Yurt dışında boşandım, Türkiye'de de boşanmış sayılır mıyım?

Yurt dışında yaklaşık birkaç saat içerisinde evlilik birliğini sonlandıran, boşanan kimseler Türkiye’ de de dava açmaları gerektiğini öğrendiklerinde adeta şok olmaktadır. Milletlerarası Özel Hukuk mevzuatımızca şekli bir dava olan tanıma ve tenfiz davasını boşanma yönünden değerlendirdiğimizde, yurt dışında yaşayan, yerleşen, eğitimini sürdüren vatandaşlarımızdan ‘’ Ben X ülkesinde 2 günde boşandım.’’, ‘’Dava için gereken evrakları toparlamaya gittim. Bizim bürokratik işlemlerimizin uzunluğu X ülkesinin mahkemesinde dahi konuşuluyor.’’ şeklindeki haklı sitem ve üzüntünün farkındayım.

İşte bu nedenle ‘’Hurriyet Aile’’ aracılığı ile sizi bilgilendirelim istedik.

Yurt dışında(Avusturya, Almanya, Belçika, İngiltere, Amerika, Fransa vs.) resmi makamlar önünde evlilik birliğini sona erdirmeniz Türkiye’ de boşandığınız anlamına maalesef ki gelmez. Örneğin; eşinizin Türk olup olmaması fark etmeksizin Türkiye’ de evlendiniz; ancak yurt  dışında boşandınız, Türkiye’ de resmi kurumlar bakımından evli görünmeye devam edersiniz. Yahut yurt dışında evlendiniz ve yine yurt  dışında boşandınız, Türkiye’ de evli görünmeye yine de devam edersiniz.

Bu durumda ne yapmalısınız?

Yurt dışında verilmiş mahkeme kararlarının tanınmasına ve tenfizine ilişkin dava açmalısınız.

Tarafımıza gelen soruları bu bakımdan derleyerek sizlere sıkça sorulan soruları ve cevaplarını iletelim.

Boşanmanın tanıması ve tenfizi davası ne işe yarar?

Mahkemelerin vermiş olduğu kararlar ‘ülkesellik prensibi’ gereği ancak ülke sınırları içerisinde sonuç doğurur. Yurt dışında verilmiş boşanma kararının Türkiye’ de nüfus kayıtlarınızda görünebilmesi için tanıma davası açmanız gerekir. Aksi takdirde nüfus kayıtlarında evli görünmeye devam edersiniz.

Tenfiz ise yurt dışında verilmiş mahkeme kararının icra edilebilir hükümlerinin Türkiye’de işletilmesine yöneliktir. Örneğin boşanma neticesinde çocukların velayeti, mal paylaşımı, nafaka gibi hususlarda boşanma kararının tanınmasının yanında tenfizi de dava konusu edilmelidir.

Yurt dışında boşandım ve tanıma davası açmadım Türkiye’de evlenebilir miyim veya tekrar evlenebilir miyim?

Yurt dışında boşanmanıza rağmen, yabancı mahkeme kararının Türkiye’de tanınması ve tenfizi yönünde dava açmazsanız tekrar evlenemezsiniz. Çünkü nüfus kayıtlarınızda zaten evli gözüküyorsunuzdur. Evlenmek için yapacağınız müracaat bu nedenle reddedilmektedir.

Boşanmanın tanıması ve tenfizi davasını hemen açmazsam ne olur?

Yukarıda da değindiğimiz gibi, tanıma-tenfiz davasını açmamanız ilgini nüfus kayıtlarında evli görünmenize neden olmaktadır. Bu davanın hemen açılmaması temin edilmesi gereken evrakların toparlanması sürecini zorlaştıracağı gibi miras paylaşımı gibi konularda da problemler doğuracaktır. 

Dava ve duruşma için Türkiye’ ye gelmek zorunda mıyım?

Yurt dışındaki boşanmaya ilişkin mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi davasında, yurt dışında ikamet eden kişiler avukata vekâlet vermek suretiyle işlemlerini yürütebilir. Aksi takdirde dava işlemlerini bizzat yapmaları ve duruşmaya katılmaları gerekmektedir. Şayet dava işlemlerini bizzat yürütmek istiyorsanız ve yurt dışında iseniz gelmeniz gerekecektir.

Boşanmanın tanıması ve tenfizi davasının genel özellikleri nedir?

Tanıma-tenfiz davası usulüne uygun tebligatın yapılması ve taraf teşkilinin sağlanması ile duruşmalı olarak görülmektedir. Dava basit usule tabidir ve adli tatillerde de görülebilir. Görevli mahkeme aile mahkemesi olup aile mahkemesi bulunmayan yerlerde asliye hukuk mahkemesidir. Dava, davalının ikametgâhında, ikametgâhı yok ise sakini olduğu yerde, sakini olduğu yer de yok ise İstanbul, Ankara, İzmir illerinden birinde açılabilir.

Yurt dışında boşandım, Türkiye’de de en hızlı nasıl boşanabilirim?

Tanıma-tenfiz davasının süresi mahkeme yoğunluğuna göre değişmektedir.

Şayet boşanılan eş yurt dışında yaşıyor ise taraf teşkili sağlanması için tebligatlar yapılması gerektiğinden süre ortalama 1,5 yıldır. Ancak bu süre ülkeye göre farklılık göstermektedir. Örneğin Amerika’ ya yapılan tebligatlar yaklaşık 1 yıl sürmekte ve bir davada iki adet tebligat yapılması gerekmektedir. Almanya’ ya yapılan tebligatlar ise yaklaşık 3 ila 5 ay arasında sürmektedir.

En hızlı netice alabilmek için gereken evrakların eksiksiz bir biçimde toparlanması, boşanılan eş ile saygı ve nezaket çerçevesinde iyi ilişkilerin sona erdirilmemesi ve gerektiğinde her iki tarafında aktif olarak dava ile ilgilenmesi gerekmektedir. Bu bakımdan konunun uzmanları görüşmeniz ve çalışmanızda fayda olabilir. 

Boşanmanın tanıması ve tenfizi davası açmak için hangi evraklar gerekiyor?

• Yabancı mahkeme kararının(boşanma kararı) aslı
• Yabancı mahkemenin boşanma kararının kesinleşmiş olduğunu gösterir şerh veya belge ve apostille
• Yabancı mahkemenin vermiş olduğu boşanma kararının Türkçe’ ye yeminli tercüman tarafından tercüme edilmesi ve bu tercümenin Noter veya Konsolosluktan onaylatılması
• Pasaport ve nüfus cüzdanı fotokopisi
• Avukata vekâlet verilecek ve vekil tayin edilecekse resimli boşanma vekâletnamesi ve vekâletnamede ‘’yurt dışında verilmiş boşanma kararına ilişkin tanıma ve tenfiz davası açmaya yetki’’

Boşanmanın tanıması ve tenfizi davası açmak için gerekli evrakları Türkiye’ ye getirmem gerekiyor mu?

Dava ile ilgili işlemler ile uğraşacak yeterli zamanınız var ve işlemleri takip etmek istiyorsanız Türkiye’ ye gelişinizde evraklarınızı kesin olarak tamamlayınız. Eksiklik yahut usule aykırılık olup olmadığını konunun uzmanlarına danışınız, inceletiniz. Eksiklik yahut usule aykırılık olduğundan emin değilseniz olası bir problemde geri dönmek zorunda kalabilirsiniz!

Dava ile ilgili işlemler ile uğraşacak yeterli zamanınız yok ise konunun uzmanı bir vekil ile işlemleri yürütmeniz gerektiğinden evrakları bizzat getirmeniz gerekmeyecektir. Ancak avukatınızdan sizi teknik terimlere çok boğmadan yalın bir dille bilgilendirmesini isteyiniz.