Çocuklarda demir eksikliği anemisi

DEMİR EKSİKLİĞİ NEDİR?

Demir eksikliğine bağlı kansızlık yani anemi çocukluk çağında en sık rastlanılan kansızlık türüdür. 

HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?

• En sık olarak 6-24 ay arası çocuklarda ve ergenlik döneminde görülür. Bebeklerin ilk 6 ayında depolardaki demir yeterlidir. Ancak prematüre ve düşük doğum tartılı doğan bebeklerde 1. ayından itibaren bu depolar azalır. Anne sütünün demir içeriği düşüktür ancak emilimi iyidir.
• Bebeklere 6. ayından itibaren başlanılan ek gıdaların demir içeriği düşük olursa kansızlık gelişimi kaçınılmazdır.
• Demir eksikliği sadece bir kansızlık olarak değerlendirilemez çünkü demir eksikliği birçok sistemde aksama yaratan sorundur. Demir eksikliği olan çocuklarda fiziksel ve nörolojik gelişim geriliği, bağışıklık sistemi sorunları sıkça rastlanılır.

DEMİR EKSİKLİĞİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Demir eksikliği olan çocuklar ilk olarak genellikle solukluk, iştahsızlık ve huzursuzluk ile karşımıza gelir.
• Buz, toprak yeme ile seyreden pika sorununa sıkça rastlanılır.
• Katılma nöbetleri demir eksikliği olan süt çocuklarında daha sık görülebilen bir sorundur.

DEMİR EKSİKLİĞİ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?

• Çocukluktaki demir eksikliğinin tedavi edilmediği olgularda gelecekteki zeka katsayısında kalıcı bir azalma olabileceği gösterilmiştir. Okul çağındaki çocuklarda demir eksikliği okul başarısızlığı ve dikkat eksikliği ile sonuçlanabilir. Demir eksikliğinin bağışıklık sisteminde yarattığı aksamaya bağlı olarak enfeksiyon sıklığında artış görülebilir.
• Dünya sağlık örgütü zamanında doğan bebeklerde dördüncü ayından itibaren, erken doğan ve düşük doğum tartılı bebeklerde ise birinci ayından itibaren koruyucu dozda demir tedavisi verilmesini önermektedir.
• Sağlıklı süt çocuklarında 9. ayda, prematurelerde 1. veya 2. ayda tam kan sayımı ve demir parametrelerini değerlendirme testinin yapılmasını öneriyoruz.
• Demir eksikliği tedavisi günlük 2-3 doza bölünerek verilir. Demir ilaçlarının öğün aralarında alınması, süt ürünleri ile beraber verilmemesi demir emilimini arttırır.
• Demir ilaçlarının tadından dolayı içim sorunu yaşayan çocuklarda bu preperatların portakal suyuyla birlikte verilmesi denenilebilir.
• Demir eksikliği olan çocuklarda tedavinin birinci ayında kan değerlerinin birçoğu normale döner ancak demir depolarının dolması için 3 ay süreyle tedavi edilmesi gerekir.

DEMİR EKSİKLİĞİNDEN KORUNMAK İÇİN NELER YAPMAK GEREKİR?

• Demir eksikliğinden korunmak için bebeklerin diyetine 6. ayından itibaren tahıllar, yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı et, yumurta sarısı eklenilmelidir.
• Bebeklere ilk bir yaşa kadar mümkünse iki yaşa kadar inek sütü içirilmemesi, iki yaşından sonra günlük içirilen süt miktarının 500 mililitreden az olması demir eksikliği oranlarını azaltmaktadır.