“Devrim Kanunu” mu dediniz? O da ne ola ki!

Çok Değerli Yurttaşlarım,

Bu hafta basında çok yer alması sebebi ile inkılâp kanunlarını sizlerle birlikte inceleyelim dedim. İnkılâp kanunları nelerdir, neyi nasıl düzenlemiştir, neden değiştirilemez, aslında değiştirilebilir mi, değiştirilmeli mi, değiştirilmemeli mi yoksa çoktan değiştirildi de avutuluyor muyuz?

Politika ve siyasete bulaşmadan tamamen hukuki çerçevede bu konuyu sizlerle birlikte incelemek ve sonucunda yukarıdaki sorulara sizlerin cevap vermesini takdirlerinize bırakacağım.

Bu konu 1924 Anayasa’sında (Cumhuriyetimizin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk zamanındaki Anayasa’da) yer almamıştır.
İlk olarak 1961 anayasasının 153ncü maddesi ile Cumhuriyetimizin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk zamanında kabul edilen kanunların bir kısmı zamanının siyasi otoritesince seçilip inkılâp kanunları olarak Atatürk’ten çok sonra korunma altına alındığı söylenmiştir. Bu gerçekte bir korumamadır? Takdir sizin, maddeyi aşağıya aynen yazıyorum.

İnkılâp kanunlarının 1961 Anayasa’sındaki metni:

MADDE 153.- Bu Anayasanın hiçbir hükmü Türk toplumunun çağdaş uygarlık seviyesine erişmesi ve Türkiye Cumhuriyetinin lâiklik niteliğini koruma amacını güden aşağıda gösterilen İnkılap Kanunlarının, bu Anayasanın halkoyu ile kabul edildiği tarihte yürürlükte bulunan hükümlerinin Anayasaya aykırı olduğu şeklinde anlaşılamaz ve yorumlanamaz:

1. 3 Mart 1340 tarihli ve 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu;
2. 25 Teşrinisâni 1341 tarihli ve 671 sayılı Şapka İktisa'sı hakkında Kanun;
3. 30 Teşrinisâni 1341 tarihli ve 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Bir Takım Unvanların Men ve İlgasına dair Kanun;
4. 17 Şubat 1926 tarihli ve 743 sayılı Türk Kanunu Medenisiyle kabul edilen, evlenme akdinin evlendirme memuru tarafından yapılacağına dair medeni nikâh esası ile aynı Kanunun 110'uncu maddesi hükmü;
5. 20 Mayıs 1928 tarihli ve 1288 sayılı Beynelmilel Erkamın Kabulü hakkında Kanun;
6. 1 Teşrinisani 1928 tarihli ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki hakkında Kanun;
7. 26 Teşrinisani 1934 tarihli ve 2590 sayılı Efendi, Bey, Paşa gibi Lakap ve Unvanların Kaldırıldığına dair Kanun;
8. 3 Kanunuevvel 1934 tarihli ve 2596 sayılı Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine dair Kanun.

Daha sonra 1982 Anayasası ile bu kanunlar aynen şu şekilde yer almaya devam etmiştir.

I. İnkılap kanunlarının korunması
Madde 174 – Anayasanın hiçbir hükmü, Türk toplumunu çağdaş uygarlık seviyesinin üstüne çıkarma ve Türkiye Cumhuriyetinin laiklik niteliğini koruma amacını güden, aşağıda gösterilen inkılap kanunlarının, Anayasanın halkoyu ile kabul edildiği tarihte yürürlükte bulunan hükümlerinin, Anayasaya aykırı olduğu şeklinde anlaşılamaz ve yorumlanamaz:
1. 3 Mart 1340 tarihli ve 430 sayılı Tevhidi Tedrisat Kanunu;
2. 25 Teşrinisani 1341 tarihli ve 671 sayılı Şapka İktisası Hakkında Kanun;
3. 30 Teşrinisani 1341 tarihli ve 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Bir Takım Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun;
4. 17 Şubat 1926 tarihli ve 743 sayılı Türk Kanunu Medenisiyle kabul edilen, evlenme akdinin evlendirme memuru önünde yapılacağına dair medeni nikâh esası ile aynı kanunun 110 uncu maddesi hükmü;
5. 20 Mayıs 1928 tarihli ve 1288 sayılı Beynelmilel Erkamın Kabulü Hakkında Kanun;
6. 1 Teşrinisani 1928 tarihli ve 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki hakkında Kanun;
7. 26 Teşrinisani 1934 tarihli ve 2590 sayılı Efendi, Bey, Paşa gibi Lakap ve Unvanların Kaldırıldığına dair Kanun;
8. 3 Kanunuevvel 1934 tarihli ve 2596 sayılı Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun.

Görüldüğü gibi burada bir korumadan bahsedilirken hazırlanan anayasalar aslında inkılâp kanunlarına karşı mı korunma altına alınmıştı? Bu anayasa metinlerinde inkılâp kanunlarının değiştirilemeyeceği değil; bu kanunlara aykırı maddeler içeren kendi hazırladıkları anayasaların inkılap kanunlarına aykırı olması endişesi ile inkılap kanunlarından bu anayasaya aykırı olanların anayasaya aykırılığının iddia edilemeyeceğimi hüküm altına alınmıştır? Peki, gelin şimdi o denemde çıkartılan yasaların bu 8 madde dışında kalanlarını bunlara ekleyelim.

Anayasalarda yer almayanlar dışındaki inkılâplarla ilgili Cumhuriyetimizin Kurucusu Mustafa Kemal Atatürk sağlığında çıkartılan başlıca kanunlar dizini kronolojik olarak aşağıda çıkartılmıştır:

1) Muamelât-ı Devlette Takvîm-i Garbînin Kabûlü Hakkında Kanûn (K.T. 8 Şubat 1332).
2) Hıyanet-i Vataniye Kanunu (K.N. 2.; K.T. 29.4.1336 (1920) ve 30 Recep 1338; R.G., T. 7.2.1921, S.1) Söz konusu Kanun, TMK Md. 23’le ilga edilmiştir (Bkz. K.N. 3713., K.T. 12.4.1991; R.G., T. 12.4.1991, S. 20843-Mük.).
3) Nisab-ı Müzakere Kanunu (K.N. 18, K.T. 5.9.1336 (1920);
4) Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine Başkumandanlık Tevcihine Dair Kanun (K.N. 144., K.T. 5.8.1337).
5) Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Başkumandan Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine “Gazilik” Unvanı İta ve Rütbe-i Müşiri Tevcihine Dair Kanun (K.N. 153., K.T. 19.9.1337;).
6) Türkiye Büyük Millet Meclisi Reisi Müşir Mustafa Kemal Paşa Hazretlerine Başkumandanlık Tevcihi Hakkında Kanun (K.N. 245., K.T. 20.7.1338;).
7) Şer’iye ve Evkâf ve Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Vekâletlerinin İlgâsına Dair Kanun (K.N. 429., K.T. 3.3.1924).
8) Hilâfetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti Memalik-i Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun (K.N. 431.; K.T. 3 Mart 1340 (1924).
9) Günün Yirmidört Saate Taksimine Dair Kanun (K.N. 697.; K.T. 26.12.1341 (1925); R.G., T. 2.1.1926, S. 260).
10) Takvimde Tarih Mebdeinin Tebdili Hakkında Kanun (K.N. 698.; K.T. 26.12.1341 (1925)
11) İktisadî Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun K.N. 805.; K.T. 10.4.1926).
12) Türkiye Cumhuriyeti Dâhilinde Bulunan Bilumum Mebani-i Resmiye ve Milliye Üzerindeki Tuğra ve Methiyelerin Kaldırılması Hakkında Kanun K.N. 1057.; K.T. 28.5.1927).
13) Ölçüler Kanunu (K.N. 1782., K.T. 26.3.1931).
14) Soyadı Kanunu (K.N. 2525., K.T. 21.6.1934).
15) Kemal Öz Adlı Cumhurreisimize Verilen Soyadı Hakkında Kanun (K.N. 2587., K.T. 24.11.1934).
16) 24/11/1934 Tarih ve 2587 Sayılı Kanunla Kemal Öz Adlı Cumhurreisine Verilen “Atatürk” Adının veya Bunun Başına ve Sonuna Söz Konarak Yapılan Adların Hiçbir Kimse Tarafından Alınamayacağını Buyuran Kanun (K.N. 2622., K.T. 17.12.1934).
17) Devlet Hesaplarında Liranın Esas İttihaz Edilmesi Hakkında Kanun (K.N. 3290., K.t. 24.12.1937).

Bu konu ile ilgili yasal düzenlemeleri takdirlerinize sunuyorum. Sizce inkılâp kanunları koruma altına mı alınmış yoksa her bir anayasanın çıkartıldığı dönemdeki siyasi iktidar inkılâp kanunlarının hazırladıkları anayasaya aykırı olduğu endişesi ile bu inkılâp kanunlarının anayasaya aykırılığının ileri sürülemeyeceğini mi söylemiş? Ve bu inkılâp kanunlarına aykırı mevcut anayasalara uygun; yasalar çıkartılmak sureti ile fiilen bitmiş olan birçok inkılâp kanunundan mı bahsetmekteyiz? Yürürlükte olanlarını uygulayan var mı?

Örneğin;

ŞAPKA İKTİSASI HAKKINDA KANUN

Kanun Numarası : 671
Kabul Tarihi : 25/11/1925
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 28/11/1925 Sayı : 230
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 3 Cilt : 7 Sayfa : 108

Madde 1 – Türkiye Büyük Millet Meclisi azaları ile idarei umumiye ve hususiye ve mahalliyeye ve bilümum müessesata mensup memurin ve müstahdemin Türk milletinin iktisa etmiş olduğu şapkayı giymek mecburiyetindedir.Türkiye halkının da umumi serpuşu şapka olup buna münafi bir itiyadın devamını hükümet meneder.

Madde 2 – İşbu kanun tarihi neşrinden itibaren meriyülicradır.

Madde 3 – İşbu kanun Büyük Millet Meclisi ve İcra Vekilleri Heyeti taraflarından icra olunur.

Sizce bu kanun bugün uygulanıyor mu? Takdir sizlerin…

En derin sevgi ve saygılarımla... Esen kalın.