Arılardan iş kurdu

İTÜ Gıda Mühendisliği’nden mezun olduktan sonra 3.5 yıl bir catering firmasında, 13.5 yıl da bal firması Altıparmak’ta Ar-Ge ve kalite direktörü olarak görev yapan Aslı Elif Tanuğur, oğlunun hastalığına çare bulmak, bağışıklığını arttırmak için araştırmalar yaparken karşısına hep propolis çıkmış.

Propolis arıların, bitkilerin reçinemsi kısmından topladığı bir madde. Çok güçlü bir antibiyotik antibakteriyel etkisi de var ve bağışıklığı da arttırıyor. Bir çiftçiyle anlaşıp oğlu için propolis ürettirmeye başlayan Tanuğur, “Benim oğlum sürekli ateşleniyordu, 11 aylıktan 5 yaşına kadar hep antibiyotik verildi. Ve sonunda antibiyotikler yan etki yaptı. Dirseklerinde, bacaklarında küçük noktalar gördüm, kanlı kusmalar başladı, 18 profesör gezdik, en son biri antibiyotiklerden olduğunu, bağışıklık sisteminin çöktüğünü söyledi. Bağışıklık sistemini nasıl güçlendiririm diye bilimsel yayınları taramaya başladım, karşıma hep propolis ve arı sütü çıktı. Yenidoğan enfeksiyonlarının propolis ve arı sütüyle tedavi edildiğini zaten biliyorduk. O zaman çocuğa bu ürünü vereyim dedim. 10 bin arıcı ile temasım vardı biri de ben bu ürünü üretiyorum demedi. Piyasada propolis ürünleri var ama hepsinin orijini Çin. Almanya üzerinden almış ama Çin orijini. Bir arıcıdan rica ettim benim için üretmesini.”

Çocuğu iyileşince Tanuğur, propolis üretmek üzere bir şirket kurmaya karar vermiş. 2013’te Altıparmak’tan ayrılarak, arıcılık uzmanı eşi Taylan Samancı ile İTÜ Teknokent’e hocası Prof. Dr. Dilek Boyacıoğlu’na gitmiş. Üçü KOSGEB’e giderek, ‘propolisi üreteceğiz, ilk defa Türkiye’de sözleşmeli arıcılık yapacağız’ demişler ve KOSGEB projeyi kabul ederek, 350 bin TL hibe vermiş. Bu sayede propolis, arı sütü ve ham bal üreten şirketleri BEE’O’yu kurmuşlar. Ama bu para yetmemiş, kendilerinin de para koyması gerekmiş. O zaman para bulmak için gıda firmalarına danışmanlık yapmaya karar vermişler. Danışmanlıktan elde ettikleri parayı şirkete yatırmışlar. Tanuğur, “Zor bir süreçti, 2 sene gece yoktu gündüz yoktu” diyor.

7 MİLYON KOVAN 60 BİN ARICI VAR
BEE’O’yu kurunca 10 arıcıyla işe başladıklarını ama şimdi 250 arıcıya ulaştıklarını söyleyen Tanuğur, “Türkiye Çin’den sonra ikinci büyük arıcılık ülkesi. 7 milyon kovan var, 60 bin arıcı var. Biz üretsek Çin’e satarız ama arıcımız üretmiyor. Nasıl üreteceğini bilmiyor, nereye satacağını bilmiyor, Çin ile rekabet edemiyor, Çin ürünü çok ucuza geliyor. Biz 250 çiftçiye alım garantisi verdik, malzemeyi verdik, yeter ki doğru üretin dedi. Tüm ürünlerimizi sözleşmeli arıcılıkla üretiliyor, üretimi kontrol ediyoruz, arıcıyla doğrudan çalışıyoruz.”

3 TON PROPOLİS ÜRÜN SATTILAR
Daha sonra İTÜ Start-Up’a kabul edilen, BEE’O, bu sayede ABD’ye gitti. 1 ay ABD’de pazarı inceledikten sonra, Amerika’dan sipariş almışlar ve satış ayağını kurmaya karar vermişler. Şimdi ABD’de de ofisleri var. Start-Up programı sayesinde yatırımcılarla tanışmışlar. 2016 yılının başında da Diffusion Capital Partners (DCP) BEEO’nun yüzde 25’ine ortak olmuş. Bu sayede danışmanlığı bırakarak, satış-pazarlamaya ağırlık vermişler ve yatırım sayesinde 30 kişilik bir satış ekibine ulaşmışlar.

Bugün BEE’O’nun en çok satılan üç ürünü suda çözünür propolis damla, propolis damla ve propolis arı sütü ham bal karışımı (çocuk için). Yılda 3 ton propolis ürün satan BEE’O’nun yıl sonu hedefi 5 ton propolisli ürün satmak. 2016 cirosu 1.3 milyon TL, bu yıl ki hedef ise 1.2 milyon Euro’luk satışa ulaşmak. Firma bu yıl ihracata ağırlık verecek. Özellikle ABD, Almanya, Hollanda ve Kore’ye ihracat yapacaklar.

İŞİ ÇOK İYİ BİLİN PARA BULUNUR
Aslı Elif Tanuğur, işini bırakıp BEE’O’yu kurma kararı alınca etrafındaki herkesin şaşırdığını ve bu kararını mantıksız bulduğunu söylüyor: “Profesyonel bir hayatta iyi bir maaşı, tüm imkanları bırakıyorsunuz… Herkes şaşırdı bu kararımıza, dışarıdan çok mantıksız gözüküyordu. 2013’te 39 yaşındaydım. Çok Ar-Ge projesi yürüttüm eski firmamda, KOSGEB’den, kalkınma ajansından hibe destekleri aldım, ciddi bir tecrübe kazandım. Dolayısıyla o tecrübe ve bilgi birikimimle yine arıcılık olacaktı işim ve hedefim propolisti. Neden Türkiye’de yapmayalım, neden çocuklarımızı Çin malı tüketsin diyerek, bu aşkla başladık.” Tanuğur kendi işini kurmak isteyenlere şu tavsiyelerde bulunuyor: “Eğer hayalleri varsa hayallerinin peşini bırakmasınlar. Ama o konuyu iyi öğrensinler, araştırsınlar. Birçok tutkulu insan işi iyi bilmediğinden hata yapıyor, o yüzden ben ‘ya iyi bildiğiniz işi yapın ya da çok iyi öğrenin’ diyorum. Asla pes etmeyin, para bir şekilde bulunuyor.”

BALDA NAFTALİN SORUNUNU ÇÖZDÜK
Altıparmak firmasında çalıştığı sırada Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği yayınlandıktan sonra TÜBİTAK’a ‘balda yörelere göre kalıntı, hile ve orijin tespiti’ projesiyle başvurarak 1.5 milyon dolar hibe aldıklarını ve arıcılara eğitim vererek balda naftalin sorununu çözdüklerini söyleyen Aslı Elif Tanuğur, “Arıcıların bir kısmı bilinçsizdi, çocuğuna, tavuğuna kullandığı ilacı arıya veriyorlardı. Kimse balda kalıntı bıraktığının farkında değildi. Mesela petekleri kışın naftalinlemişler, dolayısıyla balda naftalin kalıntıları çıkıyordu. O zaman arıcılık uzmanı, aynı zamanda şu anda eşim olan Taylan Samancı ile tüm Türkiye’yi gezerek 5 bin arıcıya ulaşıp birebir eğitim verdik. Biz ikimiz balda naftalin sorununu çözdük. Antibiyotiklerle ilgili ciddi bilinçlendiler” diyor.

Propolis ve arı sürü nedir?
Arıların, bitkilerin reçinemsi kısmından topladığı bir madde. Arı kovanda her petek gözünün dibini önce propolisle sıvazlıyor sonra balını, polenini konuyor. Yani bir nevi dezenfekte ediyor. Çok güçlü bir antibiyotik, aynı zamanda antibakteriyel, antiviral, antioksidan etkisi çok yüksek. Arıların bağışıklığını güçlendiriyor. Arı sütü ise arıların yavru arıları beslemek için salgıladıkları süt. Ham bal, pastörize ve filtre edilmemiş, kovandan çıkmış bal. Bal da çok kuvvetli bir antibakteriyel.