Yabancıların Türkiye'de boşanması

Tercihler arasında bir zorunluluk olmasa da hakimin hukuku ile esasa uygulanacak hukuk hükümleri arasında farklılıklar doğabilir. Farklılıklar olması halinde ise boşanma ihtilaflarının Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunu çerçevesinde çözüme bağlanması gerekir.

Hukukumuza boşanma ve ayrılık sebepleri ve hükümleri eşlerin müşterek milli hukukuna, eşler ayrı vatandaşlıkta iseler eşlerin müşterek mutad mesken hukukuna, bunun da bulunmaması halinde Türk hukukuna tabi kılınmıştır.

Milletlerarası özel hukuk kurallarının başka bir hukuku yetkili kılması, sadece kişinin hukuku ve aile hukukuna ilişkin ihtilâflarda dikkate alınmakta ve bu hukukun maddi hukuk hükümleri uygulanmaktadır. Kanun gereğince hakim, Türk kanunlar ihtilâfı kurallarını ve bu kurallara göre yetkili olan yabancı hukuku kendiliğinden uygulamaktadır. Yetkili olan yabancı hukuk kurallarının uygulanması ise atıf olarak nitelendirilmektedir.

Türk Hukuku’nda yalnızca mahkeme kararı ile boşanılmaktır. Milletlerarası özel hukuk kurallarında ise boşanmanın şekline dair özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak, mahkeme kararı dışında hukuki bir işlem ile boşanmanın gerçekleştirilebildiği ülkelerdeki boşanma işleminin geçerliliği Türk mahkemeleri önünde bir sorun olarak ortaya çıkarsa, hukuki işlemlerde şekli düzenleyen genel düzenlemelere göre hukukî işlemler, yapıldıkları ülke hukukunun veya o hukukî işlemin esası hakkında yetkili olan hukukun maddî hukuk hükümlerinin öngördüğü şekle uygun olarak yapılır.

Yurtdışında hukuki işlem yoluyla gerçekleşen boşanmalarda o ülke hukukunun öngördüğü şekle uyulması gerekmekte olup boşanmanın Türkiye’de geçerli olması içinse tanıma ve tenfizi gerekir. Tanıma ve tenfiz davalarında, Türk mahkemeleri tarafından kontrol edilecek husus ise Türk Hukuk kurallarının doğru uygulanıp uygulamadığını veya Yabancı Hukuk kuralları uygulandı ise bu durumun Türk kamu düzenini ihlal edip etmediği yönünde olacaktır.