Kürtaj komisyonuna ne dersiniz?

Burada tartışılan husus İSTEĞE BAĞLI OLARAK gebeliğin sonlandırılması süresidir.

Şahsi kanaatime göre kürtaj konusunda bir yargıya varmak için gerekli inceleme yapılırken 2 ana başlık incelenmelidir. Birinci başlık “TIP” ikinci başlık ise “HUKUK” olmalıdır.

Hukuki açıdan konuyu ele alacak olursak; iki ana unsur ortaya çıkmaktadır.

1. Cenin hakkı,
2. İnsan hakları kapsamında olan kadınların kendi bedenleri ve doğurganlıkları üzerinde söz sahibi olması hakkı,

Bu iki hak arasında diğerine göre öncelikli olarak nitelendirilen bir durum söz konusu değildir. Bu konudaki görüş ve tartışmaların büyük çoğunluğunda; taraflar, bu iki hakkın bir diğerine karşı üstün tutulması gerektiğini savunsalar da asıl problem hangi hakkın sınırının nerede başlayıp nerede bittiğinin tespitinden kaynaklanmaktadır. Genel olarak kabul gören ilkeye göre “Bir başka hakkın doğduğu ve /veya var olduğu yer diğer hakkın sınırıdır.” hareket etmek gerekmektedir. İşte burada bir hakkın diğerinin sınırına nerede geldiği hususu tartışılmaktadır.

Bakın Türk Medeni Kanunu Madde 28 ne diyor?

Madde 28- Kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer.

Çocuk hak ehliyetini, sağ doğmak koşuluyla, ana rahmine düştüğü andan başlayarak elde eder. Örneğin çocuğun ana rahmine düşmesinden sonra vefat eden bir miras bırakanı varsa; çocuk sağ doğmakla bu miras hakkını kazanacaktır. Yani yasalarımızda cenin hakkı sağ doğmak koşulu ile ana rahmine düştüğü anda başlamaktadır.

Peki, ya anne ve/veya baba adayının çocuk isteyip istemediği hakkı?

Sosyal koşullarda bu konuda karar vermeye etkili olmaktadır. Anne adayı ve/veya baba adayı birlikte karar verirlerken tıbbında net cevaplayamadığı sorularda tereddüte düşmektedirler. Bazı durumlarda doktorlar ceninin gelecekte sağlığı ile ilgili %100 sonuç ve kanaate ulaşamamakta ve bu durumda ihtimalli bir sağlık durumu ortaya çıkmaktadır. İşte bu ihtimallere göre karar verecek olan anne ve/veya baba adayları ne kadar sürede sağlıklı kararlar alabilirler?

Tıp alanındaki bilimsel verilere bakacak olursak;

- Tıpta 22 haftaya kadar olan gebeliklerin sonlandırılması düşük olarak kabul edilmektedir. (WHO Dünya Sağlık Örgütü)
- Gebeliğin 10. haftasından önce fetal anomali tanısı koyulmaz. Gebeliklerde anomalinin %72’sinde (%46.1) 24 hafta içinde tespit edilebilmiştir.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin şu iki kararına dikkatinizi çekmek istiyorum.

1- Doğum yaptığı takdirde kör olma tehlikesi bulunan bir kadının kürtaj yaptırmasının yasak olmasını AİHM insan hakları ihlali sayarak Polonya’yı mahkûm etmiş. (Tysiac v Poland)

2- Karnındaki bebeğinin sakat (malformed) olduğuna dair pratisyen hekimlerin görüşünü alan anne, bunu tespit ettirmek için hastanenin acil servisine başvurduğunda iki hafta sonrasına gün verilmiş! AİHM 26 Mayıs 2011 tarihli kararında bunu insan hakları ihlali saymış ve Polonya’yı tazminata mahkum etmiştir. (R.R. v. Poland) 

Şu an ülkemizde birçok mevzuatta 10 hafta olarak belirlenen yasal kürtaj sınırının 8 hafta olarak değiştirilmesi tartışılmaktadır.

Peki, dünyada bu konuda diğer ülkeler ne yapmaktadırlar?

Dünyada sadece 6 devlette(Vatikan, Malta, Dominik Cumhuriyeti, El Salvador, Nikaragua ve Şili) kürtaj mutlak anlamda yasak iken AİHS' i kabul eden devletlerden 47 devletin 45'inde farklı yasal düzenlemeler mevcuttur. Kimisi sadece kadının yaşam hakkının korunması bağlamında buna cevaz verirken, kimi devletler ise ekonomik ve sosyal nedenler ve talep üzerine kürtaja izin vermektedir.

Burada esas olan anne ve/veya baba adayının sağlıklı düşünerek bir karar verebilmelerine imkân vermektir. Bu nedenle tecavüze uğrayan kadının bu sağlıklı düşünce yetisinde olamayacağını öngören yasa koyucu bu süreyi 20 haftaya uzatmıştır.

Gerekli doktor randevuları; muayene esnasında doktorun istediği tetkik ve tahliller için sağlık kuruluşlarının verdiği randevu aralıkları bunların sonuçlarını almak için verilen randevu aralıkları ve en önemlisi tıbbı imkanlar göz önüne alınarak belirli bir süre (8 hafta,10 hafta,12 hafta her ne ise) anne ve babanın isteğine bırakılsa; bu belirlenen süreden 24 haftaya kadar olan süre için karar mekanizması olmak üzere; bir kurul oluşturulsa; bu kurulda anne çocuk sağlığı ile ilgili hekimler ile psikolojik ve sosyal katkılarda bulunacak hekim ve/veya uzman bilirkişiler olsa; bu kurula anne ve baba da bu kurulda oy hakkına sahip olsa; bunların da belirli oy oranları tespit edilse; kararlar bu kurul tarafından verilse; daha uygun olmaz mı?

Gebeliğin sona erdirilmesi ile ilgili olan mevzuat hükmü bilgi edinmeniz için aşağıya çıkartılmıştır.

Gebeliğin sona erdirilmesi:

Madde 5 – Gebeliğin 10. haftası doluncaya kadar annenin sağlığı açısından tıbbi sakınca olmadığı takdirde istek üzerine rahim tahliye edilir.
Gebelik süresi, on haftadan fazla ise rahim ancak gebelik, annenin hayatını tehdit ettiği veya edeceği veya doğacak çocuk ile onu takip edecek nesiller için ağır maluliyete neden olacağı hallerde doğum ve kadın hastalıkları uzmanı ve ilgili daldan bir uzmanın objektif bulgulara dayanan gerekçeli raporları ile tahliye edilir.

Derhal müdahale edilmediği takdirde hayatı veya hayati organlardan birisini tehdit eden acil hallerde durumu tespit eden yetkili hekim tarafından gerekli müdahale yapılarak rahim tahliye edilir. Ancak, hekim bu müdahaleyi yapmadan önce veya mümkün olmadığı hallerde müdahaleden itibaren en geç 24 saat içinde müdahale yapılan kadının kimliği, yapılan müdahale ile müdahaleyi icap ettiren gerekçeleri illerde sağlık ve sosyal yardım müdürlüklerine, ilçelerde hükümet tabipliklerine bildirmeye zorunludur.

Acil müdahale hallerinin nelerden ibaret olduğu ve yapılacak ihbarın şekil ve mahiyeti ile sterilizasyon ve rahim tahliyesini kabul edenlerden istenilecek izin belgesinin şekli ve doldurulma esasları, bunların yapılacağı yerler, bu yerlerde bulunması gereken sağlık ve diğer koşullar ve bu yerlerin denetimi ve gözetimi ile ilgili hususlar çıkarılacak tüzükte belirtilir.

Gebeliğin sona erdirilmesinde izin:

Madde 6 – 5. maddede belirtilen müdahale, gebe kadının iznine, küçüklerde küçüğün rızası ile velinin iznine, vesayet altında bulunup da reşit veya mümeyyiz olmayan kişilerde reşit olmayan kişinin ve vasinin rızası ile birlikte sulh hâkiminin izin vermesine bağlıdır. Ancak akıl maluliyeti nedeni ile şuur serbestisine sahip olmayan gebe kadın hakkında rahim tahliyesi için kendi rızası aranmaz.
4. maddenin ikinci ve 5. maddenin birinci fıkralarında belirtilen ve rızaları aranılacak kişiler evli iseler, sterilizasyon veya rahim tahliyesi için eşin de rızası gerekir.

Veli veya sulh mahkemesinden izin alma zamana ihtiyaç gösterdiği ve derhal müdahale edilmediği takdirde hayatı veya hayati organlardan birisini tehdit eden acil hallerde izin şart değildir.”

Hepinize hem fiziki hem de ruh sağlığı açısından sağlıklı günler dilerim.