Başarıya giden yolda kaygı yol gösterici mi, yoksa engelleyici mi?

Bir buçuk milyondan fazla 8. sınıf öğrencisinin katılacağı Liselere Geçiş Sınavı (LGS) ile ilgili beklenen karar nihayet açıklandı. 2020-LGS’nin 20 Haziran tarihinde uygulanacağı duyuruldu. 8. sınıf öğrencilerinin eğitimlerine uzaktan devam ettiği bu günlerde son dönemece girildi. Hayalini kurdukları lisede okuma hedefiyle yoğun bir maratonu geride bırakmaya hazırlanan adaylarda bugünlerde sınav kaygısı yaşanıyor. Kaygı sadece onlarda değil velilerinde de var.  

Hissettiğin kaygı normal seviyede mi?

Alışılmadık bir durum karşısında ya da herhangi bir döneme özgü (sınav dönemi vb.) yoğun duygulanım ile birlikte, aynı zamanda fizyolojik belirtilerin oluşması ve bunu yaşayan kişi tarafından algılanması ile ortaya çıkan durum kaygıdır.

Duyduğun hafif tedirginlik ve gerginlik ise bu olumlu bir işaret. Çünkü senin sınavını önemsemen ve sınava odaklanman için gerekli olan da bu aslında. Bu sayede çalışmaya istekli hale geliyorsun. Yani meraklanma.

Vücudunda aşağıdaki belirtileri mi hissediyorsun?

Sınava hazırlanırken veya sınav anında;

- Kalp atışların artıyor, hızla nefes alıp veriyor musun?

- Mide ve bağırsak hareketlerin hızlanıyor mu?

- Ağzın kuruyor, titreyip terliyor musun?

- Dişlerini ve ellerini sıkıyor musun?

- Gözbebeklerin genişleyip, vücut kasların gerginleşiyor mu?

Dikkat etmelisin çünkü sınav seni fizyolojik olarak olumsuz etkilediği için bunları yaşıyor olabilirsin. Eğer bunları yaşıyorsan hemen düşüncelerini kontrol et.

Eğer düşüncelerin sana;

- Başaramayacağım,

- Acaba sınavım nasıl geçecek,

- Zaten herkes benden daha başarılı,

- Bildiklerimi de unutacağım ve sınavda hiçbir şey yapamayacağım,

- Hiçbir şeyi yetiştiremeyeceğim,

- İyi bir okula giremezsem her şey biter,

- Annemin babamın yüzüne nasıl bakarım,

- Kazanamazsam herkes ne der, benimle alay ederler,

- Kazanırsam herkes bana değer verir,

- Sınav yaklaşıyor ve ben yeterince hazırlanamayacağım,

- Kesin bildiklerimin hiçbiri aklıma gelmez,

- Her şey kötü gidecek diyorsan, ciddi bir sınav kaygısı yaşıyorsun demektir.

Unutma ki kaygı normal şartlar altında seni motive eder, çalışma isteğini artırır,  bu anlamda olumlu ve olması gereken bir duygudur. Ancak bu düşünceler, senin başarını engeller, vücudun sağlıklı tepkiler vermez, düşüncelerin odaklanmana engel olur.

Peki,  böyle düşünme sebebin nedir sence?

- Sınava gerektiği gibi yeterli, düzenli ve sistemli bir şekilde hazır değil misin?

- Gelecekte karşılaşılacağın durumların belirsiz olması, sonucu bilememen ve tahmin edememen seni rahatsız mı ediyor?

- Hayatının bu sınavın sonucuna göre tümüyle mutsuz ya da mutlu geçeceğini mi düşünüyorsun?

- Kendine güvenmiyor musun?

- Sınav sistemi, test tekniği, ders çalışma ve soru çözme teknikleri, puanlama sistemi hakkında yeterli bilgiye sahip değil misin?

- Sistemli ders çalışmıyor musun ve konu tekrarı yapıp yeterince test çözmüyor musun?

- Neyi, ne zaman, nasıl, neden, ne kadar yapman gerektiğini bilmiyor musun?

Ve en önemlisi;

- Herkesin sınavı kazanırsan sana değer vereceğini, kazanamazsan hiç kimsenin değer vermeyeceğini mi düşünüyorsun?

Bu sebeplerden biri veya birkaçı seni olumsuz düşüncelere sevk ediyorsa aşırı kaygılanmana neden olabilir ve bundan dolayı sınav başarın olumsuz etkilenebilir.

Bir sonraki yazımda kaygını yönetmek için çözüm önerilerinden bahsedeceğim. Bunlardan hangisinin sana uygun olduğuna karar ver ve çözüm için harekete geç.