Vajinismus tedavisi için 10 farklı yöntem

Ülkemizdeki her 10 kadından birisinin sorunudur. Hastalar ilişkiye girmememe haricinde, vajina içine parmak, tampon, fitil, dilatör veya vajinal spekulum (jinekolojik muayene aleti) almada da sorun yaşarlar.

3 GÜNDE TEDAVİSİ MÜMKÜN

Cinsel ilişkiye girememe veya kontrol dışı kasılmalara bağlı olarak acı, ağrı hissetme şeklinde belirti veren vajinismus önemli bir cinsel bir problemdir. Kesin çözüm için profesyonel destek şarttır. Günümüzde uygulanan bilimsel yöntemler ışığında 3 gün gibi bir sürede kalıcı çözüm mümkündür. İleri derecedeki hastalarda bu süreç 4-5 güne kadar uzayabilir. Tedavi başarısı için bu konuda uzman bir merkeze başvurulması şarttır. 

Aşağıda vajinismus tedavileri ile ilgili tüm dünyada uygulanan 10 farklı yöntem ele alınmıştır. En iyi çözüm olarak, birden çok tedaviyi içeren ‘kombine tedaviler’ önerilmektedir.

10 FARKLI YÖNTEM İLE VAJİNİSMUS TEDAVİSİ

1) Bilişsel Tedaviler

Vajinismusun tedavi yöntemlerinden ilki “Bilişsel Tedavilerdir”. Vajinismus hastalığına sahip kadınlar “bilişsel çarpıtma” adını verdiğimiz yanlış ve kaygı verici olumsuz inançlara sahiptirler. Bu inanışlar, vajinanın çok dar bir yer olduğu, vajina girişinin bir örtü /duvar ile kapalı olduğu, ilişkide ağrı, acı, aşırı bir kanama ya da parçalanma olacağı gibi kadını korkutan, genelde kulaktan dolma bilgilerin temel oluşturduğu türden düşüncelerdir. Bunlardan halk arasında söylenen biri de “penis captivus” inancıdır. Penis captivus, penisin ilişki sırasında vajinada kitlenip kalması olayıdır, gerçeği yansıtmaz. Tüm bu tarz yanlış bilgiler kadında korku ve kaygıya sebep olur. Bu korku ve kaygı, kadının bedenini ve vajinasını olası ağrı ve acıdan korumak için vajina kaslarını kasıp vajinadan içeri bir cismin girişine engel olmaya çalışması ile sonuçlanır.

Bilişsel tedavide en önemli aşama doğru cinsel bilgilendirmedir. Kadın bedeni, kızlık zarı (hymen), klitoris, vajina kanalı, regl döngüsü, yumurtlama, korunma, haz, erkek cinselliği, mastürbasyon gibi birçok konuda doğru bilgilendirmeleri içerir. Böylelikle yanlış inançlarının yerine doğru bilgiler yerleştirilir. Bu aşama, tedavi sonrası haz ve motivasyon için de oldukça önemlidir.

2) Davranışsal Tedaviler

Vajinismus tedavilerinde kullanılan bir başka tedavi yöntemi de “Davranışsal Tedavilerdir”. Genelde bilişsel tedavilerle birlikte yürütülür. Bilişsel süreçte doğru cinsel bilgilendirme alan kadına, davranışsal tedavide korku ve kaygıdan kaynaklı oluşan kasılma, kaçınma, isteksizlik gibi davranışlarını nasıl değiştirileceği öğretilir. Bu davranış değişimi, aşamalı olarak öğretilen ve uygulatılan vajinismus egzersizleri ile mümkün olabilir.

Vajinismus egzersizlerinden bazıları: Ayna çalışmaları, aşk kaslarını kontrol etmeyi öğreten ‘kegel’ egzersizleri, dokunma ve haz odaklı çalışmalar, masaj egzersizleri, nefes eğitimi, parmak ve dilatör çalışmalarıdır.

3) Cerrahi Yöntemler

Vajinismus genellikle psikolojik sebeplerle gelişir. Ancak esnek ve yumuşak yapıda olması gereken kızlık zarı, doğuştan her on hastanın birisinde sert, kalın, yüksek kenarlı ya da bölmeli olabilir. Bu gibi durumlarda cerrahi müdahaleler gerekmektedir. Ayrıca vajina girişinin olması gerekenden dar oluşu, vajinal girişi kapatan ‘bartholin kistleri’ ve vulvar vestibulit sendrom gibi fiziksel durumlar da cinsel ilişkide problemlere yol açabilmektedir.

Yapılan cerrahi müdahaleler, kızlık zarının çıkartılması (himenektomi) veya kızlık zarına kesi atılması (himenotomi) operasyonu olarak yapılmaktadır. Hasta tedaviye alınmadan önce jinekolojik muayenesinin dikkatle yapılması ve fiziksel bir problem olup olmadığının tespit edilmesi bu yüzden oldukça önemlidir.

4) Hipnoterapi

Vajinismus tedavisinde, tedavi protokolüne eklenebilecek bir başka yöntem de hipnoz ile yapılan tedavilerdir (hipnoterapi). Hipnoz ile hastanın duygu, algı, düşünce ve davranış değişikliği yaşaması hedeflenir. Bu değişiklikler hastaya verilen bir takım telkinlerle farkındalığın sağlanması ile gerçekleşir. Hipnoz, konusunda uzman birisi tarafından uygulanmalıdır.

5) Emdr Tedavisi

Emdr tedavisi, son dönemde vajinismus hastaları için oldukça önem kazanmış bir başka tedavi yöntemidir. Emdr, göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yeniden işleme olarak Türkçeleştirilmiş, travma perspektifli bir tedavi yöntemidir.

Emdr, özellikle travmaya bağlı gelişen korku, kaygı ve negatif inançlarla çalışarak vajinismusu tedavi etme konusunda oldukça başarılıdır. İlk regl deneyiminde yaşanan olumsuzluklar, çocukluk döneminde şahit olunan cinsellikle ilgili yanlış inanışlar, taciz, tecavüz gibi bir çok travma emdr ile çalışılarak iyileştirilir.

Seanslar hastaya uygun şekilde planlanır. Tercihen 80-90 dakika sürmektedir. Bazen birkaç seans yeterli olurken, bazı kompleks travmalarda daha uzun çalışmak gerekebilir.

Emdr ile vajinismus tedavisinin başka bir kullanım alanı da “kaynak yükleme” çalışması ile çiftin cinsellikle ilgili olumlu inançlara kavuşmalarının sağlanmasıdır.

6) Akupunktur Tedavisi

Akupunktur tedavisinde insan beyninde bulunan limbik sistemin düzenlenmesi hedeflenir. Limbik sistem organ fonksiyonlarından ve stres uyaranlarından sorumlu olduğu için akupunktur, vajinismus tedavisinde kullanılabilecek önemli bir tamamlayıcı yöntemdir.

7) Biyofeedback Tedavisi

Biyofeedback tedavisi genelde fizyoterapistler tarafından uygulanır. Elektromiyografi cihazı ile kadının pelvik kas aktivitesinin belirlenmesi esasına dayanır.

8) Alternatif ve Tamamlayıcı Tedaviler

EFT (Duygusal Özgürleştirme Tekniği- Emotional Freedom Technique) tedavisinde, parmak uçları ile bazı akupunktur noktaları uyarılarak yaşanan olumsuzluklara bağlı gelişen enerji tıkanıklıkları giderilir. Vajinismus tedavisinde uygulanabilecek alternatif ve tamamlayıcı bir tekniktir.

NLP (Sinir Dil Programlama- Neuro Linguistic Programming) de vajinismus tedavisinde kullanılan ek yöntemlerden biridir. NLP zihinsel bir çalışmadır, bilinçaltı ve bedenle çalışan bir tekniktir.

9) Evlilik Terapileri

Evlilik terapileri özellikle vajinismusa eşlik eden ilişki problemlerinin olduğu durumlarda oldukça önemlidir. Çünkü ilişki problemleri ile ortaya çıkan öfke duygusu vajinismus kadınının tedavisini oldukça zorlaştıran bir durumdur. Kadının eşine güvenmesi tedavinin çok önemli bir parçasıdır. Bu gibi durumlarda çiftin ilişkisinin yeniden yapılandırılması ve sorunların çözüm odaklı ele alınması oldukça önemlidir.
Bazı durumlarda ise ilişki problemlerinden ötürü vajinismus sekonder (ikincil) olarak görülebilir. Örneğin aldatılma, şiddet vb gibi bir travmatik yaşantı sonrası ilişkilerde kasılmalar yaşanmaya başlayabilir. Bu gibi durumlarda, ilişki problemleri üzerine çalışılması ve çözümlenmesi vajinismus semptomlarını da ortadan kaldırabilir.

10) İlaç Tedavileri

İlaç tedavileri, bazı özel durumlarda tedavi protokolüne eklenebilen kas gevşetici, kaygı giderici, ağrı kesici, vajinayı rahatlatan ve kayganlık sağlayan kremlerden oluşur. Geçici bir süre tedavi sürecini desteklemek için tedavi protokolüne eklenir ve daha sonra aşamalı olarak bıraktırılır.

Vajinismus sorunu günümüzde uygulanan modern ve bilimsel tedavi teknikleri ile 3-4 günü gibi kısa sürede çözüme ulaşabilmektedir. Tedavi için hiçbir zaman tek bir yöntem yoktur. Önemli olan kişiye özel ve en etkili yöntemin baştan belirlenmesidir.