Burcu ÖZÇELİK SÖZER
2011 istihdam açısından hareketli bir yıl oldu. Kriz döneminde azalan kadrolar kriz öncesi seviyelere ulaşmadı ama bu kadrolar kontrollü bir şekilde dolduruldu. İşveren 2011’de temkinli davrandı. 2011’de en çok işe alımın yapıldığı sektörler enerji, inşaat, bilişim ve telekomünikasyon oldu. Hızlı tüketim, mağazacılık, sağlık ve finans sektörleri istihdam piyasasına hareket kattı. En çok aranan pozisyonlar ise her yıl olduğu gibi satış temsilcileri, muhasebe elemanları ve sekreterler oldu.
2011, bir önceki yıla göre hareketli geçse de global krizin etkilerinin devam ettiği bir yıldı. İnsan kaynakları danışmanlık firmalarının genel görüşü 2012 yılında da global krizin etkilerinin devam edeceği yönünde. İnsan kaynakları uzmanları 2012’de canlanma değil, durulma bekliyorlar. Avrupa’daki krizin Türkiye’yi de olumsuz etkileyeceğini, gelecek yılın zor geçeceğini belirtiyorlar.
Bazı sektörlerde işten çıkarmalar yaşanacak
HRM Danışmanlık Kıdemli Danışmanı Elif Ejdar Özel, bazı sektörlerde işten çıkarmalar yaşanabileceğini söylüyor: “Ülkemizde istihdam yaratmayan bir büyüme modeli söz konusu. Ben 2012’de global krizin etkilerini Türkiye’de daha net hissedileceğini ve kırılgan ekonomimiz nedeniyle gelecek yılın Türkiye açısından çok zor bir yıl olacağını öngörüyorum. Özellikle bankacılık, sigorta, üretim ve dış ticaret sektörlerinde yaşanabilecek işten çıkarmalara hazırlıklı olmalıyız.”
(NOT: Önümüzdeki hafta Hürriyet İK’da -her yıl olduğu gibi- “Bankalar bu yıl kaç kişi alacak” haberini okuyacaksınız. Detaylarını önümüzdeki hafta okuyacağınız bu habere göre de 2012 şube açılışları ve istihdam açısından durağan bir yıl olacak.)
HILL International Türkiye Müdürü Hazar Candan Wilson, 2012’de uluslararası projelerin miktarında olası bir azalma beklediklerini ve bu duruma hazırlıklı olduklarını söylüyor: “2012’de 2011’e kıyasla daha yüksek bir hareketlilik ya da canlanma beklemiyorum. Aksine Avrupa pazarında beklenen kriz nedeni ile birçok Avrupa kökenli şirketin maliyet kısıtlama, işe alımı dondurma gibi birçok önlem almasını bekliyorum. Bu Türkiye pazarını da nispeten etkileyecektir ancak birçok şirket artık krize daha hazırlıklı. 2009 krizi hepimize çok önemli dersler verdi dolayısı ile 2012’de Avrupa’da beklenen kriz daha yumuşak şekilde atlatılacaktır sanıyorum. Ancak yine de 2012 için Avrupa’dan çok fazla yatırım ve kaynak beklememek gerekir.”
2012’de en çok işe alım yapacak sektörler
HRM, Adecco, Yenibiriş, Exelect ve HILL Türkiye gibi insan kaynakları danışmanlık şirketlerinden aldığımız bilgilere göre, 2012 yılında en çok işe alım yapılması beklenen sektörler ve pozisyonlar şöyle:
- 2012 yılında en yoğun eleman artışının yaşanacağı sektörler; inşaat, enerji, hızlı tüketim, bilişim, telekomünikasyon, mağazacılık, tekstil ve sağlık sektörleri.
-Endüstriyel üretime yönelik teknik roller ve mühendislik pozisyonları revaçta olmaya devam edecek.
- Otomasyon ve ileri seviyede üretim teknolojilerine odaklanan mühendislik eğitimi almış kişiler, teknik eğitim almış ve teknik ürün satışına yönelmiş, satış mühendisliği pozisyonları da sürekli yüksek talep görecek.
-Planlama, strateji geliştirme ve iş geliştirme geleceği parlak alanlardan.
-Tekstil ve perakendede; satınalma, ürün yönetimi, lojistik ve tedarik zinciri yönetimi istihdam açısından hareketli geçecek. Adecco Doğu Avrupa Bölgesi Direktörü Tibet Eğrioğlu, “Lise mezunu ve üniversiteden yeni mezun gençler, mağazacılıkta bir kariyeri ciddi bir şekilde düşünmeli ve zaman içinde alınacak eğitimler, kazanılacak formasyonlarla kendilerini bu sektörde yukarıya taşıyabilirler” diyor.
-E-ticarette online pazarlama, kategori yönetimi alanlarında talep artacak.
- Bilişim ve sağlık sektörünün önemi artacak. Yazılımcı ihtiyacı artarak devam edecek.
- Telekomünikasyon ve hızlı tüketim sektörlerinde özellikle stratejik planlama, kanal yönetimi alanlarında istihdam potansiyelleri artmaya devam edecek.
- Sosyal medya uzmanlığı, internet reklamcılığı gibi yeni pozisyonlarda işe alımlar artacak.
-Türkiye pazarına giren yabancı şirketler nedeniyle çok iyi derecede İngilizce bilen, uluslararası mevzuatlara hakim finans uzmanları ve hukukçulara olan ihtiyaç artacak.
- Türkiye’de sivil havacılık hızla yükselen bir sektör. Filolarını büyüten havayolları şirketleri pilot açıklarını kapatmak için yeni arayışlar içerisine giriyorlar. 2012 ve sonrasında da pilotluk mesleğine olan ilgi artacak.
-Hizmet ağırlıklı sektörlerin yıldızı parlayacak.
- Organik tarımla ilgili mesleklere, organik tarım ve organik kozmetik konusundaki danışmanlıklar, genetik mühendisliği, moleküler biyoloji, uluslararası hukuk müşavirliği, modern hayvancılığa talep artacak.
- Çevre mühendisliği, yenilenebilir enerji danışmanlığı, çevre hukuku uzmanlığı, şehir ve çevre planlama, atık su/atık yönetimi konusundaki uzmanlıklar önem kazanacak.
- Mobil pazarlama, mobil yazılım geliştirme, sosyal medya, konsept yaratıcılığı, tasarım, Ar-Ge alanında uzmanlıklar ön plana çıkacak.
-Rüzgar ve güneş enerjisi kullanımına yönelik yatırımlarla ve yenilenebilir enerji kullanımı ihtiyacıyla, yeşil mesleklerin gelişimi giderek hız kazanacak.
Exelect Genel Müdürü Yasemin Şener: Teknolojik alanda kendinizi geliştirin, İngilizce öğrenin
Gençlerin kesinlikle teknoloji alanında kendilerini geliştirmelerini öneriyorum. Bu sosyal medya uzmanlığı olabilir, yazılım olabilir, dijital yayıncılık olabilir. Ayrıca çevre ile ilgili konuların da önemi artacak. Örneğin bir inşaat mühendisi yeşil bina ve sürdürülebilirlik üzerinde kendisini geliştirmelidir. Artık çok farklı bir döneme giriyoruz ve ileri gidebilmek için gençlerin dünyadaki gelişmeleri takip etmeleri ve gerekli eğitimlerle kendilerini durmadan geliştirmeleri gerekiyor. Dünyadaki yayınları/blogları takip etmeliler ve bunun için de İngilizce’yi çok iyi konuşmaları şart. İngilizce bilmenin önemi hiçbir zaman daha büyük olmamıştı. Her ne yapacaklarsa yapsınlar mutlaka iyi seviyede İngilizce öğrensinler.
İş ilanları 2010’da yüzde 50 2011’de yüzde 10 arttı
2010 yılında 2009 yılına göre Yenibiriş’in ilan sayılarında yüzde 50 oranında bir artış oldu. Yenibiris.com Genel Koordinatörü Burçak Pak Yılmaz, “Bu ekonomik krizin yaralarının sarıldığını göstermesi bakımından önemliydi. 2011’de ise ilan sayılarında 2010’a göre yüzde 10’a yakın bir artış gözledik. İlanlara başvurularda ise bir önceki yıla göre yüzde 8.5 oranında artış söz konusu. Bunlar krizin etkilerinin atlatılmasına yönelik son derece umut verici rakamlar” diyor.
2011 yılında en çok ilan yayınlayan sektörler şöyleydi;
-yapı inşaat (yüzde 7.53),
-sağlık-tıp (yüzde 6.35),
-tekstil (yüzde 5.74),
-turizm-otelcilik (yüzde 5.53),
-üretim-imalat (yüzde 5.25),
-bilişim (yüzde 5.11),
-perakendecilik-toptancılık (yüzde 4.59),
-eğitim (yüzde 3.63),
-gıda (yüzde 3.57) ve
-hizmet (yüzde 3.19) sektörleri izledi.
Adayların tercihi bankacılık oldu
Adayların 2011 yılında en çok başvuru yaptıkları sektörlerde ilk sıraya, geçen yılın dördüncüsü olan yüzde 6.09’luk oranla banka-finans sektörü yerleşti. Bankaların büyüme ve yeni şube planları eleman alımını artırıyor. Burçak Pak Yılmaz, sektördeki kariyer planlamasının, kaç yılda hangi pozisyonlara yükseleceğinin aday tarafından işe başlangıçtan itibaren bilinmesinin, Türkiye’de bankacılık sektörünün kurumsallaşmış olmasının sektörün uzun dönem çalışmak için tercih edilmesinde rol oynadığını söylüyor.
Banka-finans sektörünü, yüzde 5,96 oranla perakendecilik-toptancılık, yüzde 5,82 oranla yapı-inşaat ve yüzde 5,71 oranla tekstil sektörleri izledi.
En çok satış temsilcisi arandı
Firmalar tarafından en çok aranan pozisyonlar;
-satış temsilcisi (yüzde 16.68). (Satış temsilciliği pozisyonu için yayınlanan ilan sayısında geçen yıla göre yüzde 4’e yakın bir artış yaşandı.)
-muhasebe elemanı (yüzde 12.26),
-sekreter (yüzde 5.44),
-yönetici asistanı (yüzde 3.82),
-inşaat mühendisi (yüzde 2.55),
-makine mühendisi (yüzde 2.42),
-yazılım uzmanı (yüzde 1.92),
-elektrik mühendisi (yüzde 1.68) ve
-mimar (yüzde 1.61) olarak sıralandı.
-geçen sene listede yer almayan grafiker (yüzde 1.53) pozisyonu ise bu sene en çok ilan yayınlanan listesine onuncu sırada bulunuyor.
2011 yılında en çok istihdam yaratan sektörlerde en çok başvuru yapılan pozisyonlar ise şöyle sıralandı:
- yapı-inşaat/inşaat mühendisi,
-sağlık-tıp/hemşire,
-tekstil/muhasebe elemanı,
-turizm-otelcilik/resepsiyonist,
-üretim-imalat/muhasebe elemanı,
-bilişim/yazılım uzmanı,
-perakendecilik-toptancılık/satış temsilcisi,
-eğitim/İngilizce öğretmeni,
-gıda/satış temsilcisi ve
-hizmet/güvenlik görevlisi.
Belirsizlik olumsuz etkileyecek
Adecco Doğu Avrupa Bölgesi Direktörü Tibet Eğrioğlu, 2012’de daha az bir büyüme gerçekleşecek olmasının ve Batı Avrupa’daki ekonomik belirsizliğin istihdamı da olumsuz etkileyeceğini söylüyor: “Amerika ve özellikle Avrupa’da yaşanan resesyon ile buna bağlı ekonomik kriz ortamının global dünyada işsizlik oranını yükselttiğini görüyoruz. İspanya ve Fransa’da zirve yapan işsizlik oranları İngiltere için de çok yüksek bir noktaya geldi. Son 27 yılın en yüksek işsizlik oranına ulaşan İngiltere’nin büyüme hızı da yüzde 0.5. Diğer Avrupa ülkeleri için de durum benzer. Elbette bu ekonomilerin kriz baskısı yaratması söz konusu. Sonuçta Türkiye’de yerleşik birçok yabancı sermayeli firma global yapılarından gelen etkilere açıklar. Türkiye’de 2012’de de devam etmesi beklenen siyasi istikrar olumlu büyüme sinyalleri vermesine rağmen 2011’den çok daha düşük olacağı kesinleşti. Ayrıca Batı Avrupa’daki ekonomik belirsizliklerden ülkemizin ekonomisinin de, istihdamının da olumsuz olarak etkileneceği gerçek. Yeni yılla birlikte mevcut kadrolarını gözden geçiren, işgücü analizi yapan birçok şirket, 2012 için stratejik insan kaynakları planları ile ilerleyecek ya da oluşan ani ihtiyaçlara göre alımlarını sürdürecektir. Perakende, elektronik ticaret, bilişim, inşaat ve bu sektörlerle bağlantılı yan sanayi kuruluşları açısından hareketli bir yıl olacağı söylenebilir. Otomotiv sektörü için temkinli duruşun devam edeceğini düşünüyoruz.”