Normal doğumda hangi durumlarda kesi atılır?
Yırtık oluşumunu önlemek için atılan kesi sonrası iyi bir bakım süreci gerekir.
NORMAL DOĞUM ESNASINDA VAJEN İLE MAKAT ARASINDA YIRTIK OLUŞABİLİR
Doğum 3 evreden oluşur. Doğumun 2. evresinde bebek, anne rahimden vajinal kanaldaki yolculuğunu tamamlama sürecindedir. Bu süreçte bebeğin vajinal kanaldan çıkarken (Eğer bu ilk doğum ise) annenin perineal kasları oldukça sıkı bir şekilde vajinal ağzında bir bariyer oluşturacaktır. Ancak kuvvetli ağrılara sahip olan annenin bu işlem esnasında bebeğin başını vajina ağzına itmesi fakat sıkı kaslar nedeniyle geri dönmesi 2. evreyi uzatabilmektedir. Bu ileri ve geri gidiş gelişlerde yüzyıllar önce perineal yaralanmalar olmaktaydı. Bazen vajen ile makat arasında kalıcı yırtıklar oluşabilmekteydi. Bu durumda anne, ömür boyu gaitasını ya da gazını tutamama sorunu yaşayabiliyordu. Vajen ile rektum arasında fistül adını verdiğimiz anatomik bozukluklar da oluşabilmekteydi.
YIRTIK OLUŞUMUNU ÖNLEMEK İÇİN KONTROLLU KESİ ATILIR
Zaman içerisinde tıbbın ilerlemesi, dikiş materyallerinin gelişmesi veya sterilizasyon imkânlarının artması ile epizyotomi isminde bir cerrahi kesi tanımlanmıştır.
Epizyotomi, bebeğin başının vajinadan çıkarken komşu organları yaralamaması nedeniyle oluşturulan kontrollü bir kesidir. Hekim tarafından güvenli bir bölgede ve boyda yaratılan suni rahatlatma kesisidir. Bir diğer deyişle kaçış noktasıdır. Epizyotomi doğru şekilde ve doğru zamanda kullanılması halinde destek bir uygulamadır.
Yerleşimine göre orta hatta olursa median, yanlara doğru 4 derece açı ile olursa sağ veya sol mediolateral, son olarak da 90 derece açı ile kesi sağlanırsa lateral epizyotomi olarak adlandırılır. En sık mediolateral kesi kullanılmakla beraber eğer anal bölge ile vajina arası mesafe uygunsa median kesi daha fizyolojiktir, daha kolay ve ağrısız iyileşir. Lateral kesi hem anatomiye pek uymaması hem de ağrılı olması nedeniyle en az uygulanan çeşididir.
DOĞUM SONRASI İYİLEŞME VE BAKIM GEREKTİRİR
Epizyotomi doğru şekilde ye zamanda uygulanırsa destek bir uygulamadır. Ancak kaybedilen kan miktarını artırmakta ve doğum sonrası iyileşme ve bakım gerektirmektedir. Bu nedenle eğer 2. ya da 3. gebelik gibi multipar kadınlarda perine daha evvelki doğumlarda bir kez esnemiş olması sebebiyle rahat genişleme sağlanmaktadır. Bu nedenle multipar gebelerde uygulanmayabilir.
İlk doğum, ancak perine yumuşak, masajla yumuşamış, mesafeler uygun ve bebek ufak ise epizyotomi olmadan doğum denenebilir. Fakat bu bireyselleştirilmiş bir uygulamadır.
Epizyotominin bir diğer dezavantajı ise doğum sonrası bir antibiyotik kullanımını getirmesi, ek olarak da iyileşme sürecinde iyi bir perine (vajina ile makat arası) bakımı gerektirmesidir. Perine temiz tutulmalı, gereğinde ışık uygulanmalı, sık sık ped değiştirerek kuru kalması sağlanmalıdır. Sıklıkla eriyebilir dikiş materyali kullanıldığından dolayı dikişi almaya gerek duyulmaz. Ancak materyal erimiyorsa alınabilir. Perine bakımı iyi olmadığı durumlarda dikişler açılmışsa ikincil iyileşmeye bırakmak gerekebilir. Bu gurup şanssız hastada doğum sonrası estetik uygulamalara ihtiyaç olabilir.
DOĞUM SONRASI ESTETİK UYGULAMALARA İHTİYAÇ DUYULABİLİR
Doğum; eğer anneye veya bebeğe ait nedenlerden dolayı müdahale gerektiriyorsa bu durumda epizyotomi hattı vajene ya da makata doğru uzayarak derin vajen hasarı ya da perine yaralanmalarına neden olabilir. Her iki uygulama da bir sezaryenden çok daha zor cerrahilerdir.
Bu nedenle her vajinal doğumu normal doğum olarak adlandıran terminolojiler hatalıdır. Hem derin vajen onarımı hem de 3. ya da 4. derece perine yaralanması onarımı kadının hayatını oldukça etkileyebilecek sorunlara gebedir. Gazını veya gaitasını tutmakta zorlanan bir kadının sosyal yaşamı oldukça zarar görebilir.
DOĞUM İŞİ BİR SANATTIR
Hastaya doğru zamanda doğru uygulamaya yönlendirmek ve güvenli bir işlem sağlamak herhalde iğne ile kuyu kazmak kadar zordur.
