Zühri ahir kelimesi Arapça kökenli bir kelime olup İslam ansiklopedisinde açıklanmaktadır. İslamiyet alanında zühri ahir kılınan bir namaza verilen isimdir. Diyanet kurulu da bu namazın kaç rekat olduğunu, ne zaman ve nasıl kılındığını açıklamıştır. Zühri ahir namazı nedir, nasıl kılınır ve zühri ahir namazına nasıl niyet edilir, kaç rekattır gibi tüm detayları derledik.
Zühri Ahir Namazı Nedir?
Cuma namazından sonra kılınan son öğle namazı olarak geçen namaza zühri ahir namazı denmektedir.
Zühri ahir namazının olmasının nedeni İslam bilginlerinin herhangi bir yerleşim yerinde birden fazla cuma namazı kılınmasının sağlıklı olmayacağı ihtimaline karşılık olarak bu durumu engellemek amacıyla ilgili olan o günün öğle namazına bağlantılı olarak kılınmasını önermiştir.
Zühri ahir namazının ortaya çıkışı, zamanı ve amacı bu şekilde belirlenmiştir. Zühri ahir namazı zamanına ulaşıp da gerçekleşemeyen son öğle namazı olarak geçmektedir.
İslamiyetin yayılmasıyla beraber coğrafya genişlemiş ve nüfus da kalabalık hale gelmiştir. Bu durum cuma namazının farklı farklı camilerde kılınması ihtiyacını getirmiştir.
Bu durumda namazın sağlıklı olmaması ve şüpheli durumuna dair endişe gerçekleşmiştir. Bu endişeden kurtulmak için zühri ahir namazı ortaya çıkmıştır.
Kaynak: Diyanet
Zühri Ahir Namazı Nasıl Kılınır?
Zühri ahir namazı dört rekat olarak cuma namazından sonra kılınır. Birinci rekatta zühri ahir namazına niyet ettikten sonra Allahu Ekber denir. İftilah tekbiri alınarak namaza başlanmaktadır.
Birinci rekatta Sübhaneke duası okunmaktadır. Sonra Euzü Besmele çekilmektedir. Fatiha suresi okunduktan sonra Kuran'da geçen kısa üç ayet veya kısa olan üç ayet miktarı kadar uzun bir ayet okunur.
Rüku ve secdeye gidildikten sonra doğrulma söz konusu olmaktadır. Tekrar secdeye gidilerek birinci rekat tamamlanır.
İkinci rekatın başlangıcında kıyama gidilerek ayakta durulur. Besmele çekilerek fatiha suresi okunmaktadır. Yine Kuranda geçen üç kısa ayet ya da üç kısa ayet kadar uzun bir ayet okunmaktadır. Rüku ve secde tamamlandıktan sonra oturarak Ettehiyyatü duası okunmaktadır.
Üçüncü rekatta ise kıyama durulduktan sonra besmele çekilerek Fatiha suresi okunmaktadır. Rüku ve secde tamamlanmaktadır.
Dördüncü rekatta da kıyam, besmele, Fatiha, rüku ve secde sırası gözetilmektedir. Tekrar secdeye gidilerek oturulmaktadır. Bu aşamada Ettehiyyatü, Salli, Barik ve Rabbena duaları okunmaktadır.
Sağa ve sola selam verilerek zühri ahir namazı tamamlanmış yani kılınmış olmaktadır.
Kaynak: Diyanet
Zühri Ahir Namazına Nasıl Niyet Edilir ve Kaç Rekattır?
Niyet bir şeyi yapmak için kişinin zihninde o şeyi tasarlaması, düşünmesi, karar vermesi ve yapılacak işi gerçekleştirmesidir.
Namazdaki niyet de bu doğrultuda Müslüman halk için önem arz etmektedir. Çünkü namaz niyet edilerek başlanmaktadır. Niyet etmek kavramı İslamiyet alanında her ibadeti gerçekleştirmeden önce geçen bir kavramdır.
Örneğin sabah namazını kılmadan önce abdest alınır, hazırlanılır ve namaza durulur. Bu aşamada ilk olarak sabah namazını kılmaya cümleleriyle niyet edilir. Zühri ahir namazını da kılmadan önce namaza durulduktan sonrasında niyet ettim Allah rızası için dört rekatlık zühri ahir namazını kılmaya şeklinde niyet edilir.
Daha sonrasında ise Allahu Ekber diyerek namazı kılmaya başlanır. Zühri ahir namazının niyet cümlesinde de anlaşılacağı gibi zühri ahir namazı 4 rekatlık bir namazdır.
Öğle namazı toplamda 10 rekattır. Bu 10 rekatın 4 rekatını sünnet, 2 rekatını son sünnet ve 4 rekatını da farz oluşturmaktadır. Zühri ahir namazının 4 rekat kılınmasının nedeni öğle namazının farzı şeklinde kılınmasından dolayıdır. Bu bakımdan zühri ahir namazına niyet edilirken vaktinde yetişip kılamadığım son öğle namazının farzını kılmaya niyet ediyorum diyerek de niyet edilebilmektedir.
Diyanet kurulunun zühri ahir namazıyla ilgili yapmış olduğu orijinal açıklama yazısı ise şöyledir:
Zuhr-i âhir, son öğle namazı demektir. Bazı İslam bilginleri, bir yerleşim biriminde birden fazla yerde cuma namazı kılınmasının sahih olmayacağı ihtimaline binaen, o günkü öğle namazının ihtiyaten kılınmasını önermişlerdir.
Kaynak: Diyanet