Yaş düzeltme davası

Doğum tarihi, bir hukuki işlem ve ilişkinin kurulması veya sona ermesinde, idari işlemlerin tesisinde oldukça önem arz eden bir nüfus kaydı olarak karşımıza çıkmaktadır. Kamusal önemi son derece yüksek olan doğum tarihi bilgileri, yaşın gerçek doğum tarihi olarak yazılmaması durumunda, ancak açılacak bir ‘‘Yaş Tashihi Davası’’ ile yaşını büyüterek veya küçülterek değiştirilebilir.

Nüfus müdürlüklerindeki kayıtlarında yanlışlık iddiasında bulunan ve hukuki menfaati bulunan herkes nüfus kaydının düzeltilmesi davaları için işlemleri gerçekleştirerek davayı açmaya yetkilidir. Cumhuriyet savcıları da gerekli durumlarda kamu davası açabilirler.

Kişisel durum sicillerinin değiştirilmesi, düzeltilmesi çekişmesiz yargı işlerinden sayıldığından, dava hasımsız olarak açılacaktır. Ancak nüfus idaresi temsilcisinin ilgili sıfatıyla duruşmada yer alması sağlanmalıdır. Ayrıca menfaati etkilenecek kişilerin de davaya dahil edilmeleri gerekecektir.

Bu dava ilgililer tarafından herhangi bir süreye tabii olmaksızın açılabilmekte ve her türlü belge ile ispat sağlanabilmekte olup kamu düzenine ilişkin bir dava olmasından dolayı da hâkim, tarafların sunmuş oldukları delillerle yetinmeyerek kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak ve gerekli araştırmayı kendiliğinden de yapmak mecburiyetindedir.

Yaş Tashihi Davası’nda kişilerin gerçek yaşının tespit edilebilmesi için tıbbi donanımı yüksek bir hastane tarafından tıbbi yaş durumuna ilişkin sağlık kurulu raporu alınması gerekmektedir. Ancak Adli Tıp Kurumu’nun bilimsel nitelikteki görüşlerine göre, 25 yaşını doldurmuş kimselerin yaşlarının tespiti tıbben kesinlik arz etmemektedir. 50 yaşına kadar yaş aralığı belirlemesi yapılabilmekte 50 yaşından büyük insanların ise kemik yaşı belirlemesi ancak “50 yaş üstü” olarak belirlenebilmektedir. Yaş düzeltme davalarında kamu yararı bulunduğundan böyle bir genellemeye dayanılarak davanın kabulüne karar verilememektedir. Bu durumda anne babanın tanık olarak beyanları, hastane kayıtları ve sair belge ve evrak üzerinden inceleme yapılarak hüküm tesis edilmektedir. Yaş büyütme ve küçültme davalarında okul, askerlik, aşı, evlilik kayıtları yardımcı delil olarak mahkeme tarafından yapılacak araştırma sonunda hükme esas tutulabilir.