede gerçekleşir, sirket belli süreliğine kaybettiği bilgi birikimini tekrar geri kazanmış olur. Çalışan da yenilenmiş bir enerji ile geri döner. Eski şirketine geri dönmenin, şirketin ne kadar iyi olduğuna yönelik pozitif bir mesaj verdiğini de düşünüyorum.
Biz binlerle ifade edilecek sayıda kişiyi tekrar şirketimize geri aldık. Bunların bir tanesi de su an benim ekibimde çalışıyor. Almanya’da isten ayrılmış çok yetenekli bir kadın çalışanı Hong Kong’ta işe geri aldım. GE’nin ne kadar çalışan odaklı bir şirket olduğu konusunda şirket içinde ve dışında gönüllü elçi oldu.

ŞİRKETTEN AYRILMAYI MOTİVE EDER
Abdi İbrahim İK Direktörü Hakan Onel: 2013 yılından itibaren kendi isteğiyle işten ayrılan personelimizi tekrar işe almıyoruz. Abdi İbrahim yılda 300’e yakın yeni mezunu işe alıyor. Burası hepimizin her gün öğrendiği önemli bir gelişim platformu. Yetiştirdiğimiz genç yetenekleri kaybetmek istemiyoruz. İstisna yönetimi yaptığımız bazı durumlarımız oldu. 15 kıdem yılını doldurarak emekli olan çalışanlarımızın işe devamı ya da kurumumuzdan ayrıldıktan sonra terfi ederek sektörde ilerlemiş çalışanlarımızın tekrar işe alınması gibi, rakam olarak bakıldığında çok küçük oranlarda yeniden işe alımımız oldu.
Genelde ayrılan çalışanlar farklı deneyimler elde etmek, diğer kurumları tanımak amacıyla ayrılıyorlar. Ama geri işe almak, çalışmaya devam eden ve farklı tecrübeler edinmek isteyen arkadaşlarımızı ayrılmaya motive edecektir, yani ‘şimdi ayrılayım, memnun kalmazsam nasıl olsa geri dönerim anlayışı’nı destekler.

75 ESKİ ÇALIŞAN DÖNDÜ
PwC Türkiye İK Lideri Sibel Eren: PwC Türkiye mezun (alumni) programımız kapsamında 3 bin eski çalışanımızla iletişim halindeyiz ve 2004 yılında uygulamaya başladığımız Bumerang projesiyle kariyerlerine farklı sektörlerde devam etmeye karar veren eski çalışanlarımızı, edindikleri yeni tecrübe ve bilgileriyle birlikte PwC ailesine dönmelerine, uygulama, geliştirme ve paylaşmalarını olumlu buluyoruz. Bumerang programımız kapsamında son 5 senede 75 eski çalışanımız PwC’ye geri döndüler. 20 kişi müdür ve üstü pozisyonlarda yer alırken, 22 kişi ekip şefi, geriye kalan 33 kişi farklı pozisyonlarda PwC ailesine yeniden katıldılar.
Yetenek havuzunda yer aldıktan sonra şirketimizden ayrılma kararı veren Alumnilerimizi yetkin oldukları alanlarda takip ediyor onların PwC ile olan bağlarını güçlendirmeye yönelik etkin programlar tasarlıyoruz. Örneğin yeni yetenek programlarında, şirket seminerlerinde, şirket eğitimlerinde ve şirket içi organizasyonlarda bu kişileri konuşmacı olarak misafir ediyoruz. Şirkette boomerang olarak işe başlayan çalışanlar şirket içerisindeki bağlılık oranlarını olumlu yönde etkiliyor.

10 ESKİ ÇALIŞANLA YOLLARIMIZ KESİŞTİ
EY Türkiye İK Direktörü Emre Çavuşoğulları: EY’nin global stratejileri ve kurum kültüründe ‘boomerang’ olarak adlandırdığımız yaklaşım doğrultusunda, şirketimiz bünyesinde çalıştığı süre içinde yüksek performans göstermiş, çalışma arkadaşları ve müşterileri ile iyi ilişkileri olan eski EY çalışanlarını yeniden birlikte çalışmaya davet edebiliyoruz. Eski çalışanlarımızdan herhangi bir geri dönüş talebi gelirse de değerlendiriyoruz. Geçtiğimiz yıl, farklı deneyim ve tecrübelere sahip yaklaşık 10 eski çalışanımız ile yollarımızı yeniden kesiştirdik.
Şirketten ayrılan çalışanı yeniden işe almanın en büyük avantajı, EY dışında edindiği tecrübe ile daha güçlü bir bilgi birikimine sahip olarak geri dönmesi. Diğer yandan ayrılan bir çalışan tarafından yeniden tercih edilmek, EY Türkiye olarak çalışma ortamımızın kalitesi ve marka bilinirliği ile sektördeki büyüklüğümüzün bir kanıtı. Bu hususta dikkat edilmesi gereken önemli konulardan biri geri dönmek isteyen eski çalışanın kendisi ile aynı tecrübe yılına sahip mevcut çalışanlarla birlikte kariyer basamağındaki yeri, ücret ve yan haklarına yönelik şartların iyi değerlendirilmesi ile mevcut çalışanların güven ve aidiyetinin sarsılmamasıdır.

DİĞER ŞİRKETTEKİ TECRÜBESİ DE ÖNEMLİ
BSH Ev Aletleri Sanayi ve Ticaret AŞ RTC Bölge İK Başkan Yardımcısı Ahmet Aksoy: Ayrılan personelin CV’sini yeni işe giriyormuş gibi değerlendiriyoruz. İK görüşünde çalışanın ayrılırken ortaya koyduğu davranış, hal ve tutum öne çıkıyor. Tabii bir de ayrılış sebebi. Buna ek olarak ayrıldığı sürede, çalıştığı diğer işte kazandığı tecrübe değerleniyor. Tabii ki tekrar gelişteki, tekrar çalışma motivasyonu ve isteği de sorgulanıyor. Bunlar da öne çıkan diğer konular. Bu değerlemeler sonucu işe geri aldığımız çok çalışanımız var. Almadıklarımız da. Örneğin ailevi sebeplerden dolayı ayrılan arkadaşlar çok oluyor, problemini çözüp geldiğinde tekrar alıyoruz.
Öğrenciliğinden itibaren bizde bir beş yıl çalışıp, daha sonra başka kültür ve deneyim görmek isteyip ve beklentilerini gittikleri diğer şirketlerde bulamayan ve dönmek isteyen çalışanlarımız da çok oluyor mesela. Onları da geri alabiliyoruz.