Doğru beslenme ile zihnimizi dinç tutmak elimizde

Kişilerin tüketmeyi seçtikleri gıda grubu, ait oldukları toplumla doğrudan ilişkili. Bu da, hiç kuşkusuz, doğru beslenmenin önemini “bireysel”likten çıkarıp “toplumsal” hale getiriyor. Özellikle son 5 yılda yapılan araştırmalar, aldığımız besinlerin zihinsel fonksiyonlarımız üzerinde de son derece önemli etkisi olduğunu kanıtlıyor.

Peki besin gruplarının vücut fonksiyonlarımıza etkileri neler? Hangi yaşta nasıl beslenelim? 

Omega-3 yağ asitleri besin grubuna giren ve her mevsim bulunması mümkün: Balık (somon), keten tohumları, krill, chia, kivi meyvesi, bıldırcın ve ceviz:

• Beyinde de bulunan vücudumuzdaki tüm sinir hücrelerinin yapı taşıdır.
• Öğrenme ve hafıza fonksiyonlarında direkt etkisi vardır.
• Eksikliğinde dikkat ve konsantrasyon bozukluğu, disleksi (okuma bozukluğu), bunama, depresyon, bipolar kişilik bozukluğu (manik depresif hastalık)ve şizofreni görülme sıklığı artar.
• Yaşlılarda bilişsel bozukluğun iyileştirir.
• Duygudurum bozukluğu gibi bir çok psikiyatrik hastalığın tedavisinde temel oluşturur.
• Travmaya bağlı beyin hasarında kullanılır.
• Alzheimer hastalığında kullanılır.
• Okul çocuklarının öğrenme performansını arttırmada, fiziksel becerilerinin gelişmesine yardımcı olmada kullanılır.

Avustralya ve Endonezya’da yapılan çalışmalarda Omega-3 yağ asitleri ile birlikte dengeli şekilde vitamin ve mineral desteği kullanan öğrencilerin, kullanmayan öğrencilere oranla okul başarılarının 6-12 aylık takiplerde belirgin derecede arttığı gözlenmiş.

Curcumin grubundaki Zerdeçal, son zamanlarda bu denli popüler olmakta geç bile kaldı.

•  Alzheimer ve travmaya bağlı beyin hasarının tedavisinde büyük rol oynuyor.
•  Öğrenme ve hafıza fonksiyonlarının düzenlenmesinde etkili.

Falavonid dediğimiz; kakao, yeşil çay, Ginkgo ağacı, narenciye, şarap (kırmızı şarapta daha yüksek) ve bitter çikolata:

• Özellikle egzersiz ile birlikte kullanıldığında bilişsel fonksiyonlarda güçlenme sağlar
• Yaşlılarda kognitif fonksiyonların iyileştirilmesine yardımcı olur

Doymuş yağ; tereyağ, süt, hindistan cevizi yağı, süt ürünleri ve et... Kısaca toplumca tüketmeyi en sevdiklerimiz:

• Bilişsel fonksiyonlarda zayıflama
• Travmaya bağlı beyin hasarında kötüleşme
• Özellikle yaşlılarda Alzheimer benzeri, bilişsel fonksiyonlarda zayıflamaya yol açar.

B vitaminleri: Çeşitli doğal kaynaklar (balık, yumurta, peynir, süt ve yoğurt, tavuk eti).

Unutmayalım: Vitamin B12 bitkisel kaynaklardan temin edilemez. B vitaminlerinin bağırsaktan emilimlerinin ardından karaciğerimiz folat (folik asidi) oluşturur. Eksikliği, gelişim sırasında ve yetişkin dönemde bir çok anormalliğe sebep olur.

• Beyin fonksiyonlarının yerine getirilebilmesi için folat olmazsa olmazlar arasındadır.
• Eksikliği depresyona ve bilişsel fonksiyon bozukluğuna sebep olur
• Diyetle veya ek olarak alındığı zaman bunama ve bilişsel fonksiyonların bozulmasından korur.
• Antidepresanların etkilerini arttırır
• Özellikle kadınların bellek performanslarını olumlu yönde etkiler
• Hamilelik sırasında bebeğin özellikle sinir sisteminin ve diğer sistemlerinin gelişiminde olmazsa olmazlardandır.

Vitamin D grubu, yani balık karaciğeri, yağlı balık, mantar, süt, soya sütü, tahıl tohumları

• Yaşlılarda görülen bilişsel fonksiyonların bozukluğunda olumlu etkileri vardır.

Vitamin E grubu: Kuşkonmaz, avokado, fındık, yer fıstığı, zeytin, kırmızı palmiye yağı, tohumlar, ıspanak, bitkisel yağlar, buğday tohumu

• Travma sonrası beyin hasarının iyileşmesinde kullanılır; yaşlılarda bilişsel fonksiyonların bozulmasını engeller.

Kolin: Yumurta sarısı, soya eti, tavuk, dana eti, hindi karaciğeri, marul

• Epilepsiye bağlı hafıza kaybında kullanılır; her yaşta bilişsel fonksiyonlar üzerinde çok önemli etkiye sahiptir.

Vitamin A, C ve E: Narenciye, çeşitli bitki ve sebzeler, buzağı ve sığır karaciğeri.

• Antioksidan vitamin alımı yaşlılarda bilişsel bozulmayı geciktirir.

Çinko: İstiridye, az miktarda fasulye, fındık, badem, tahıl, ayçiçeği tohumları.

• Diyetteki çinkonun azaltılması yaşlılarda bilişsel bozulmayı azaltmaya yardımcı olur. (Çinkoyu az kullanmamız lazım.)

Calcium: Kalsiyum: süt, mercan. (çok yüksek kalsiyum kullanmak da beyinin yaşlanmasını hızlandırıyor)
Selenyum: fındık, tahıl, et, balık, yumurta
Bakır: İstiridye, sığır / kuzu karaciğeri, Brezilya fıstığı, siyah çörek pekmezi, kakao, karabiber

• Alzheimer hastalarındaki bilişsel düşüş, bakır kullanımının az olduğu, vücudumuzun ihtiyacı kadar karşılanmadığı durumlarda hızlanır.
• Sözün özü çinko ve kalsiyumu abartmadan kullanmak, bakır ve selenyumu da kesinlikle almak lazım.

Demir: Kırmızı et, balık, kümes hayvanları, mercimek, fasulye

• Demir eksikliği özellikle kadınlarda daha fazla görülür. Demir oranının normal ve üzerinde olması bilişsel işlevleri normalleştirir.Her ne kadar düzgün beslensek de bunu egzersizle kombine ettiğimizde vücudumuzun tümüne etkisi olduğu gibi beynimiz de sağlıklı olacaktır. Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur.

[fotogaleri=2338,2901,3160]