Ayak bilek burkulmaları

En önde bulunan bağ en zayıf bağdır ve burkulma sırasında en sık ve ilk hasar görenidir. Bu nedenle ayak bilek burkulmalarının büyük çoğunluğunda ayak bilek ön tarafta şişlik ve ağrı oluşur. Burkulma sırasında travmanın şiddetine ve süresine göre ayak bilekteki diğer bağlarda etkilenebilir ve burkulmanın şiddeti ve ciddiyeti artmış olur.

Ayak bilek burkulmalarında travmanın şiddeti burkulmanın ciddiyetini belirleyen en önemli faktördür. Her burkulmanın şiddeti aynı olmayacağı için, oluşan hasarlar da farklılık gösterir. Fakat hasarın derecesi faklı olsa da ayak bilek burkulmalarının büyük bölümünde bağ yırtıkları oluşur. Bu tek bağ yırtığı veya çoklu bağ yırtığı olabilir. Ayak bilek burkulmalarında bağ yırtığı beklenilen bir problem olduğu için, pratik uygulamada erken dönemde bağın durumunu görmek için standart olarak MR çekilmesi gerekmemektedir. Yalnız bağ yırtılmasıyla beraber oluşabilecek kemik ve kıkırdak problemlerinin tespiti için ayak bilek grafilerinin çekilmesi önerilmektedir.

Ayak bilek burkulmalarında ilk yapılacaklar her akut kas iskelet travmasının da yapılması önerilen istirahat, buz uygulaması, yüksekte tutma ve elastik bandaj uygulamasıdır. İlk etapta yapılacak bu işlemlerle ayak bilek eklem kapsülündeki şişmenin ve kanamanın en aza indirilmesi ve ağrının azaltılması hedeflenmektedir. Ayrıca kapsüldeki şişlik ve kanama ne kadar az olursa, iyileşme süresi de o kadar kısalacaktır. Ayak bilek burkulmalarında eskiden 3 hafta süreyle alçı uygulaması yapılıyor olsa da, bu uygulama terk edilerek mümkün olduğunca fonksiyonel rehabilitasyonla iyileşme süreci hızlandırılmaktadır. Fakat yine de burkulma sonrasında kısa süreli de olsa istirahat edemeyecekler veya üzerine basma sırasında çok ağrısı olanlar için 1 haftalık kısa süreli alçı tedavisi yapılabilir.

Ayak bilek burkulmasında iyileşme süreci burkulmanın derecesine göre 3-6 hafta arasında sürebilir. Fizik tedavi bu süreci hızlandırmakta ve tekrarlayan burkulmaların önlenmesinde önemli yer tutmaktadır. Ağrının 4 haftadan fazla devam ettiği durumlarda, filmlerle tespit edilememiş olan kıkırdak hasarını görmek için MR çekilmesi tavsiye edilmektedir.

Ayak bilek burkulmalarının %95’i tama yakın iyileşir. Sadece %5’lik bölümde kalıcı bağ hasarına bağlı olarak tekrarlayan burkulmalar devam edebilir. Tekrarlayan burkulma diyebilmek için bir sene içerisinde aynı ayak bileğinde 6 ve daha üzerinde burkulma olması gereklidir. Bu durumda kalıcı bağ yaralanması ve ayak bilek instabilitesinden bahsedilebilir. Uygun tetkikler sonrasında bağ rekonstrüksiyonuna yönelik cerrahi tedavi gerekebilir.