“Tek çocuk olmak zor, ona bir kardeş lazım”

Bir durumun problem halini almaması için öncelikle ilk yapılacak şey, o konuya yönelik duygu ve düşüncelerimizin netleşmesi ve sağlıklı bir zemine oturtulmasıdır. Yani ikinci kez anne baba olma serüvenine yüklediğimiz anlam bazen sadece “Oğlum/kızım tek kalmasın diye kardeş yaptık” şeklinde olabiliyor ve bu da başlı başına sarsıntılı bir zemin oluşmasına sebep oluyor.

“ANNE BABAMI YETERİNCE MUTLU EDEMİYOR MUYUM?”

Çocuk gelişiminin basamakları ele alındığında özellikle 0-6 yaş döneminde eve gelen kardeş için sandığımızdan daha fazla şey ifade eder. Bize göre “yanlız kalmaması, oyun arkadaşlığı, ileride kardeş istemesi, paylaşmayı öğrenmesi” gibi genel geçer düşünceler ona farklı yükler yükleyebilir. Bunun yanı sıra benmerkezci düşünme döneminde olan 0-6 yaş çocuğu eve gelen yeni bebeğin kendisine yönelik bir memnuniyetsizlik sebebi ile geldiğini düşünebilir. Artık ebeveynlerini yeterince mutlu etmediği, akıllı durmadığı, yemeklerini yemediği veya eskisi kadar sevimli olmadığı için anne ve babasının yeni bir çocuk istediğine yönelik yanlış düşüncelere kapılabilir. Çünkü ona göre evde zaten kendisi varken bir başka çocuk ihtiyacı oluşuyorsa eğer, bunun tek açıklaması kendisinin artık yeterli olmadığı yönünde olacaktır. Kaba bir tabirde bulunacak olursak, çocuk kendisini bir başka bebek ile aldatılmış ve terkedilmiş hissedebilir.

KARDEŞİ OLACAĞINI ÖĞRENİNCE BAKIN NE YAPTI?

[webtv=106445]

BU TARZ AÇIKLAMALAR YAPMAYIN

Çoğunlukla ebeveynler bu durumu keşfedip önlem alma amacı ile abi veya abla olacak çocuğa “Senin için yaptık biz bu kardeşi, sen mutlu ol diye, onunla oyna diye, biz aslında çocuk istemiyorduk sırf sen yalnız büyüme diye…” şeklinde açıklamalar yapar. Bu tarz cümleler çocuğun kendini sorumluluk altında hissedip hatta kendine kızmasına, kendini suçlamasına sebep olan bir duygu durumuna sürükleyebilir. Özellikle de hamilelik sürecinde annenin karnındaki büyüme, sancı, ağrı, hareket zorluğu gibi durumları gördükçe de “Benim yüzümden annem acı çekiyor, ben olmasam bana kardeş yapmak zorunda kalmayacaklardı” diye düşünebilir ve kendine yönelik kızgınlık besleyebilir. Bu sebeple eve gelecek olan bebeğin sorumluluğu ve geliş sebebi kesinlikle abi veya ablaya yüklenmemelidir. Anne babasının hür iradesi ile bir bebek sahibi olduğu düşüncesi her zaman daha pozitif bir algı oluşturacaktır.

KARDEŞİ OLACAĞI NE ZAMAN VE NASIL SÖYLENMELİ?

Özellikle ilk karşılaşma ve kardeşi olacağını ilk idrak ettiği zaman çok önemlidir. Miniklerin bu durumu ağır bir sorumluluk ve hayatının tamamen değişmesi olarak değil, hayatının farklı alanlarda farklı renklere boyanıp biraz daha farklılaşması olarak algılanması sağlanmalıdır. Yumuşak bir dille ablalığa/abiliğe geçişi sağlamak daha olumlu olacaktır. Bu açıdan bakıldığında, doğum zamanı gelmeden önce henüz hamileliğin ilk dönemlerinde süreci onunla paylaşmak daha doğru olacaktır.

Hayatımızın biraz değişeceğini ama birbirimize olan sevgimizin değişmeyeceğini, zaman zaman küçük ve korunmaya muhtaç olan bu tatlı bebekle biraz fazla ilgilenmemizin gerekebileceğini ama onu da hala çok ama çok sevdiğimizi, eğer sabırlı olursak ve onu sevmeye çalışırsak kısa bir süre sonra evde çok eğlenceli bir ortam oluşabileceğini ifade edebiliriz. Birbirlerini korumanın, sevmenin ve paylaşmanın hayatı daha keyifli kılacağını ve onun da bu bebekle geçirdiği zamandan çoğunlukla keyif alacağını söyleyebiliriz. Bunun yanı sıra zaman zaman zorlukları olacağını da söylemeliyiz ki olayı masalsı bir hale dönüştürüp gerçeklerle karşılaştığında hayal kırıklığı yaşamasın. Zaman zaman sahip olduklarını paylaşması gerekeceğini, bazen kardeşi için küçük fedakarlıklar yapabileceğini ama bunun aralarındaki sevgi bağını besleyeceğini belirtmeliyiz. Gelecekte de kardeşinin benzer şekillerde onun için güzel davranışlar sergileyeceğini ifade ederek, olumlu bir bakış geliştirmesi ama gerçekçi olunması en sağlıklısı olacaktır.

KARDEŞLE İLK KARŞILAŞMA

Kardeşi ile ilk karşılaşma anında anne baba ile olması gerekir. Bebeğe dokunması konusunda ona izin verilmeli, bebeğe karşı aşırı koruyucu olup abiyi/ablayı uzak tutmaya çalışmamalıyız. Zarar verme riski olabileceğini de unutmadan gözetim altında ama kardeşi ile yakın temasa girebileceği anlarda buna müsaade etmekte fayda var. Hatta minik kardeşin bakımı ve ihtiyaçlarını karşılamak konusunda abiden ufak destekler isteyebiliriz. Çocuğun işe yaradığına, kardeşi için bir şeyler yaptığına yönelik düşünce onu daha yetkin ve güçlü hissettirecektir. Bazen de kardeşinin gelirken, abi/abla için maddi değeri önemli olmayan ama manevi açıdan önemli olabilecek ve uzun süre saklayabilecek bir hediye getirilmesi (bebek, oyuncak, yastık, resim, aile resmi gibi) ona karşı olumlu bir tutum oluşmasına destek olabilir.