Travma nedir? Kişiyi nasıl etkiler?

Travma kişiyi duygusal yönden olumsuz olarak etkileyen ve çeşitli etkenler ile tekrar tekrar akla gelip rahatsızlık veren tüm durumlardır. Büyük travmalar hayat boyu genelde en fazla bir kere yaşanan ve hayatı ve kişinin beden bütünlüğünü tehdit eden olaylardır. Bunların içinde, doğal afetler, büyük kazalar, terör olayları, savaş, göç, tecavüz gibi durumları sayabiliriz. Bu tarz durumları yaşayan kişiler çok ciddi fiziksel ve ruhsal yara alırlar. Güvende olma duyguları sarsılır. Yoğun anksiyete yaşarlar. Bu kişilerde çoğunlukla Travma Sonrası Stres Bozukluğu belirtilerine rastlanır. Bu sorunun belirtilerini; yaşanan olay ile görülen kabuslar, olaya dair görüntülerin, seslerin, kokuların ve tüm duyumların akla gelmesi, benzer uyaranlara karşı aşırı duyarlılık hali, uyku problemleri, yoğun endişe hali ve gündelik hayata adaptasyonda zorlanma olarak sıralayabiliriz.

KORKU VE KAYGI YAŞAM KALİTESİNİ OLUMSUZ ETKİLİYOR

Ülkemizde üst üste yaşanan olaylar sonrasında pek çok insan bu problemi yaşamaktadır. Olayları bizzat içinde yaşayanlar veya yakınları yaşamış olanlar daha fazla etkilenmiş durumdadır. Bu kişiler için en önemli destek “güvenlik, güvendeyim” duygusunu tekrar kazanmasına yardımcı olmaktır. Bu anlamda bu kişilere yaşadıklarının normal bir süreç olduğunu, profesyonel destek alarak bu süreçten çıkabileceğini anlatmak faydalı olacaktır. Sürecin normalliğini belirtmek kişinin “bana neler oluyor” kaygısını hafifleterek profesyonel destek almaya daha açık hale gelmesine yardımcı olacaktır. Korku ve kaygı kişinin tüm yaşam kalitesini doğrudan olumsuz yönde etkileyecektir. Sorunu fark etmek ilk ve en önemli adım olacaktır. Sonrasında çözüm için gereken adımlar atılabilir.

ASIL ETKİLEYEN KÜÇÜK TRAVMALAR

Travma sadece büyük travmalardan ibaret değildir. İnsanı asıl etkileyen hayatı içerisinde yaşadığı küçük travmatik olaylardır. Bu olaylar kişinin hafızasına kazınan, tüm ayrıntıları ile hatırladığı, hayata ve kendine bakışında olumsuz etkisi olan, çeşitli tetikleyiciler ile akla gelen ve her akla geldiğinde kişiyi yaşandığı andaki kadar olumsuz etkileyen anılardır. Özellikle çocukluk çağı travmaları çok daha büyük etkiye sahiptir. Kişinin hayatın zorlukları ile baş etme mekanizmalarını baltalar ve kişiye çaresizlik yaşatabilir. Örneğin, çocukken yaşanan taciz, ev içinde yaşanan şiddet, öğretmenin yaralayıcı bir tavrı, şahit olunan anne-baba kavgası, arkadaşlardan zorbalık görmek gibi... Çocuklar pek çok şeyden çok daha fazla etkilenirler. Yaşadıklarının ne olduğunu doğru ve gerçek bir biçimde anlamlandırmakta zorlanacaklardır. Bu bakımdan yanlış anlamalar ve kodlamalar yapacaklar ve bunu farkedip, düzeltmek için bir şey yapılmazsa ömürleri boyunca etkili olacaktır. Sağlam olmayan bir temelin üzerine sağlam bir bina inşa edilemez.

Bu günü mutlu, huzurlu, dengeli yaşamanın tek yolu geçmişi geçmişten bırakmaktan geçiyor. Bunun içinde yapılması gereken geçmişten taşınanları sindirip çözümleyerek gereken çıkarımları yapmak ve ardından daha fazla taşımamak. Bu bireyin kendi başına her zaman halledebileceği bir şey olmamaktadır. Bunun için profesyonel yardım almak en etkili çözüm olacaktır. Geçmişin travmalarından kurtulmak için EMDR terapisi çok güçlü bir terapi yöntemidir. Bundan sonraki yazılarımda size EMDR terapisinden, nasıl işe yaradığından ve yaşanmış örneklerden bahsedeceğim. Bu konuda merak ettiklerinizin cevaplarını bulmak için takipte kalın!

Sibel Deniz TOLEDO