Panik atak: Eyvah ölüyorum

Panik atağı sıkıntılı hatta çok sıkıntılı bir kaygıdan ayıran en önemli ayraç; gerçek bir fiziksel tehlike algısı, atağın tekrarlayacağı beklentisidir. İlki yani tehilike algısı gerçekleşmez iken ikincisi sıklıkla olur ve beklediğimiz, bekledikçe çağırdığımız atak gelir. Nihayetinde atak yaşamamak üzere kaçınma davranışları edinmeye başlarız ve yaşam alanlarını küçültmeye başlar.

Panik atağın üç temel özelliği vardır.

• Atağın kendisi
• Atağın tekrarlayacağı beklentisi

Panik atağın en yaygın belirtileri şunlardır

• Çarpıntı, kalbin kuvvetli ya da hızlı vurması
• Göğüs ağrısı
• Terleme
• Nefes darlığı
• Soluğun kesilmesi
• Baş dönmesi, sersemlik, düşecek ya da bayılacak gibi olma
• Uyuşma ya da karıncalanma
• Üşüme, titreme ya da ateş basması 
• Bulantı ya da karın ağrısı
• Kendini ya da çevresindekileri değişmiş, tuhaf ve farklı hissetme
• Kontrolünü kaybetme ya da çıldırma korkusu
• Ölüm korkusu 

Panik atak tanısı bu belirtilerin 4 ya da daha fazlası olduğunda konur.

KAÇINMA DAVRANIŞLARI

İlk atak nerede olduysa kişi artık o ortamlarda bulunmaktan korkmaya başlar. Örneğin; atağa toplu taşıma araçlarından birinde yakalandıysa artık otobüse, vapura, dolmuşa binemez olur. Evde yalnız olduğunda yaşamışsa yalnız kaldığında yoğun bir endişe hisseder bu durumda atağı tetikler.

İç sıkıntısı, korku, nefes almakta güçlük, çarpıntı, terleme, nefes darlığı gibi bedensel belirtilerin, kötü bir hastalığın belirtileri olarak değerlendirilmesi ve “kalp krizi geçiriyorum, öleceğim”, “çıldırıyorum”, “felç olacağım” şeklinde yanlış yorumlanması ile hastanelerin acil servisleri sık sık ziyaret edilir. Atak sıklıkla dakikalar içinde hızla doruğa ulaşır daha sonra inişe geçer. Bir daha böyle bir duygu yaşamamak için kaçınma davranışları başlar hayat kalitesi ve işlevselliği bozulur.

Boşanma, iş kaybı, yakınların vefatı, kişiler arasındaki yoğun çatışmalar gibi stresör durumlar panik atak tetikleyebileceği gibi, tespit edilen bir tetikleyici olmaksızın başlayan ataklarda vardır

PANİK ATAKLA BAŞ EDEBİLMEK İÇİN;

• Hastalığınız konusunda güvenilir kaynakları kullanarak bilgilenin
• Kaçınma davranışlarınızın listesini yapın, en az huzursuzluk verenden başlayarak yaşamaya çalışın
• Nefes teknikleri öğrenin ve gevşeme egzersizleri yapın
• Yoğunluğuna ve sıklığına göre ilaç tedavisi, bilişsel ve davranışçı terapilerden faydalanın.

Psikolog Deniz Sevinç