Alt değiştirmeden tuvalet eğitimine duyarlı ebeveynlik

Bebek bakımındaki besleme, uyutma, gaz çıkarma, giydirme, alt değiştirme gibi rutin işler ve bu işler yapılırken bebeğe gösterilen duyarlılık ebeveyn-bebek bağlanmasının ilk yıllardaki temelidir. Bebekler bu bakım ihtiyaçlarını tutarlı, düzenli, duyarlı şekilde karşılayan anne-baba-bakıcı gibi az sayıdaki büyüğü güven figürü olarak eşleştirir ve sağlıklı gelişim için gerekli sosyo-duygusal bağlanmayı o kişilerle tamamlarlar. 

Bu bağlanma, bebeğin yaşam boyu mutluluğunun, davranışsal uyumunun hatta zihinsel performansının altında yatan temel faktördür. O yüzdendir ki pek çok kaynakta bebek beslenmesi, kaliteli uyku yöntemleri, gaz çıkartma teknikleri gibi bakım konuları detaylı şekilde işlenir ve yeni anne babalara aktarılır.

Ancak, günümüzde genelde 2,5 yaş civarı tamamlanan tuvalet eğitimine kadar aralıksız devam eden alt değiştirme etkileşiminin detayları ve ebeveyn-bebek bağlanmasındaki yeri yeterince işlenmiş bir konu değildir. Alt değiştirme etkileşiminin önemi, beslenme ve uyku gibi başlıkların yanında kolayca gözden kaçar.

Yeni doğan bir bebeğin altı günde ortalama 10-12 kez değiştirilir. Zamanla bu sayı azalsa da en erken 2 yaş civarı tamamlanan bez bırakma aşamasına kadar alt değiştirme sürer. Ayrıca, gelişime bağlı olarak bebeklerin alt değiştirme işine verdiği tepki dalgalanma gösterir. Başlarda bebekler alt değiştirme rutininden ebeveynle bir arada olmak anlamına geldiği için büyük keyif alırken, büyüyüp bağımsızlaşmaya başladıkları 9-10 aylık dönemden itibaren ciddi bir direnç göstermeye başlayabilirler. Bir de tuvalet eğitimi aşamasında, erken yönlendirme ya da baskı gibi olası hatalar yüzünden alt değiştirme bir çatışmaya dönerse ebeveyn-çocuk ilişkisini derinden etkileyen bir konu haline gelir. 

Özetle, alt değiştirme etkileşimi hassas bir bebek bakım konusudur. Diğer rutin bakım konularında olduğu gibi burada da ebeveyn duyarlılığı çok olumlu etkiler yaratır. Aşağıda ebeveyn-bebek arasında kaliteli vakit anlamına gelebilecek iyi giden bir alt değiştirme etkileşimi için dikkat edilecek noktaları bulabilirsiniz:

BEBEĞİNİZE GÜVEN VERİN:

Bebeğinizin alt değiştirme ihtiyacını fark ettiğinizde bu ihtiyaca hemen cevap verin. Bebeğinizi bekletmeyin ve bebeğinizin altını değiştiren kişi genelde siz olun.

Bu şekilde bebeğiniz ihtiyaçlarının karşılandığı güvenilir bir dünyada olduğunu anlar ve size güvenmeyi öğrenir. İhtiyaçlarına bekletmeden cevap verilen bebekler sakinleştirmesi daha kolay, uyumlu ve mutlu bebekler olurlar.

ETKİLEŞİM KURUN:

Alt değiştirme sırasında tek amacınız bezi değiştirmek olmasın, bebeğinize odaklanmayı unutmayın. Alt değiştirmeyi yapılması gereken bir görev gibi değil, bebeğinizle oyun oynamak için güzel bir fırsat olarak değerlendirin.

Bebeğinize yüzünüzü yaklaştırıp onunla konuşmak, gülümsemek ve hatta neşeli bir şarkı mırıldanmak için alt değiştirme mükemmel bir zamandır. Bu türden paylaşıma dayalı alt değiştirme vakitleri sayesinde bebeğiniz sizinle olan ilişkisinden keyif almaya başlar.

BEBEĞİNİZE HAYRANLIK DUYUN:

Bebeklerin sağlıklı gelişmek için ihtiyaç duydukları en temel unsur, kendisine hayranlık derecesinde sevgi duyan bir ebeveyndir.
Bebeğinizin altını değiştirirken onu ne kadar sevdiğinizi gösterin. Sevginizi aktarmanın en iyi yollarından biri bebeğinize nazikçe dokunmaktır. Alt değiştirme sırasında bebeğinize keyifle dokunmayı unutmayın ve fırsat buldukça onu öpün. Bebeğinize gülümseyerek ondan ne kadar keyif aldığınızı hissettirmek de sevginizi yansıtmanın iyi bir yoludur.

TEKRARLAMA YAPIN:

Bebekler, rutin yani tekrarlamalı aktiviteleri tercih ederler. Aynı aktivitenin her gün aynı sırayla yerine geliyor olması bebeğinize beklentisinin karşılandığı hissini yaşatır ve güvende olduğu duygusu verir.
Bu sebeple bebeğinizin altını değiştirirken hep aynı adımları uygulamaya ve sıralamaya dikkat edin. Örneğin, önce yanağına bir öpücük kondurup sonra altını açıyorsanız ya da bebeğinize kremini sürerken bir yandan da neşeli bir şarkı söylüyorsanız bu sıralama ve ritüellere sadık kalın.

DUYARLI OLUN:

Bebeklerle iletişim kurarken en önemli nokta duyarlılıktır. Duyarlı ebeveynlik alması bebeğin mutlu, huzurlu ve uyumlu olmasına büyük katkı sağlar. Bu sebeple bebeğinizin altını değiştirirken de duyarlılığınızı yüksek tutun.

Duyarlı ebeveynler nazik dokunuşlar uygulayarak, içten ve yumuşak bir ses tonu kullanarak ve telaştan uzak sakin bir şekilde hareket ederek bebeğin davranışlarına uyumlanırlar. Bebeğinizin bezini değiştirirken mümkün olduğunca nazik el hareketleri yapın, ağırdan alın ve acele etmeyin. Sesiniz, duyarlılığınızı yansıtırcasına sevgi dolu olsun.

Bebek bakımının yoğun temposunda tüm yeni anne babalara kolaylıklar dileğiyle.