Egzama olmuş olabilir misiniz?

Cilt hastalıklarına çok sık rastlanır. Ancak nedense, insanlar bir cilt doktoruna gitmeyi, pek akıllarına getirmezler. Halk içinde öyle ilginç tedavi gelenekleri vardır ki, bunlar başlı başına bir araştırma veya kara mizah konusu olabilir. Bu alanda şampiyon, siğil tedavisidir. Dermatologlar birçok durumda, hastalığın kendisinden ziyade, tedavi niyetiyle yapılan hataların yol açtığı sorunlarla uğraşmak zorunda kalırlar.

Bu bölümde, en sık rastlanan ve hakkında en çok soru sorulan, belli başlı deri hastalıkları hakkında yararlı bilgiler verilmektedir. Bunlar sayesinde, kimi sorunları önleyebilir yahut giderebilirsiniz. Ayrıca doktora başvurmanız gereken durumları ayırt edebilir veya bulaşıcı olabilecek cilt hastalıklarından korunabilirsiniz.

Egzama (Dermatit)

Egzama kendini; cildin şişmesi, kızarması, ağrı ve kaşıntı ile gösterir. En sık görülen tipleri; kontakt dermatit, atopik dermatit ve seboreik dermatit‘tir.

Kontakt dermatit

Tedavinin ilk basamağı, alerji yapan maddeyi bulmak ve ondan uzak durmaktır. Kontakt dermatit, cildin herhangi bir tahrişe veya kullanılan bir maddeye karşı gösterdiği alerjik reaksiyondur. Sorun baş gösterdiğinde; cilt kızarır, şişer, kabarıklıklar, yaralar ve kabuklar oluşur. Bu belirtiler bir hafta içinde geçmezse, bir cilt doktoruna başvurmak gerekir. Kontakt dermatite neden olabilen maddelerin en ön sırasında, evlerde kullanılan temizlik malzemeleri ve deterjanlar bulunur. Konsantre temizlik malzemeleri, pek çok insanda alerjik reaksiyon oluşturur.

Kontakt dermatitin anlaşılması bazen çok güç olur. En iyisi, ciltte kabarma ve kızarıklık başladığı zaman, evdeki kimyasal ürünleri, temizlik malzemelerini mercek altına almaktır. Biraz dikkat ve deneme ile tepki yaratan ürünü bulmak mümkündür.

Bazen alerji, o insanın işi gereği kullandığı malzemelerden olabilir. Buna “profesyonel dermatit” denir. Bu durumda meslek değişikliği önerilir. Bu mümkün değilse, koruma yolları denenir. Alerjen madde ile direkt temas sınırlanır. Profesyonel alerji en fazla ellerde görülür ve eldiven kullanılması birçok durumda sorunu ortadan kaldırır.

Dermatit’e yol açan ürünler ve maddelerin tümünü sıralamak mümkün değildir. Ama belli başlı örnekler verilebilir:

• Lanolin
• Lastik
• Krom ve çeşitli metaller
• Sert temizlik malzemeleri
• Deterjanlar
• Sabunlar
• Nikel
• Saç boyaları
• Kozmetik ürünler

Alerjiniz, en sevdiğiniz takılardan da olabilir!

Kızartı, ağrı veya kaşıntının nerede oluştuğu, çoğu zaman soruna ışık tutar. Örneğin alerji kulak memesinde ise, akla küpe ve küpenin yapıldığı metal gelir. Kolye takmayı seviyorsanız ve boyunda alerji baş göstermişse, bundan kullandığınız kolyenin sorumlu olduğunu düşünmek normaldir.

Bazen bel çevresinde alerji olur. Bu durumda bele temas eden maddelerin ne olduğu sorgulanır. Bu kemer de olabilir, kullanılıyorsa lastikli pantolonları da düşündürebilir. Kimi saat kayışları da el bileğinde alerjiye yol açar. Bu kayışların, deri, metal veya plastik oluşuna göre, alerjen malzeme hakkında, bir yorum yapılabilir.

Kontakt dermatit teşhisi konulduğunda; tedavinin ilk basamağı, alerji yapan maddeyi bulmak ve ondan uzak durmaktır. Ne yazık ki hastalar alışkanlıklarına toz kondurmazlar. Kendilerine eldiven giymeleri tavsiye edildiğinde, başka bir doktora gitmeyi tercih ederler. Dermatologlar bu konuda oldukça dertlidir. Hastaya, önlem almanın ve alerji kaynağından uzak durmanın, her türlü ilaçtan daha etkili olduğunu anlatmayı bir türlü başaramazlar. Hastalar bulaşık yıkarken ve temizlik yaparken eldiven giymektense, kentteki tüm dermatologları ziyaret etmeyi tercih ederler. Bir türlü şifa bulamadıkları için bu defa komşu tavsiyesine başvurup, rastgele ilaçları denemeye başlarlar. Bir tek şeyi yapmazlar, bol köpüklü, güzel kokulu veya damladığı yeri anında ağartan deterjanlarından; kendilerine iyi geldiği kuşkulu olan kozmetik ürünlerden veya sabunlardan vazgeçmezler!

Atopik dermatit

Bebekliğinde bile olsa, atopik dermatit hikayesi olan bir insan, yaşamı boyunca bu konuda hassas olmaya devam eder. Bu kronik bir hastalıktır. Çoğunlukla bebeklerde ve çocukluklarda görülür. Belirtileri diğer alerjik cilt rahatsızlıklarına çok benzer. Atopik dermatit’te cilt kızarır, şişer; dirseklerde, dizlerde, el ve ayak bileklerinde, yüzde, boyunda ve göğüsün üst kısmında pullanma ve kızarıklıklar olur.

Bu belirtiler çocuklarda görüldüğü zaman, oyuncaklarına ve odasındaki eşyalara dikkat etmek gerekir. Toz tutabilen ve alerjiye neden olabilen her türlü eşya, halı, yorgan, tüylü bebekler veya boya maddeleri kuşkulu oyuncaklar ortadan kaldırılmalıdır. Atopik dermatit olan çocukların belirli bir diyet de uygulamaları gerekir. Doktor tavsiyesine göre, alerjik olabilecek farklı yiyecekler, mönüden dikkatle çıkarılır.Atopik dermatit şikayetlerini hafifletmek için antihistamik ilaçlar, gerektiğinde kortizonlu kremler önerilir.

Bebeklerin bu tip sorunları, diş çıkarma ve emekleme dönemlerinde artabilir. Bu alerji, çocuk büyüdükçe hafifler veya geçer. Ancak bebeklikte de olsa alerji hikayesi olan bir insan, daima başkalarından daha hassas olmaya devam eder.

Seboreik dermatit

Saçtaki kepek ve kaşıntı, seboreik dermatit belirtisi olabilir. Bu dermatit türü, ciltte sebumun fazla olduğu geniş alanlarda görülür. Bunlara yağlı bölgeler denir. Daha ziyade kafa derisinde olur. Saçta kepek varsa ve kaşıntı yapıyorsa, bu seboreik dermatit belirtisi olabilir. Ayrıca burun kenarlarında, kaşlarda, kulakların arkasında ve içinde, göğsün ortasında ve göbek deliği etrafında da görülebilir.

Seboreik dermatit olan yerlerde, pullanma ve kırmızılık dikkati çeker. Zamanla sarımsı bir akıntı da başlayabilir. Bazen kaşıntılıdır ama çok fazla rahatsızlık vermez. Mevsim değişiklikleri ve stres hastalığın seyrini etkiler. Belirtiler genellikle kış aylarında artar, yaz aylarında azalır.

Bu sorun kolayca kontrol altına alınabilir. Tedavinin en etkili koşulu cilt temizliği, doğru şampuan seçimi ve strese karşı dikkatli olmaktır. Doktor tavsiyelerine titizlikle uymak gerekir.

Seboreik dermatit kafa derisinde olduğu zaman, doktorlar tıbbi şampuanlar önerir. Ancak saç derisinin bir süre sonra şampuana alışabileceğini ve tedavinin etkisiz kalabileceğini göz önünde bulundurmak gerekir. Bu nedenle şampuanlar dönüşümlü olarak kullanılır.