Güncelleme Tarihi:
Katarakt; gözün içinde, göz bebeğinin arkasında yer alan merceğin saydamlığını kaybetmesidir. Yaşlanma, iltihabi göz hastalıkları, travmalar, ultraviyole, kortizonlu ilaçlar ve diyabet hastalığına bağlı olarak katarak gelişebilir. Bazı durumlarda katarakt doğuştan olabilir.
• Bulanık görme,
• Işığa hassasiyet,
• Çift görme,
• Gece görüşünde bozulma,
• Renklerde soluklaşma
Doğumsal kataraktlar tek veya her iki gözde görülebilir. Bazıları genetik geçişlidir. Anne karnındayken geçirilen enfeksiyon hastalıkları (kızamık, suçiçeği, kızamıkçık vb.) genetik bozukluklar, prematürite, hipoglisemi katarakta neden olabilir. Bununla birlikte zeka geriliği, kalp ve böbrek rahatsızlıkları gibi sistemik hastalıklarda gözlemlenebilir.
Birçok aile bebeğinde katarakt olduğunu çok geç fark ediyor. Bu nedenle her yıl düzenli olarak göz muayenesi yaptırmak erken teşhis konusunda önemli bir kolaylık sağlıyor. Katarakt yoğunluğuna göre göz bebeğinde beyazlık olarak görülüyor ve çoğunlukla doktorun muayenesi ile tespit edilebiliyor.
Doğumsal kataraktlar tek veya iki taraflı olabilirler. Ayrıca opasitenin derecesi ve göz merceğindeki yerleşim yerine göre farklı tipleri vardır. Merceğin merkezinde, merkezin dışında, ön kapsül arkasında veya arka kapsül önünde olabilir. Bazıları ise noktasal ya da çizgisel opasiteler şeklindedirler. Bu tip kataraktlar görmeyi çok etkilemezler. Daha çok optik aks üzerindeki opasitler görmeyi etkiler.
Kataraktın tedavisi için cerrahi yöntemler kullanılır. Günümüzde yaygın olarak tercih edilen uygulama Fakoemülsifikasyon (Fako)dur. Ameliyat mikroskobu altında genellikle damla anestezisi ve hafif sedasyon uygulanarak yapılır. Ameliyat öncesi göz bebeği genişletilir. Gözün kornea tabakasının hemen kenarından küçük bir kesi yapılır. Göz bebeğinin hemen arkasındaki kataraktlı merceğin ön kapsülünde yuvarlak bir açıklık oluşturulur. Kapsül içindeki sertleşmiş ve bulanıklaşmış lens materyali, ucunda ultrasonik titreşim olan fako probu denilen alet ile parçalanır ve emilir. Daha sonra içi boşalan ve temizlenen kapsül içine saydam yeni bir mercek yerleştirilir ve ameliyat sonlandırılır.
Fako yönteminde iyileşme hızlıdır. Ameliyat bitiminde hastanın gözü açık bırakılabilir ya da bir gün süre kapatılabilir. Ameliyattan sonra hastanede kalmaya gerek yoktur. Tam iyileşme süresi yaklaşık bir aydır. İyileşme döneminde bebeğin el refleksleri kontrol edilmeli, cerrahi işlem uygulanmış gözüne çok fazla dokunması engellenmelidir.