Amerikalılar teniste çöktü Çinliler kortlara da daldı

25 yıl önce kadınlar dünya sıralamasında ilk 100’de sadece 18 ülkeden tenisçi vardı, bugün ise 31 ülkeden. Bu aralar kortları birbirine katma sırası Ruslar’dan sonra Çinlilerde. Wimbledon’da Li Na çeyrek finale yükseldi. Vatandaşları Zheng Jie ve Yan Zi ise çiftlerde şampiyonluğa ulaştı. Dünya tenisinde değişen güç dengesini ve Çinli kadın tenisçilerin yükselişini araştırdık.

1981 yılında dünya tenisinde hem erkeklerde hem kadınlarda ABD’li sporcuların büyük üstünlüğü vardı. Kariyerlerinin zirvesindeki iki tenisçi John McEnroe ve Jimmy Connors, erkeklerde dünya sıralamasının tepesine kurulmuştu. O yılki Wimbledon Turnuvası’nın dördüncü turundaki 16 isim arasında ise 7 ABD’li raket sallıyordu. Ayrıca Profesyonel Tenisçiler Birliği ATP sıralamasında, ilk 100 içinde tam 40 ABD’li bulunuyordu. Geri kalanlar, dikkat çeken birkaç Güney Amerikalı ve 10 Avustralyalı’yla birlikte 25 farklı ülkeden çoğu Avrupalı isimlerdi.

Kadınlarda durum farklı mıydı sanki? Chris Evert sezonu ilk sırada bitirirken vatandaşları Tracy Austin, Martina Navratilova ve Andrea Jaeger onu takip ediyordu. Sıralamada aşağılara indikçe ABD’li üstünlüğü daha da artıyordu: İlk 10’da 7, ilk 50’de 32 ve ilk 100’de tam 55 ABD’li kadın tenisçi. ABD dışında ilk 100’de sadece 17 ülkenin tenisçisi yer bulabilmişti.

Aradan 25 yıl geçti. Dünya tenisi bambaşka bir kimliğe büründü. Profesyonel tenis, ABD’nin hakimiyetinden çıktı. Asya’dan, Afrika’dan, Güney Amerika’dan üst düzey tenisçiler çıktı. Teniste esamisi okunmayan ülkeler şampiyonlar çıkardı. Kıbrıs’ta, Tayland’da, Hindistan’da tenisçiler halk kahramanı haline geldi. ABD bu kısırlığı çözmek için alınacak önlemleri tartışadursun, kadınlarda Ruslar, Fransızlar, İtalyanlar, İspanyollar, Çekler ve Çinliler kortlarda şimdi fırtına gibi esiyorlar. Erkeklerde ise ülke sayısı fazla artmadı ama dağılım fazlasıyla değişti. 1981’deki 26 ülkenin yerine bugün 30 ülke var. ABD’li sayısı 40’tan 8’e inerken İspanyollar ve Fransızlar ön plana çıktı.

BU KÜRESELLEŞME

Birçok kişi, bu durumu tenisin küreselleşmesi olarak yorumluyor. ABD’den sonra her gün tenis sahnesine yeni ülkelerin çıkışını izliyoruz. Örneğin iki yıl önce kadınlarda Ruslar parlıyordu. Şimdi de sıra Çinliler’e geldi.

İki yıl önce Atina Olimpiyatları’nda Sun Tiantian-Li Ting çifti, altın madalya kazanınca çok dikkat çekmemişti. Ne de olsa Olimpiyatlar tenisin en önemli turnuvası değildi, varsın Çinli çift kazansın, dediler. Ama 2006’da Çinli tenisçilerin performansı dikkat çekmeyecek gibi değil. Geçen hafta Wimbledon’da Zheng Jie-Yan Zi çiftlerde şampiyonluğa ulaşırken, Na Li (24) de teklerde çeyrek finale kadar yükseldi. Li, bu başarısıyla bugüne kadar bir grand slam turnuvasında çeyrek final oynamayı başaran ilk Çinli oldu.

Sadece Li değil. 10 Temmuz tarihli son WTA sıralamasında, ilk 100’de tam 6 Çinli var. Wimbledon’daki başarısının ardından, Li en tepede, 22. sırada. Düşünün, 5 grand slam kazanmış ABD’li Venus Williams’ın bir basamak üstünde.

ÇİNLİLER YORULMAZ

Çinliler, bu yılın başından beri bu çıkışın sinyallerini veriyordu aslında. Ocak ayında Avustralya Açık’ta Zheng Jie-Yan Zi çifti Çin tenisine ilk grand slam şampiyonluğunu kazandırmıştı. Mayıs ayında Estoril’deki toprak kort turnuvasında da, iki Çinli Li ve Jie Zheng final oynadılar. Mayıs ayı sonunda yılın ikinci grand slam turnuvası Roland Garros’da da tam altı Çinli tenisçi mücadele etti.

Kortaki performanslarına gelince rakipleri Çinlilerin asla yorulmak bilmediğini düşünüyor. Fransız Nathalie Dechy, sonuna kadar maça asıldıklarını söylüyor: "Onları öldü sanıyorsunuz, ama yine de yenemiyorsunuz."

Dip çizgi oyununu tercih eden Çinliler, yabancı antrenörlerin de katkısıyla yavaş yavaş daha atak bir oyuna yöneliyor. Ancak, kort dışındaki tutumları hakkında bazı şikayetler var. Örneğin pek azı İngilizce konuşuyor. Genelde grup halinde dolaşıyorlar. Ayrıca, antrenman sırasında topları dağıtıp toplamadıkları ve diğer oyuncuların yüzüne bakmadıkları konusunda eleştiriliyorlar.

ÇİN’İN TENİS POLİTİKASI

Çinli tenisçiler, Çin Tenis Federasyonu’nun gözetiminde çalışıyorlar. Federasyon, oyuncuların tüm seyahat ve antrenman masraflarını karşılıyor. Buna karşılık turnuvalardan elde ettikleri tüm gelire el koyuyor. Federasyon’un sponsoru Nike’nin ürünlerini giyiyorlar ama buradan da bir gelirleri yok. Federasyon, şimdi 2008 Olimpiyatları’na oyuncu yetiştirmekle meşgul. Çin Hükümeti’nin en büyük hedefi ise 2010’da 60 milyon Çinli’nin hobi amaçlı tenis oynamasını sağlamak.

DÜNYA 22.’Sİ Lİ

Na Li (üstte), altı yaşında eline aldığı ilk raketi, badminton için sallıyordu. İki yıl sonra antrenör tavsiyesiyle tenise geçti. 2003’te ara verdi, 2004’te bir arkadaşının teşvikiyle korta geri döndü. Şimdi dünya sıralamasında 22. sırada. İlk 100’deki diğer Çinliler ise şunlar: Jie Zheng (34), Shuai Peng (38), Zi Yan (77), Tiantian Sun (88), Meng Yuan (100).

2006’DA İLK 100 DAĞILIMI

Kadınlar

Rusya13

ABD11

Fransa9

İtalya8

Çek Cum.6

Çin6

İspanya6

Ukrayna4

Almanya3

Hırvatistan3

Japonya3

Slovakya3

Arjantin2

Belçika2

Estonya2

İsrail2

İsviçre2

Sırbistan2

Avustralya1

Avusturya1

Beyaz Rusya1

Bulgaristan1

Finlandiya1

Hindistan1

Hollanda1

İsveç1

Kolombiya1

Macaristan1

Polonya1

Slovenya1

Yunanistan1

Erkekler

Fransa12

İspanya12

ABD8

Almanya8

Arjantin7

Çek Cum.6

İtalya6

Rusya6

Belçika4

Büyük Britanya3

Hırvatistan3

İsveç3

Avusturya2

İsviçre2

Sırbistan2

Şili2

Avustralya1

Beyaz Rusya1

Brezilya1

Finlandiya1

Güney Afrika1

Güney Kore1

Hollanda1

Kıbrıs1

Lüksemburg1

Peru1

Romanya1

Slovakya1

Tayland1

Tayvan1

YILLARA GÖRE İLK 100’DEKİ ABD’LİLER

YılErkekKadın

19814055

19911725

19961218

2001816

2006911

DÜNYA SIRALAMASINDA ÜLKE SAYISI DAĞILIMI

YılErkeklerKadınlar

19812618

19912422

19962829

20012933

20012931