Paylaş
İnsanlar internet ve sosyal medya üzerinden haberleşme, kendini tasarlama ve veya topluma sunma fırsatını çok daha az zahmetle ve ücretle başarabilme imkanına kavuştular. Bunun yanında bilginin kullanımı ve korunumu tanımları da evrildi. Bilgiye çok hızlı ulaşma, gerekli bilgileri hafızada tutmaktan çok nereye bakacağını bilmek gibi kavramlar artık bilgiyi hatırlamak için sürekli ezberleme ve anlama süreçlerinin yerini aldı. Bu da dikkat, hafıza ve muhakeme gibi bilişsel kavramlarda değişimlere yol açmakta.
İnternet, sosyal medya ve sürekli geliştirilen bilgisayar oyunları yetişkinlerin olduğu gibi çocukların ve ergenlerin de hayatında vazgeçilmez bir şekilde yerini almış durumda. internetin olumlu ve yararlı şekliyle kullanılması bir ebeveynin denetiminde ve yönlendirmesiyle mümkündür.
Ebeveyn denetimi olmadan ergenler ve çocuklar internette yanlış yönlendirilebilirler, hatta kandırılabilir, istismar edilebilirler, internet dolayısıyla cinsel, fiziksel, duygusal, psikolojik şiddete maruz kalabilir ve kurban olabilirler.
Bu gibi risklerin yanı sıra interneti sürekli kullanmak tıpkı madde bağımlılığı gibi bütün hayatın önüne oturabilir. Ergen birey internetsiz kaldığında duygusal ve fiziksel yoksunluk belirtileri gösterebilir. Bu artış sürecinde çocuğunuzu gözlemlemek pek önemlidir.
Bilgisayarda ya da telefonunda internet ve sosyal medyada ne kadar zaman geçirdiği, haftada ne sıklıkla bilgisayar oyunları oynadığı,
kişiliğini sosyal medya iletişimine ne kadar vakfettiği ve oradan ne gibi onaylar veya retler aldığı bilinir olmalıdır.
Belirli bir yaşa kadar dijital araçlar haberli bir şekilde kontrol edilebilir. ,ebeveyn koruma programları evin dijital ortamında kullanılarak çocuğunuzun zararlı sitelere ve uygulamalara girmesi engellenebilir. Şunu belirtmek gerekir ki günümüzde bilgiyi kısıtlamak mümkün değildir. Evde engelleseniz arkadaş ortamında da zararlı sitelere erişebilir, ya da bir arkadaşı ona sizin istemediğiniz içerikleri gösterebilir. Önemli olan çocuğunuza bu kısıtlamaların mantığını anlatmak ve onunla ortak bir zemin yakalamaktır.
Peki, internet kötüye kullanımı ve bağımlılığının engellenmesinde neler yapılabilir? Öncelikle önlemler çocuğun yaşına göre genel değişkenlik gösterebilir. Küçük ergeninize sınırlandırma ve kontrol yapabilirken, genç yetişkinliğe doğru giden ergen çocuğunuza davranış yerine iletişim ile yaklaşmanızı öneririz. İnternetin nasıl doğru kullanılabileceği yönünde bir bilgilendirme yapmanızı tavsiye ederiz. İnternetin sürekli kullanılan, hatta yatağa giren bir iletişim aracı olmadığını, belirli sürelerle kullanıp sonra bırakmanın daha uygun bir kullanım olacağını aktarabilirsiniz.
Bilgisayar oyunlarının yaş sınırlandırmalarına dikkat ediniz. İnterneti kullanmanın yanında, geçirilen sürenin bağımlılık yarattığını unutmamalıyız. Bundan dolayı çocuğunuzun gereğinden fazla internetle meşgul olduğunu gözlemleyip, hayatının diğer noktalarını ihmal ettiğini, ertelediğini görüyorsanız müdahale gerekmekte olabilir. Her yüksek kullanım da bağımlılık değildir. Burada iyi bir gözlemci olmak en anahtar noktalardandır. Ayrıca çocuğunuzla iyi bir iletişim halinde olmak da düşüncelerinizi aktarmak ve orta bir yol bulmak konusunda size yardımcı olacaktır. Hayat teknoloji yönünde evrildikçe bu gibi değişimler ve fazla kullanımlar ortaya çıkacak, bunun bağımlılığa dönüşmemesi konusunda uyanık olmak bir gereklilik olarak bulunacaktır.
Dr. Sebla Gökçe
Psk. Emir Erünsal
Paylaş