Okul öncesi dönemde korku

Okul öncesi dönemde ortaya çıkan korkular çoğunlukla gelip geçicidir ancak bu noktada korku yaşayan çocuğa doğru bir yaklaşımda bulunmanın önemi büyüktür. İlk üç yaş korkuları yüksek ses, süpürge sesi, yabancı yüzler, annenin babanın gitmesi gibi somut olaylardan oluşur. Hayal gücünün gelişimiyle birlikte üç yaşından sonra çocuk soyut korkular da edinebilir.

Çocuklarda oluşan korku nedenlerinden bazıları

Ailelerin doğru davranışı kazandırma veya sözünü dinletme amacıyla çocukları korkutmaları, çocukluk korkuları arasında en sık görülenlerdir. Çocuk yanlış bir şey yaptığında; doktor amca sana iğne yapar, seni öğretmenine söylerim, sözümü dinlemezsen odandan çıkamazsın, böyle yaparsan evden giderim gibi söylemler çocuklarda yeni ve başka korkulara da sebep olabilmektedir.

Ebeveyn veya çocuğa bakım veren kişinin aşırı korumacı olması çocukta öz güven ve korku problemlerine sebep olur. Yapma düşersin, canın acır, araba çarpar, hasta olursun gibi söylemlerle büyüyen engellenmiş çocuklar kendine bir şey olacağı düşüncesiyle her şeyden korkup uzak durmaya çalışabilir.

Bazı korkular gözlem yoluyla kazanılır. Anne babanın veya bir arkadaşının çocuğun yanında bir şeyden korkması çocukta da aynı ya da benzer bir korkuya sebep olabilir.

Kontrolsüz teknolojik alet kullanımı da çocuklarda korkuya sebep olabilmektedir. Ebeveynlerin kontrol etmeden çocukların izlemesine izin verdiği içerikler, izleme sırasında araya giren reklamlar çocukluk korkularının oluşumunda etkili role sahiptir.

Çocuklar çoğu davranışı oyun yoluyla kazandıkları gibi korkuyu da oyun yoluyla edinebilirler. Bir arkadaşının saklanırken birden bağırarak ortaya çıkması, bir oyuncakla çocuğun üstüne korkunç bir ses çıkararak gelmesi gibi durumlar çocuklarda korkuya sebep olabilir.

Tüm bunların yanı sıra çocuğun yaşadığı deneyimler de korku oluşumuna sebep olur. Örneğin asansörde kalan ve korkan bir çocukta kapalı alan korkusu gelişebilmektedir.

Korkan bir çocuğa nasıl yaklaşmak gerekir?

- Önemseyin

Sebebi her ne olursa olsun çocuğun korkusunu önemseyin. Anlaşıldığını fark eden çocuk kendini güvende hisseder. Ailesinin ve sevdiklerinin onun yanında olması korkunun üstesinden gelebilmesi için ilk adımdır.

- Korkutmayın

Ebeveynler çocuğun korku yoluyla doğru davranışı sergilediğini fark ettikten sonra bunu her alanda kullanmaya başlarlar. Oysaki çocuk davranışı değil korkuyu öğrenir. Bu durum beraberinde yeni korkulara zemin hazırlar. Davranış kazandırma aşamasında en etkili ve en sağlıklı yöntemin doğru iletişim ve güvenli bağlanma olduğunu unutmamak gerekir.

- Sakinleştirin

Her çocuğun sakinleşme yolu farklıdır. Derin nefes almak, sakin bir müzik açmak, sarılmak, korktuğu şey hakkında konuşmak, oyun oynamak çocuğu rahatlatan şeyler arasındadır. Korku durumunda çocuğun rahatlaması için o anki ihtiyacına en uygun olanı uygulayın.

- Kendinizden örnekler verin

Kendi korkularınızdan ve bunları nasıl aştığınızdan çocuğa bahsedin. Yalnız olmadığını, herkesin birtakım korkuları olabileceğini düşünmek çocuğa güç verir, kendi korkusuyla yüzleşmesine yardımcı olur.

- Sorumluluk verin

Sorumluluk sahibi çocukların öz güvenleri yüksek olur. Öz güveni yüksek, kendi başına bir şeyleri başarabilen çocuklar korkuların üstesinden her zaman daha kolay gelirler.

- İçerik kontrolü yapın

Çocuklar izledikleri, okudukları, gördükleri şeylerden çok kolay etkilenirler. Bu nedenle kitap, çizgi film gibi çocukları etkileyen her türlü şeyin içeriğini önce inceleyin, uygun gördüğünüz takdirde çocuğa izin verin.

- Rol model olun

Örneğin böcekten korkan bir çocuğun annesinin böceği eline alıp onu severek başka bir yere bırakması ve çocuğun bunu gözlemlemesi korku duygusunun yoğunluğunu azaltır.

- Oyun kurun

Örneğin dişçiye gitmekten korkan bir çocukla doktor seti alarak dramatizasyon oyunu kurun. Ebeveyn olarak siz hasta olun dişlerinizi gösterin ve onun diş doktoru olarak sizi tedavi etmesine izin verin. Böylece oyun içinde duygularını dile getirecek ve oyun yoluyla daha rahat davranacaktır.

- Kitaplardan faydalanın

Çocukluk dönemi korkularına ilişkin yazılmış olan resimli çocuk kitaplarını okuyun kitaptaki karakterlerin duyguları hakkında sohbet edin.

- Gerekli durumlarda uzman desteği alın

Eğer çocuk korkuyu yoğun bir şekilde yaşıyor, korkuları günlük yaşamını etkilemeye başladıysa uzman desteği almak gerekmektedir.