Tuvalet eğitiminde doğru bilinen yanlışlar

Tuvalet eğitiminde, ebeveynlerin fazla sahiplenici ve kontrolcü olmalarının sakıncaları dışında birkaç kritik ve yaygın hata daha vardır. Özellikle yaz döneminde tuvalet eğitimini çözme planları yapan aileler için bu hassasiyetleri bilmek yol gösterici olacaktır.

Günümüz ebeveynleri tuvalet eğitimine geç başlıyor

Yanlış. Ebeveynler, hazır bebek bezlerinin yaygın olmadığı dönemlerde bebek henüz 1 yaşına bile gelmeden şartlanma sistemini kullanarak tuvalet eğitimi verirlermiş. Günümüzde ise ilk yıl boyunca pek çok gelişim sürecini desteklemeye çalışırken bir yandan da tuvalet eğitimi vermeye gerek duyulmuyor. Bu sebeple, günümüz çocuklarında tuvalet eğitimi için fırsat penceresi tekrar 2 yaşından sonra açılıyor. İlk yılda eğitim verilmediyse, bebekler 1 ve 2 yaş arasında da benlik gelişimi, bilişsel süreçler, yürümeyi öğrenme gibi sebeplerle şartlanma sistemiyle eğitime açık değillerdir. Ama çoğu çocuk gelişimine bağlı olarak özellikle 28 aydan itibaren doğru adımlarla uygulanan ve taklit temelli bilinçli öğrenmeye dayalı tuvalet eğitimine kolayca uyum sağlar.

Bez çıkarıldıktan sonra asla geri dönülmemelidir

Yanlış. Tuvalet eğitimi eğer 2 yaşından sonra veriliyorsa, bu eğitim şartlanma üzerinden değil bilinçli öğrenme sistemine dayalıdır. Bu sebeple hep ya da hiç mantığı yerine çocuğun istek ve ilgisine göre ilerler. Yani eğitime başladıktan sonra çocuğunuzun ilgisine göre bazen bezi çıkarıp bazen de konuyla ilgilenmiyorsa bez takabilirsiniz. Eğitimin başlarında arada bez takmanız oldukça önemlidir çünkü kaza yaşayan 2 yaş çocukları yetersizlik hissi yaşayarak konudan tamamen uzaklaşabilir ve inatlaşabilirler.

Tuvalet eğitimini yazın vermek gerekir

Yanlış. Bu inanış 2. maddeyle (bez çıkarıldıktan sonra asla geri dönülmemelidir) bağlantılıdır. Tuvalet eğitiminin hep ya da hiç mantığıyla yürütülmesi gerektiğine inandığımız için bezi çıkardıktan sonra pek çok kaza yaşanabileceğini öngörürüz.  Tuvalet eğitiminde öngördüğümüz bu kazalar elbette ki ıslaklıktan dolayı üşütme ya da hijyen sorunu vb. sonuçlara yol açacaktır ve bu kazalara bir önlem olarak da eğitimi yazın vermek (temizlenmenin daha kolay olması ve havanın sıcak olması vb. sebeplerle) mantıklı bulunur. Oysaki doğru adımlarla uygulanan tuvalet eğitiminde kaza neredeyse hiç yaşanmaz. Sık yaşanıyorsa zaten beze geri dönülebilir. Çocuğun sadece mevsim uygun olduğu için, gelişimsel olarak hazır olmadan tuvalet eğitimine yönlendirmesi direnç geliştirebilir. Dikkatli olunmalıdır.

Tuvalet eğitiminde ‘çıkartma’ gibi ödül sistemleri kullanmak faydalıdır

Tuvalet eğitimi hakkında yapılan araştırmalarda düşülen en büyük tuzak bu noktadır. Çocuk her tuvaletini yaptığında bir ‘çıkartma’ vermek ve tuvaleti bir ödül sistemine oturtmak, ancak ve ancak eğitim sırasında patolojik boyutta fiziksel ya da psikolojik bir sorun yaşandıysa ve çok kısıtlı bir süre için söz konusu olabilir. Tuvalet bir bedensel işleyiş konusudur. Dürtü kontrolüne dayalı davranışsal konularından tamamen farklıdır. Eğer çocuk gelişiminde tuvalet gibi bir bedensel işleyiş konusunu, ödül gibi bir dış motivasyona bağlarsak kesinlikle inatlaşmayla karşılaşırız. Bu inatlaşma sadece tuvaletini bekletme ya da yanlış zamanda yapma gibi fiziksel değil, ebeveyn-çocuk ilişkisini etkileyecek derinlikle psikolojik bir güç mücadelesine de dönüşebilir. Bu noktada çok dikkatli olunmalıdır.

Tüm çocuklara ve ebeveynlere mis kokulu bir yaz dileğiyle.