Zehirlenmelerde ilk yardım

Zehirleyici maddenin vücuda girmesi sonucu normal vücut fonksiyonlarının bozulmasına zehirlenme denir.

Zehirlenmelerde etkilenen sistemler ve görülen belirtiler

Sindirim sistemi; bulantı, karın ağrısı, kusma, ishal.

Sinir sistemi; rahatsızlık hissi, hareketlerde uyumsuzluk, havale, bilinç kaybı.

Solunum sistemi;nefes darlığı, morarma, solunum durması.

Dolaşım sistemi; nabız bozukluğu, kalp durması.

Zehirler vücuda; sindirim, solunum ve cilt yoluyla girmektedir.

Sindirim yolu zehirlenmesi : Ev ya da bahçede kullanılan kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, aşırı ilaç ve alkol alınması sonucu oluşur.

Solunum yolu zehirlenmesi: Genellikle karbon monoksit gazı ( tüp kaçakları, şofben, sobalar ) lağım çukurunda biriken karbondioksit, klor, yapıştırıcılar, boyalar, ev temizleyicileri vb. maddelerin solunması sonucu oluşur.

Cilt yolu zehirlenmesi: Zehirli madde vücuda deri yoluyla girer.
İlaç enjeksiyonu, zehirli bitkilere temas, zirai ilaçlar, zehirli hayvanların ısırması ve sokması sonucu oluşur.

Sindirim yolu ile zehirlenmede ilk yardım

• Kişinin bilinci kontrol edilir.

• Sadece ağız zehirli maddeyle temas etmiş ise su ile çalkalanır.

• Zehirli madde el ile temas etmişse, el sabunlu su ile yıkanır.

• Hasta ya da yaralının yaşam bulguları değerlendirilir.

• Kusma, bulantı, ishal vb. belirtiler değerlendirilir.

• Özellikle, yakıcı maddenin alındığı ve hasta yaralının ne yiyip içtiğinin bilinmediği durumlarda hasta asla kusturulmaz!

• Bilinç kaybı varsa hasta ya da yaralıya koma pozisyonu verilir.

• Hasta ya da yalının üzeri örtülür.

• Tıbbi yardım istenir (112).

• Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir. ( Zehirli maddenin türü, kişi ilaç ya da uyuşturucu alıyor mu, hastanın bulunduğu saat, evde ne tür ilaçlar olduğu, vb.)

Solunum yoluyla zehirlenmelerde ilk yardım

• Olay yeri güvenliği sağlanır (Gaz vanası kapatılır, olay yerine ateşle yaklaşılmaz).

• Cam, kapı vb. açılarak ortam havalandırılır ya da hasta temiz havaya çıkarılır.

• Hastanın bilinci kontrol edilir, solunum yolu açıklığı ve solunumu değerlendirilir.

• Hasta rahat nefes alabilmesi için yarı oturur pozisyonda tutulur.

• Hastanın bilinci kapalı ise koma pozisyonu verilir.

• Tıbbi yardım istenir (112).

Deri yolu ile zehirlenmelerde ilk yardım

• Olay yeri güvenliği sağlanır.

• Yaşam bulguları değerlendirilir.

• Ellerin zehirli madde ile teması önlenir.

• Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır.

• Zehirle temas etmiş deri 15 - 20 dk. boyunca bol suyla yıkanır.

• Tıbbi yardım istenir (112).

Zehirlenmelerde genel ilk yardım uygulamaları

• Olay yeri güvenliği sağlanır.

• Hastanın bilinci ve yaşam belirtileri değerlendirilir.

• Zehirlenmeye neden olan madde mümkün olduğunca kısa sürede ortamdan uzaklaştırılarak etki azaltılır

• Hastanın yaşamsal fonksiyonlarının ( solunum, dolaşım) devamı sağlanmaya çalışılır.

• Tıbbi yardım istenir (112).

NOT: Zehir danışma merkezine 114'ü tuşlayarak ulaşabilirsiniz. Zehir danışma merkezi 24 saat hizmet vermektedir. Zehirlenme vakalarında merkez aranarak, yapılabilecekler hakkında bilgi alınabilir.

Kaynak: www.ilkyardim.org.tr