Boyun fıtığı ve tedavisi

Orta hatta görülen boyun ağrısı (aksiyal boyun ağrısı) ile boyun kökenli kola yansıyan ağrının ayırımı önemlidir. Aksiyal boyun ağrısı kafa tasının alt kısmı ile kürek kemiklerinin arasındaki bölgenin yukarısına kadar uzayabilen orta hatta ya da orta hattın hemen kenarında yerleşen ağrıdır.

Boyun kökenli kola yansıyan ağrı ise omuz kuşağını ve daha aşağısını ilgilendiren ve kolda beliren ağrı olarak tanımlanır. Her iki ağrı tipi de boyun omurlarındaki yaralanmadan kaynaklanmaktadır. Bu yaralanmaların her birinin oluşma mekanizması, tedavisi birbirinden farklıdır. Ağır eşya kaldırmayla ilgili işi olan kişilerde daha sık görülmekle birlikte sürekli masa başında çalışan, sedanter yaşayanlarda da riski yüksektir.

Boyun ağrılı hastanın şikayetinin yanında yaşı, eğitim durumu, mesleği, sosyal durumu ve geçirdiği hastalıklar da önemlidir. Ağrının yeri, yayılımı, ağrıya yol açan faktörler, ağrıyı artıran ya da azaltan pozisyon ve aktiviteler tanı koymada önemlidir.

Boyun ağrısı sebeplerinin birçoğu kas iskelet sistemi ile ilişkilidir. Bu nedenlerin sıklığı her yaş grubunda değişmektedir. En sık nedenlerin başında boyun fıtığı bulunur. Boyun fıtığı en sık c5-c6 (5. ve 6. boyun omurları) arasında ve ikinci sıklıkla c6-c7 arasında görülmektedir. Bu aralık en hareketli omurga kısmıdır ve bu yüzden diskler sıklıkla etkilenmektedir. Boyun fıtığı, omurga arasında bulunan disk çekirdeklerin onu çevreleyen anulus fibrosus denen zarı yırtarak dışarı çıkmasıdır. Hastada boyun ve kollarda ağrı, kuvvet azalması, uyuşma ve karıncalanma gibi şikayetler mevcuttur.

Boyun fıtığı tanısında hastanın öyküsü ve fizik muayene önemlidir. Öksürme, hapşırma ve ıkınma ile şikayetlerin artması fıtığın ilerlemiş olduğunu düşündürür. Kesin tanı MR ile koyulur.

Boyun fıtığında tedavi

Tedavide hastanın eğitimi, aktivite modifikasyonu, ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar ile ağrının giderilmesi ilk basamaktır. Tekrarlayıcı ağır kaldırmalardan kaçınılmalıdır. Isı tedavisi ağrıyı hafifletmek ve kas gevşemesini sağlamak amacıyla sıklıkla kullanılır. Günde iki kez 30 dakikaya kadar yüzeysel sıcak uygulama yapılabilir. Cihazlı fizik tedavi 14-20 seans arasında önerilir. Boyunluk erken dönemde hastanın rahat etmesini kolaylaştırır. Boyunluk kullanımı sınırlı olmalıdır. 3 günden daha uzun kullanımlar boyun kaslarında zayıflamaya neden olur. Fizik tedavide manuel terapi uygulanabilir. Ellerle boyun bölgesine itme, germe, çekme hareketleri yapılır. Manuel terapi seansları 3-8 arasında değişmektedir. Manuel tedavi ellerle yapılan bir tedavi olup masaj ile hiç ilgisi yoktur. Amerika’da ve çoğu Avrupa ülkesinde sıklıkla kullanılan bir tedavi yöntemidir.

Boyun omur çevresindeki kasların güçlendirilmesi ağrıyı azaltmak, işlevleri en üst düzeye çıkarmak ve fıtığın ilerlemesini ve tekrarlamasını önlemek için çok önemlidir. Omurga esnekliğinin yeniden kazandırılması ve postür (duruş şekliniz) eğitimi şarttır.