Menisküs nedir? Menisküs yırtığı, belirtileri ve tedavisi

Dize binen yükün %50’si menüsküslere iletilir ve dizin bükülmesi esnasında artar. Menisküs yırtığı nedeniyle %15-30’unun çıkarılması temas basıncını %350 oranında artırmaktadır. Menisküs yırtığı ameliyatı olmuş bir dizin şok emici etkisi %30 oranında azalmaktadır.

Menüsküs yırtığı

Menisküs yaralanmaları sık görülen bir durumdur. Bu yaralanmalar eklem kıkırdağında bozukluk ve kireçlenme riskini artırarak dizin ağırlık temas alanını daraltır. Menisküs yırtığı, akut travma ya da aşamalı yıpranma ile meydana gelebilir. Akut menisküs yırtıklarının en çok görülen yaralanma tipi ayak tabanları yerdeyken ani ya da kuvvetli bir dönme hareketidir. Koşma ve sıçramayla uzun sürede aşamalı ve küçük travmalara bağlı olarak da menisküs yırtığı gelişebilir. Yaş artışı ile menisküsler esnekliğini kaybederek bozulur ve ileri yaşlardaki bireylerde basit bir çömelme hareketinde bile menüsküs yırtıkları oluşabilir.

Yırtık belirtileri

Hasta tipik olarak akut bir yaralanmadan sonra diz içinde sıvı ya da kan birikmesine bağlı olarak yavaş bir şişme ile başlayan, yük bindirme ve dönme manevraları ile ağrı ve bazen dizde klik sesi tarif eder. Hastalar batma ya da yırtılma hissederler. Yırtılan menisküsün hangisi olduğuna bağlı olarak hasta ağrıyı dizin iç ya da dış kısmında hissedebilir. Dizde kilitlenme, kova sapı yırtık olarak tanımlanan menisküs yırtığının belirtisidir. Yaralanma şiddetli ise menisküs yırtığına diz yan bağ ve çapraz bağ yırtıkları da eşlik edebilir. Bu durumda dizde boşalma olabilir yani hasta yürürken dizini kilitleyemez ve birden bükülme olur.

Tanı koymak için doktor tarafından hastalığın öyküsü alınır. Öyküde; hastalığın başlangıcı, bulguların özellikleri, şiddeti, lokalizasyonu, yayılımı, zamanla ilişkisi, hastanın şikayetini artıran ve azaltan faktörler hakkında bilgi edinilir. Sonrasında doktorun ayrıntılı fizik muayenesi gelir. Fizik muayenenin ayırt edici bulguları diz ekleminin iç ve dış kısmında hassasiyet vardır. Ayrıca menisküs yırtığına spesifik bazı fizik muayene manevraları pozitiftir. Çoğunlukla öykü ve fizik muayene ile menisküs yırtığı tanısı koyulur. MR, menisküs yırtığı tanısını doğrulamada ilk tercih edilecek olan görüntüleme yöntemidir.

Tedavisi

Menisküs yırtığının tedavileri buz, ilaç tedavisi, yük taşıma aktivitesinin azaltılması, dizlik ve güçlendirmeyi içeren rehabilitasyon programıdır. Ek tedaviler iyileşme potansiyeli ile hastanın hedeflerine bağlıdır. Basit yırtıklar kompleks yırtıklara göre daha fazla iyileşme potansiyeline sahiptir. Menisküsün dış bölgesindeki yırtıklar santral yerleşimli yırtıklara göre daha fazla iyileşme meylindedir. Genç bireyler artroskopik menisküs yırtığı onarım işlemlerine yatkın olabilir. Daha yaşlı hastalarda, menüsküs yırtığı tedavisinde eğer mekanik problem yoksa, bulguların iyileşmesi için 3-6 haftalık istirahat periyodu ve rehabilitasyona izin vermek yerindedir. Eğer hastanın fonksiyon kısıtlanması devam ediyorsa, sürekli mekanik bulguları varsa ya da tekrarlayan ağrı ve şişlik dönemleri oluşuyorsa, cerrahi girişimin düşünülmesi için ortopedi görüşü gereklidir.