Duygusal zekayı arttıran 6 yetkinlik

Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayımlanan ‘İşin Geleceği’ raporu 2022 itibariyle çalışanlarda en çok aranacak 10 yetkinliği ortaya koyuyor. Bu çalışmada öne çıkan yetkinlikler arasında duygusal zeka da yer alıyor. Yöneticilerin duygusal zekaya neden bu kadar çok önem verdikleri farklı araştırmalarda çıkan sonuçlardan da anlaşılıyor. Örneğin, işe alım firması Robert Half’ın İngiltere’de yaptığı bir araştırmada duygusal zekası yüksek çalışanların motivasyon ve morali yüzde 46, gelişmiş liderlik becerilerini yüzde 45 ve takımlar arası daha yapıcı işbirliğini yüzde 37 arttırdığı görülmüş. Bu konudaki bir başka araştırmayı ise duygusal zeka ölçümü üzerine kendi metodunu geliştiren Genos International, IBM işbirliğiyle yapmış. Çalışmada yöneticilerin duygusal zekası ve çalışan bağlılığı arasındaki bağlantı analiz edilmiş. Çıkan sonuçlara göre yöneticilerdeki duygusal zeka artıkça şirkete bağlılığın da aynı şekilde arttığı ortaya çıkmış.

DUYGU NEDEN OLUŞUYOR
Duygusal zekanın iş hayatındaki önemi hakkında Hürriyet İK’ya konuşan endüstri psikoloğu Banu Koç Çakan ve endüstri mühendisi Cem Atat, Genos International’ın temsilcisi olarak bcc Turkey’i 4 yıl önce kumuşlar. Banu Koç Çakan ve Cem Atat, duygusal zekanın duygusal olmak, olumlu düşünmek gibi yanlış bir şekilde algılanabildiğini belirtiyor. Oysa duygusal zekayı ‘duyguların size karşı değil, sizin için çalışmasını sağlayan zeka türü’ olarak tanımlamak daha doğru. Yani, aslında duyguyla hareket etmek değil, o duygunun neden oluştuğunu bilmek ve ona göre hareket etmek anlamına geliyor. Cem Atat bu konuda şu örneği veriyor, “Kilo verebilmek için tatlıyı fazla kaçırmamak gerektiğini herkes söyleyebilir. Asıl önemli olan nokta o tatlı yeme isteğinin hangi duyguyla ortaya çıktığını bulmak. Altında yatan ihtiyacı ve onu tetikleyen sebebi bulmaktır.”

bcc Turkey’in temsilciliğini yaptığı Genos International, duygusal zekanın ölçümünde rakamlardan çok davranışa nasıl yansıdığıyla ilgileniyor. Öyle ki, testlerde rakamsal olarak duygusal zekası çok yüksek çıkan yöneticilerin çalışanlara hayatı zindan ettiği pek çok örnek bulunuyor. Bu nedenle asıl önemli olan duygusal zekanın davranışlara nasıl yansıdığı.

bcc Turkey, şirketlerde çalışanların duygusal zekalarını arttırmaya ve bunu sürdürülebilir kılmaya yönelik çalışmalar yapıyor. Bunlar, çalışanlarda davranışı değiştirmeyi amaçlıyor. Banu Koç Çakan, şirketlerin genel olarak bu konudaki beklentilerini şöyle sıralıyor, “Takımların birbirleriyle iletişimi artmalı, çalışanlar arasındaki çatışma azalmalı, ya da çalışanlar arasında hiç çatışma yok ama bu sefer de iyi fikir çıkmıyor.”

6 YETKİNLİK
Genos International, bcc Turkey’in de kullandığı bu metodu başarılı ve tatmin yöneticilerin davranışlarını araştırdıktan sonra geliştirmiş. Analizlerin ardından davranışların temelinde 6 tane yetkinliğin bulunduğu fark edilmiş. bcc Turkey’in şirketlerdeki çalışmalarında da bu 6 yetkinliği çalışanların hayatına girmesi amaçlanıyor. Bunun için önce 2 günlük eğitim veriliyor. Grup koçlukları veya birebir koçluklar yapılıyor. Daha sonra bu eğitimlerin iş hayatlarına nasıl yansıdığı kontrol ediliyor. Bu süreçte insan kaynakları yöneticileri yetkilendiriliyor ve onlar başlatılan işin devam edebilmesi için duygusal zeka mentoru yapılıyor.

Söz konusu 6 yetkinlik şöyle sıralanıyor:

Farkındalık kavramı: Kişinin öncelikle kendi kendini fark etmesi gerekiyor. Ne tip bir olay kişide nasıl duygular ortaya çıkarıyor ve bu durum o kişinin davranışlarına nasıl yansıyor?

Diğerlerinin farkındalığı: Kendini daha net gözlemlemeye başlayan birisinin karşısındaki kişiyi de daha net anlaması gerekiyor. Bu alanda beraber çalışılan kişinin nasıl bir yapıda olduğu, onun duygularını nelerin tetiklediği gibi soruların cevabı bulunuyor.

Kendini ifade edebilme: Bir çalışan iletişime nasıl başlıyor? Duygu ve düşünceleri ne kadar ortaya koyuyor? Bir yönetici duygu ve düşüncesini nasıl stratejilerle, nasıl bir zamanda ifade etmeli gibi konular kapsanıyor.

Karar verme stratejisi: Bir karar alınacağı zaman duygular ve teknik veriler ne oranda harmanlanıyor. Alınan kararlar davranışlara ne kadar yansıyor, duygular kararları ve davranışları ne kadar etkiliyor?

Duyguyu yönetme: Bu yetkinlikte duygu oluştuktan sonra o duygunun bir kişi için çalışır hale nasıl getirileceği öne çıkıyor. Duyguyu nasıl yönetirim, stres yönetimi, öfke yönetimi gibi konular bu alanda yer alıyor.

Potansiyeli ortaya çıkarma: Yöneticilerin beraber çalıştıkları kişilerle birlikte olumlu bir ortamı nasıl oluşturabileceği, onların potansiyellerini ortaya çıkarmalarına nasıl destek olabilecekleri bu yetkinlik kapsamında bulunuyor.