GSS, Türkiye'de ikamet eden ve çalışmayan vatandaşlar, 18 yaşından büyük öğrenciler, emekliler ve 65 yaşından büyük olanlar için zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsamda olan kişiler, sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödeyerek GSS kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler.
GSS, bu kişilerin, hastanelerde, sağlık merkezlerinde, aile sağlık merkezlerinde ve diğer sağlık kuruluşlarında ücretsiz veya düşük ücretli sağlık hizmetlerinden yararlanmalarını sağlar. Bu sistem, herhangi bir sağlık sorunu yaşayan vatandaşların, maddi açıdan zorlanmadan sağlık hizmetlerinden yararlanmalarına olanak tanır.
PRİM BORCU NEDİR?
Prim borcu, sigortalı çalışanların sosyal güvenlik sistemine katılımı kapsamında, Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) ödemesi gereken primlerin eksik veya ödenmemesi durumunda oluşan borçtur. Bu borç, sigortalının sağlık hizmetlerinden faydalanması ve emeklilik hakkı gibi sosyal güvencelerini sürdürebilmesi için gereklidir. Çalışanlar adına işverenler prim ödemelerini düzenli olarak yapmak zorundadır. Prim borcu, özellikle serbest çalışanlar ve Bağ-Kur kapsamındaki kişilerde daha sık karşılaşılan bir durumdur.
GSS NEDİR?
Genel sağlık sigortası (GSS); kişilerin öncelikle sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlayan sigortayı, ifade etmektedir.
Reformdan önce sosyal güvenlik kuruluşları farklı olduğu gibi sigortalılar sadece mensup oldukları sosyal güvenlik kuruluşunun verdiği sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyordu. Herkesin sağlık hizmetlerine eşit şekilde erişme imkânı yoktu.
Genel sağlık sigortası ile kişilerin ekonomik gücüne ve isteğine bakılmaksızın, ortaya çıkacak hastalık riskine karşı, toplumun bütün fertlerinin sağlık hizmetlerinden eşit, ulaşılabilir ve etkin bir şekilde faydalanması sağlanmıştır.
Kanundan önce ülkemizde bazı kesimler sağlık hizmetlerinden yararlanma yönünden sosyal güvenceden yoksun bulunmakta idi. Öte yandan, çeşitli sosyal güvenlik kuruluşlarınca üyelerine çeşitli miktar ve nitelikte sağlık sigortası yardımları yapılmakta ve bu yardımlar arasında norm birliği bulunmamakta idi. Yasa ile norm ve standart birliği sağlanmıştır.
Ülkemizde dağınık yapıda olan ve yararlanma koşulları birbirinden oldukça farklı ve erişimi bütün nüfusa yaygınlaşmamış bulunan sağlık hizmetlerinde yaşanan sorunlar uzun yıllar tartışılmış, çözümü için de değişik tarihlerde yasal düzenlemeler yapılmıştır.
Bütün bu gayretlere rağmen tüm nüfus sağlık güvencesi yönünden kapsam ve koruma altına alınamamıştır. Reform ile tüm nüfus kapsam altına alınmıştır.
GSS TESPİTİ NASIL YAPILIYOR?
GSS tespiti, gelir testi ile yapılmaktadır. Gelir testi, herhangi bir kapsamda sosyal güvencesi olmayan vatandaşların çeşitli göstergeler ışığında mevcut gelirlerinin tespit edilerek genel sağlık sigortası primi ödeyip ödeyemeyeceklerini belirleyen işlemdir.
KİMLER GELİR TESTİ YAPTIRABİLİR?
Herhangi bir sosyal güvencesi bulunmaması nedeniyle genel sağlık sigortası kapsamına alınan Türk vatandaşlarından prim ödeme gücünün bulunmadığını beyan eden kişiler gelir testi yaptırabilirler.
GELİR TESTİ YAPTIRMAK İÇİN NEREYE BAŞVURULMALIDIR?
Gelir testi yaptırmak isteyen kişilerin mutlaka Adres Kayıt Sisteminde yer alan ikametlerinin bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat etmeleri gerekmektedir.
GELİR TESTİNE BAŞVURU İÇİN BİR SÜRE ŞARTI VAR MIDIR?
Gelir testine başvuru yapılması için herhangi bir süre şartı aranmamakla birlikte tüm genel sağlık sigortası primlerinin Devlet tarafından karşılanabilmesi için Kurum tarafından gönderilen tescil tebligatının tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içerisinde gelir testine başvurulması gerekmektedir. Aksi halde gelir testine başvuru tarihine kadar olan borçlar genel sağlık sigortalısının kendisi tarafından ödenmesi gerekmektedir.
GELİR DURUMU DEĞİŞENLER TEKRAR GELİR TESTİNE BAŞVURABİLİR Mİ?
Genel sağlık sigortalılardan gelir durumu değişenler durumunun değiştiği tarihten itibaren yeniden gelir testi için Adres Kayıt Sisteminde yer alan ikametlerinin bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat edebilirler.