Zeytinin sofralık ve yağlık olarak kullanıldığı düşünüldüğünde toplama işleminin de iki farklı zamanda olması beklenen bir durumdur. Buna göre yeşil zeytin, yağlık zeytin ve siyah zeytin toplama sürecini farklı tarihlerde yapmak gerekmektedir.
YEŞİL ZEYTİN NE ZAMAN TOPLANIR?
Genellikle çizme ve kırma yeşil zeytin olarak işlenecek zeytinler Eylül-Ekim aylarında toplanır.
Yeşil salamura yapılacak sofralık zeytinler, meyvenin zeytin yeşili renginden sarımsı-yeşil renge döndüğü zaman toplanır.
SİYAH ZEYTİN NE ZAMAN TOPLANIR?
Siyah salamura veya sele zeytini olarak işlenecek zeytin ise bölgeye ve yılın sıcaklık gidişine bağlı olarak Ekim-Kasım-Aralık aylarında toplanır.
Siyah salamura olarak işlenecek sofralık zeytinlerde hasat, kararma kabuktan meyve etine doğru geçtiğinde ve dane normal iriliğine ulaştığında başlar.
ZEYTİNYAĞI İÇİN YAĞLIK ZEYTİN NE ZAMAN TOPLANIR?
Yağlık zeytinlerin hasadı ise ağaçta yeşil meyvenin kalmadığı ve meyvede yağ oranının en üst seviyeye çıktığı zaman yapılır.
Yağlık zeytinin hasadı farklı şekillerde yapılmaktadır:
Yerden toplama; hasat zamanı geldiğinde ve hasada karar verildiğinde öncelikle yere düşmüş olan zeytinler toplanarak elde edilir, bu uygulama kesinlikle tavsiye edilmez. Toplama işlemi genellikle elle toplama şeklinde olur. Ağaçtan kendiliğinde yere düşmüş ve bir süre yerde beklemiş olduğundan tahmin edileceği gibi kaliteli zeytinyağı elde edilemez. Elde edilen asitlik oranı yüksek olur ve yemeklik olarak değerlendirilemez. Asitliği yüksek dip zeytinleri ile acımış yağlar sabun yapımında kullanılmaktadır.
Sırıkla çırpma; istenmeyen ve uygulandığında ağaçların meyve gözlerine zarar vererek büyük verim kayıplarına ve hastalıklara yol açan bir yöntemdir.
Ağaçtan elle toplama; özellikle natürel sızma zeytinyağı üretmek isteyen üreticiler zeytini ağaçtan elle ve el tırmıkları ile toplatma yolunu seçerler. Zira bu yolla toplanan zeytinin kabuğu yırtılmayacağı, dokusu zedelenmeyeceği ve ezilmeyeceği için bu zeytinden en kaliteli zeytinyağı elde edilir.
Mekanik hasat; dalları sarsarak ya da meyveyi silkerekhasat süresini kısaltan, çalışma şartlarını kolaylaştıran, işçilik masraflarını azaltan, iş veriminin yüksek olduğu, ürün kalitesi ve ağaç üzerinde olumlu etkisiyle zeytinciliğin bugünkü ihtiyaçlarını karşılayan bir yöntemdir.
Dikkat edilmesi gereken bir başka husus ise; nemli havada hasat yapılırken hastalık yayılmaması için hasat ekipmanları ağaçtan ağaca geçerken temizlenmeli, hasta yapraklar ve dallar özenle bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Hasat sonrasında ağaçlara koruyucu ilaç atılmalıdır (Bakırlı ilaçlar).