Ani duygu değişimleri yaşıyorsanız dikkat!

İki uçlu duygu durum bozukluğu olarak da bilinen bipolar bozukluk, yaşamsal olaylara kısmen veya tamamen bağlantısız bir şekilde yoğun duygu durum değişimlerine neden olur. Örneğin; kişinin yaşamında travmatik bir durum olmadan veya olan hafif sıkıntılı olayı abartılı bir şekilde dramatik hale getirip depresif bir ruh haline girmek veya yaşanan herhangi bir mutlu olay olmadan ya da yaşanan mutlu olayı abartarak ani mutluluk krizlerine girmek olarak da tanımlayabiliriz. Bipolar bozukluk örneğin, şeker hastalığı gibi yaşam boyu süren bir hastalık olduğundan siz, yakın çevreniz hastalık ve tedavisi konusunda bilgilenmelisiniz. Bu hastalık tedavi edilmediği zaman intihara bile yol açan ciddi ruhsal bir hastalıktır.

Bipolar hastalığın büyük bir çoğunluğu depresif belirtilerle küçük bir kısmı manik epizotla başlar. Toplumda görülme sıklığı ortalama %3-5 civarındadır. Bipolar bozukluğu olan kişilerde sıklıkla duygu durumun aşırı yükselmesi (mani) veya çöküşler (depresyon) bir dalgalanma şeklinde yaşar.

Bipolar bozukluğun bulguları nelerdir?

• Manik: aşırı hareketli, enerjik, konuşkan, umursamaz, güçlü bir dönemi tanımlar. Bu dönemlerde kişi aşırı nedensiz mutlu olur, riskli işler yapabilir, seksüel dürtülerinde çoğalma, gereksiz alışveriş isteği, birçok konuda görüş bildiren, kendine güvenen, yaptığı her işi başarma duygusunun yoğunluğu, artan alkol ve uyuşturucu kullanımı gibi özellikler gösterir.
• Depresyon: Üzgün, kederli hisseder veya normalde zevk aldığı şeylere karşı ilgisini kaybeder. Kendine bakımı azalır. Cinsel ilgisi azalır. Çok uyumaktan veya hiç uyuyamamaktan, sabah çok erken uyanmaktan yakınır. İştah kaybı veya artışı görülür. Alkol tüketiminde artış olabilir. Artan hassasiyetler oluşabilir. Konsantrasyon problemleri veya karar vermede güçlükler yaşanır. Kendini değersiz, suçlu hissedebilir. Enerji kaybı vardır. İntihar, ölüm düşünceleri olabilir.
• Karma dönem: Gün içinde sıkça değişen mani ve depresyon belirtilerinin aynı anda yaşanmasıdır.

Yukarıda yazdığımız duygu durumların en az dört tanesi aynı anda olduğu zaman bu tip rahatsızlıktan şüphelenmek doğru olur. Çünkü yukarıdaki duygu durum belirtileri yerinde ve zamanında görüldüğünde, aniden ortaya çıkıp aniden yok olmuyorsa veya yaşadığı olaylarla ilintisi yüksek ve yaşadığı duygu durum uzun süre alçalan ve yükselen bir grafik çizmiyorsa bipolar bozukluktan söz edemeyiz.

Ergenlik döneminde daha çok görülüyor

Bipolar bozukluk genelde ergenlik döneminde ve erken erişkinlikte ortaya çıkar. Bipolar bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında bu hastalığın görülme olasılığı diğer kişilere nazaran yüksek olabiliyor. Bu araştırmalarda hastalığın genetik olarak aktırılabildiğini gösteriyor.

Bipolar bozukluk tedavisi görenlerde çoğu kez tiroid bezi normal dışı işlev görür. Çünkü çok az veya çok fazla tiroid hormonu duygu durum ve enerji değişimlerine yol açabilir. Tiroid seviyelerinin doktor tarafından dikkatle izlenmesi önemlidir.

Nasıl tedavi edilir?

Bipolar bozukluk olan herkes bu hastalığın teşhis ve tedavisinde yetkin bir psikiyatrisin kontrolünde tedavi olmalıdır. Hekiminiz tarafından tavsiye edilebilecek bir diğer tedavi de psikolojik tedavi, yani psikoterapidir. Medikal çözümün yanında alınacak psikoterapi bu hastalığın üstesinden gelinmesine ve yaşam kalitesinin yükseltilmesine büyük oranda yardımcı olur.

Bazen hastalar birkaç yıl boyunca kendilerini iyi hissettiklerinde, bipolar bozukluğun tedavi olduğunu ve ilaca gereksinimlerinin kalmadığını düşünürler ve kendi istekleri doğrultusunda bir anda veya yavaş yavaş bırakırlar. Bu doğru bir karar değildir. Unutulmamalıdır ki; ilaçlar düzenli şekilde kullanıldığında faydası dokunur. Çünkü bipolar hastalığı; tansiyon, kolesterol, diyabet vb. hastalıklar gibi düzenli ilaç kullanımı dahilinde kişiler uzun vadede yarar sağlar. İlaç tedavisinin yanında psikoterapi alınmalıdır. Hastalık dönemlerinin kişinin hayat akışını olumsuz etkilemesi sonucunda ortaya çıkan dolaylı sorunların çözümünde de psikoterapiden yararlanılabilir. Ayrıca psikoterapi, yeni bir atağın gelmekte olduğunu işaret eden erken bulguları tanıma konusunda yardımcı olabilir.