Yenidoğan bebeklerde sarılık neden olur ve belirtileri nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
Zamanında doğan bebeklerin yüzde 60’ında; erken doğan bebeklerin ise yüzde 80’inde görülen yenidoğan sarılığı ile ilgili bilgiler veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanı Doç. Dr. Zeynep Cerit, hastalığın genellikle herhangi bir tedaviye gerek kalmadan 7-10 günde kendiliğinden düzeldiğini, ancak bazı durumlarda bilirubinin yüksek seviyelere ulaşıp beyin hasarına neden olabileceğini, bu sebeple yenidoğan bebeklerde sarılığın erken tespitinin ve takibinin oldukça önemli olduğunu belirtti.
Sarılığın “Bilirubin” adı verilen, cilde sarı rengi veren maddenin kandaki seviyesinin yükselmesi ve deride birikmesi sonucu oluştuğunu belirten Doç. Dr. Zeynep Cerit, zamanında doğan bebeklerin yüzde 60’ında; erken doğan bebeklerin ise yüzde 80’inde görüldüğünü ifade etti.
“Sarılık; fizyolojik ve patolojik sarılık olarak iki ayrı grupta değerlendirilir. Bebeğin doğum haftası, kaç günlük olduğu ve riskler göz önüne alınarak bilirubin düzeyi değerlendirilerek sarılığın patolojik olup olmadığına karar verilir” diyen Zeynep Cerit, fizyolojik sarılığın doğumdan sonra 2.-4. günlerde başladığını ve genellikle herhangi bir tedaviye gerek kalmadan 7-10 günde kendiliğinden düzeldiğini belirtti. Cerit şöyle devam etti: “Patolojik sarılık sıklıkla doğumdan hemen sonra ortaya çıkan ve ciddiye alınması gereken bir durumdur. Bu tip sarılıklar, anne karnında geçirilen bazı enfeksiyonlara, anne bebek arasındaki kan grubu uyumsuzluklarına, annenin kullandığı ilaçlara ya da bebeğe ait bazı doğuştan hastalıklara bağlı olarak oluşabiliyor."
Sarılık çoğunlukla kendiliğinden geçse de, bazı durumlarda beyin hasarına neden olabiliyor
Sarılığın çoğunlukla kendiliğinden geçtiğini ama bazı durumlarda bilirubinin yüksek seviyelere ulaşıp beyin hasarına neden olabildiğini belirten Cerit bu sebeple yenidoğan bebeklerde sarılığın erken tespitinin ve takibinin oldukça önemli olduğunu vurguladı. Cerit, kan beyin bariyerinin yaşamın ilk 10 gününde henüz tamamlanmadığını ve bu yüzden sarılığı olan yenidoğanların özellikle ilk bir hafta-10 gün içindeki doktor takiplerinin son derece önemli olduğunu, sarılığın seviyesi yükselip tedaviye geç kalınması durumunda aşırı derecede artan bilirubinin beyinde birikeceğini ve bu bölgede hasar oluşmasına (Kernikterus Hastalığına) neden olabileceğini belirtti.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İmre Gökyar yenidoğan döneminde en sık yapılan 10 hatayı anlattı, önemli öneri ve uyarılarda bulundu. Belirtileri nelerdir?
“Bilirubin kanda yükseldikçe bebekte uyku yapar. Sarılığı olan bebek emmek istemez, uyumak ister. Bu durumda beslenmenin azalmasına bağlı olarak bilirubin atılımı azaldığı için seviye daha da yükselir ve kısır döngü oluşur” diyen Cerit, bilirubin düzeyinin çok yükselip beyni etkilemesi halinde bebeğin tiz sesle ağlamaktan, havale geçirmeye kadar kötüleşebileceğini belirterek, “Bu durumdaki bir bebekte ileri dönemde çoğunlukla zeka ve motor gelişim geriliği, işitme, görme sorunları oluşur” ifadelerini kullandı.
Cerit, bebeklerin nörolojik gelişimi için sarılığın uygun tedavisinin büyük önem taşıdığını da vurguladı.