Boşanmadan çocuğunuz etkilenmesin

Çocuğun birincil olarak fiziksel gereksinimlerinin karşılanmasının yanı sıra, ait olma sevilme, güven ve anlayış gibi temel gereksinimlerini de karşıladığı öncelikli yer olan “aile” küçüğün hayatında ve kişiliğinin gelişiminde önemli bir rol oynar.

Aile kavramı içinde bulunduğumuz toplumda çekirdek aile; anne, baba ve çocuklardan oluşur. Aileyi oluşturan bu temel sistemlerden birinde sorun yaşandığında, diğer sistemler de zarar görmeye başlar. Anne babanın çocuklarla olan ilişkisi kadar birbirleriyle olan ilişkileri de çocuğu olumlu ya da olumsuz yönde etkiler.

GEÇİNEMEMEK ÇOCUĞU BOŞANMA KADAR ÜZER

Bazı ebeveynler aralarındaki sevgi ve saygı bağı koptuğu halde çocuğun mutluluğu ve gelecek kaygılarından dolayı ilişkilerini devam ettirebilirler. Ancak bununla birlikte ev içerisinde sık sık kavga edebilir ve yoğun geçimsizlik yaşayabilirler. Boşanma süreci çocuk için ne kadar örseleyici bir durumsa, böyle sağlıksız bir aile ortamı da çocuk için o denli sağlıksız öğeler içerebilir.

ÇOCUK İÇİN ÖNEMLİ OLAN ANNE VE BABASININ KURDUĞU İLİŞKİDİR

Anne baba arasındaki anlaşmazlıklar ve kavgalar çocuğun gelişimini olumsuz etkiler. Çocuk anne ve babasını birlikte görmek ister ve anne baba birlikte olduğunda mutlu olur ancak çocuğun sağlıklı gelişimi için önemli olan anne babanın aynı evde birlikte oturmalarından çok kurduğu ilişkinin niteliğidir. Bu nedenle bazı istisnai durumlarda, her ne kadar istenmeyen bir yaşantı olsa da anne babanın boşanması bir diğer deyişle ayrılmaları ve çocuk için ayrı ayrı olarak anne baba rollerine devam etmeleri çocuk açısından daha olumlu sonuçlar doğurabilir.

Eğer boşanan anne babalar;

• Çocuğun ihtiyaçlarını karşılar,
• Sorumluluklarını yerine getirir,
• Çocuğa sevgi ve güven vermeye devam ederlerse çocuğun boşanma sürecinden etkilenme düzeyi de doğrusal olarak azalacaktır.

BOŞANMA SÜRECİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Anne babanın boşanma sürecinde ve boşanma sonrası süreçte dikkat etmeleri gereken bazı önemli durumlar vardır. Bu durumlara değinecek olursak...

1. Çocuğa boşanma süreci ile ilgili açık ve anlaşılır bir dille açıklama yapılması gereklidir.
2. Birlikteyken mutlu olamadığınızı, geçinemediğinizi, birtakım anlaşmazlıklarınızın olduğunu, düzeltmeye çalıştığınız halde düzeltemediğinizi söyleyebilirsiniz.
3. Sıklıkla karşılaşılan sorunlardan biri de çocuk bu durumdan dolayı kendisini suçlayabilir. Ona bunun onun suçu olmadığını söyleyerek işe koyulmak daha sağlıklı sonuçlar verecektir.
4. Boşanmayla ilgili konuşmalarda eşinizi suçlamaktan kaçının. Bu çocuğunuzu annesine yada babasına öfke duymasından ve ilişkilerinin bozulmasından başka bir işe yaramayacaktır. Ayrıca, anne baba eski eşinden öç almak için eşinin çocuğu görmesini engellememelidir, çocuğunuz koz olarak kullanılacak bir araç haline dönüştürülmemelidir.
5. Boşanma kararınızı çocuğa eşinizle birlikte söyleyin.
6. Boşanmadan sonra hayatında olacak değişiklikleri çocuğa anlatın. Mümkünse şehir değiştirme, ev değiştirme, yeni bir evlilik gibi köklü değişiklikleri bir süre erteleyin. Çocuk boşanmanın arkasından bu değişikliklere uyum sağlamakta zorlanacaktır.
7. Ayrıldıktan sonra anne babanın ilişkilerini sürdürmeleri çocuk için en sağlıklısıdır. Çocukla ilgili kararları eşinizle birlikte almaya çalışın. Annenin babanın ve çocuğun birlikte zaman geçirecekleri ortamlar yaratılabilir. Doğum günleri, yılbaşı gibi önemli günlerde bir arada olmak çocuğa iyi gelecektir.
8. Boşanmadan sonra çocuğun düzenli aralıklarla ve sürekli olarak her iki ebeveyni de görmesine özen gösterilmelidir ve her iki ebeveyn de, çocuğu kendi yanlarına çekmek amaçlı aşırı sevgi gösterilerinden kaçınmalıdır. Annesinin ve babasının evlerinde kalmasını, her iki ebeveynin evinde de vakit geçirmesini sağlayın. İki evin de onun evi olduğunu hissettirin.
9. Uzlaşılamayan konularda çocuğu taraf tutmak zorunda bırakılmamalıdır.
10. Çocuğu boşanma ile ilgili konuların konuşulduğu ortamdan uzak tutun, tartışmalarınızı çocuğun yanında yapmayın ve çocuğunuzu eşinizle barışmak için bir araç olarak kullanmayın. Diğer aile bireylerini ve akrabalarını çocuğa karşı duyarlı davranmaları konusunda uyarın. Diğerlerinin de çocuğa annesini ya da babasını kötülemelerine izin vermeyin.
11. Eşlerin her ikisinin de çocukla ilgilenmesi, hayatındaki gelişmelerden haberdar olması, okul aktivitelerine ve diğer aktivitelere katılması önemlidir. Eşlerden birinin fazla ilgilenmesi diğerinin eksikliğinin kapatmaz.
12. Çocuğun sorularına açık ve dürüst cevap vermeye özen gösterin. Çocuğunuzu annesi ya da babası arasında tercih yapmak zorunda bırakmayın.

ANNE BABASI BOŞANAN ÇOCUKTAKİ PROBLEMLER

Boşanmanın gerçekleşmesi sürecinde çocuğumuzda bazı fizyolojik, psikolojik ve davranışsal problemler ortaya çıkabilmektedir. Bu tepkilere zamanında müdahale edilmelidir ve gereken önlemler alınırsa, süreç çocuğunuz açısından daha kolay atlatılır. Bu problemlere örnek olarak şunlar verilebilir:

• Parmak emme, tırnak yeme, yalan söyleme, alt ıslatma gibi davranış bozuklukları
• Psikolojik kökenli kekemelik
• Yalnız kalma korkuları ve gece korkuları
• Uyumsuzluk ve huzursuzluk
• Uyku bozuklukları ve yemek yeme sorunları
• Çevre ile ilişkilerinde sorunlar
• Okul başarısında düşüş, okul korkusu
• Öfke nöbetleri ve saldırganlık
• İçe kapanık hale gelme
• Dikkat toplamada güçlük
• Sık sık ağlama, baş ve karın ağrısı, mide bulantısı gibi psikosomatik rahatsızlıklar

Aile içi iletişim, sevgi ve özen bu ve benzer problemlerin ortaya çıkmasını veya ilerlemesini önleyebilir. Ancak çocuğun bu olaydan en az düzeyde etkilenmesine yardımcı olmak için bütün tedbirler alınsa da alınan önlemler yeterli olamayabilmektedir. Böyle bir durumda profesyonel yardım alınması hem anne babalar hem de çocuk için yararlı olacaktır.

Serap Melek KILIÇ
Pedagog - Aile Terapisti