Bu beş besin çocuklarda alerji yapıyor!

Alerjiler, doğadan gün geçtikçe uzaklaşan, günlerini dört duvar içinde kapalı ortamlarda, evlerde, okullarda, kreşlerde geçiren, toprakla hayvanlarla temas etmeyen, oyun oynamayan, hijyen düşkünü ailelerin çocuklarının başlıca sorunu haline gelmiştir. İnsan yaşamında, ilk ortaya çıkan alerji olma özelliğinden dolayı gıda alerjileri de bu tabloda yerini almıştır. Gıdalar çocukların doğduğu andan itibaren ilk ve en yoğun temas ettiği yabancı madde grubunu oluşturur. İlk temas anne sütü ve mama ile olur. Anne sütü tüm çocuklar için en değerli gıda maddesi olmasının yanı sıra maalesef annenin yediği gıdalarla da ilk temasın sağlandığı kaynak olarak alerjiye neden olur.

Bu belirtilere dikkat!

Gıda alerjileri bebekte ilk belirtiyi sıklıkla alerjik egzama (atopik dermatit) tablosu ile verir. Yanaklarda kuruma, pullanma veya göğüste isilik benzeri döküntü, kaşıntı ve egzama benzeri yaralar ile seyreden gıda alerjileri bu cilt tablosu ile çocuğun alerjik olduğunun ve yaşamını alerjik devam edeceğinin de ilk işaretini verir. Bunun yanı sıra, alerjik egzamaya eşlik ederek ya da tek başına olmak kaydı ile sindirim sistemini tutan gıda alerjileri de vardır. Sindirim sistemi tutulumu olduğunda ilk belirti genellikle fışkırır tarzda kusmalar, ishal, kanlı kaka şeklinde olur. İshal ve kusmanın ağırlıkta olduğu hallerde çocukta yeterli kilo almama, büyüme gelişme geriliği en sık sorunlardan birisidir.

İnek sütü alerjisi gıda alerjileri içinde en sık rastlanılan alerji türüdür. İkinci en sık gıda alerjisi yumurtaya karşı gelişir. Ardından sırasıyla buğday ve diğer tahıllar, balık ve deniz ürünleri ile kuruyemişler gelir. Bu beş gıda, bütün gıda alerjilerinin hemen hemen yüzde 90’ından sorumludur. Gıda alerjisinde tedavinin bel kemiğini sorumlu gıdadan uzak durmak oluşturur.

İşte en sık karşılaşılan gıda alerjileri;

1-İnek sütü alerjisi

Eğer çocukta inek sütü alerjisi saptanmışsa süt ve süt ürünlerinin (peynir, yoğurt, ayran, tereyağı gibi) tamamen beslenmeden çıkarılması gerekir. İnek sütü, keçi sütü, koyun sütü ile çapraz reaksiyon gösterebildiğinden bunlardan birine alerji tespit edildiğinde hepsinden birden uzak durmak gerekebileceği bilinmelidir. İnek sütü alerjisi olan bir çocuk yüzde 70 keçi sütüne de tepki verir.

2-Yumurta alerjisi

Gıda alerjileri içinde ikinci en sık alerji türü yumurtaya karşı olur. Yumurta alerjisi söz konusu olduğunda inek sütünde olduğu gibi bu kez yumurtadan ve içeriğinde yumurta bulunan paketli gıdalardan uzak durulması tedavinin esasını oluşturur.

3-Tahıl alerjisi

Son zamanlarda gıda alerjilerinde görülen genel artışa buğday ve benzeri tahıl alerjilerinin de eşlik etmeye başladığı görülmektedir. Tahılların birbiri ile benzer yapılarından dolayı herhangi bir tahıla alerji saptandığında bütün unlu gıdalar diyetten çıkarılmalıdır. Tahıl alerjisi olan bir çocukta mısır ve pirinç genellikle tüketilebilirken, buğday ile benzer tepki veren yulaf, çavdar, karabuğday ve arpa gibi tahıllardan kaçınmak gerekir.

4-Kuruyemiş alerjisi

Kuruyemiş alerjisi süt, yumurta ve tahıldan sonra gelen, daha az görülen bir alerji türüdür. Ancak diğerlerine göre daha zor geçen bir alerjidir. Kuruyemişler arasında da çapraz tepkime görülmektedir. Örneğin fındık alerjisi olan bir çocuğun ceviz, fıstık, antep fıstığı, kaju, badem gibi diğer ağaç yemişlerinden de uzak durması gerekir. Leblebi ve çekirdek gibi yemişleri tüketmekte ise genellikle sorun yaşanmaz.

5-Balık ve deniz mahsulleri alerjisi

Balık ve deniz ürünleri alerjisi de fındık fıstık alerjisi gibi az görülen ama zor geçen alerji grubunda yer alır. Balık alerjisi olan bir çocukta diğer deniz ürünleri de benzer şekilde çapraz tepkime nedeniyle tehlike oluşturur. Herhangi bir balığa alerji saptanmışsa, diğer tüm balıklar olduğu gibi karides, kalamar, midye gibi deniz ürünlerinin de beslenmeden çıkarılması gerekir.

Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Çocuk Alerjisi Uzmanı
Prof. Dr. Yonca Tabak