Ebeveyn ehliyeti almayan kalmasın!

Çocuk yetiştirirken aklı kadar kalbini de dinlemek isteyen binlerce anne babanın Avrupa’da 2002 yılından beri faydalandığı ABC Ebeveyn Ehliyeti, Türkiye'de. Fırsat bu fırsat diyerek eğitimi burada yürütecek olan Avusturyalı Pedagog Andreas Keckeis'e sorularımı yönelttim ve ebeveyn olmadığım halde "Ebeveyn Ehliyeti" almaya karar verdim. 

Öncelikle verdiğiniz eğitimin kapsamından biraz bahseder misiniz? Eğitim sonrası anne babalar nasıl bir farkındalık kazanacaklar?

Çocuklarımızla birlikte geçirdiğimiz zaman hızla akıp gidiyor. Bu zamanı kavgalar ve can sıkıntıları ile boşa harcamak yerine Ebeveyn Ehliyeti’nin sunduğu araçlardan faydalanarak günlük aile yaşamımızda huzurlu ve uyumlu bir ortam yaratmayı öneriyoruz. Ebeveyn Ehliyeti eğitimi 18 modülden oluşuyor. Bu eğitime katılanlar sadece ebeveyn-çocuk ilişkisinde değil, eşleriyle ilişkilerinde ve iş yerinde kurdukları ilişkilerde de fayda sağlıyorlar. İstanbul’da 21 Şubat’ta 14.00-17.00 saatleri arası Renkli Akademi ev sahipliğinde düzenlenecek workshop’ta ise bu eğitimin can alıcı unsurlarını katılımcılarla paylaşacağız.

Her ülkenin çocuk yetiştirme konusunda kendine özgü problemleri vardır eminim. Örneğin bence bizim en büyük yanlışımız çocuklarımızı kendimize bağımlı yetiştirmek. Sizce Türk ailelerin çocuk yetiştirme konusunda yaptığı en büyük hatalar neler?

Her ülkenin eğitime konusunda kendisine özgü bir kültürü ve birtakım sıkıntıları var. Yaşanan sıkıntıları birer “yanlış” olarak tanımlamak istemem; herkes elinden gelenin en iyisini yapar; ebeveynler de kendi çocukları konusunda birer uzmandır. Her ailenin kendi içinde bir sistemi mevcuttur, biz sadece onlara bazı araçlar sunabiliriz; ebeveynler bu araçları uygun buldukları durumlarda devreye sokabilirler.

Bize diğer ülkelerden birkaç örnek verebilir misiniz? Onlar da çocuk yetiştirme konusunda bizimle benzer problemler mi yaşıyor mu?

Çocuk yetiştirme konusunda yaşanan temel sıkıntılar ülkeden ülkeye farklılık gösterebilir ama günlük yaşam çoğu kez her ülkede paralellikler taşır. Çocuklar ne giymelidir, ne yemek isterler ve ne yemek istemezler, ne zaman eve gelmelidirler gibi!

Avrupa’daki ebeveynlerle Türkiye’deki ebeveynler arasında sizin gözlemlediğiniz en belirgin farklar neler?

Gözlemlediğim en belirgin fark, Türkiye’de büyükanne-babaların çocuk yetiştirme sürecine etkilerinin çok daha önemli bir rol oynaması. Türkiye’de pek çok ebeveynin çocuklarına iyi imkanlar sağlayabilmek için onları çeşitli beceriler ve eğitimlerle donatmaları da dikkatimi çekiyor. Avrupa’da eğitim olanakları çok geniş; eminim burada olduğundan daha az değerlendiriliyor ve talep görüyordur.

Peki, genel bir çerçeveden baktığımızda çocuk yetiştirme konusunda en büyük ortak sorun nedir sizce?

Sınır koyma meselesinin ve çocuklara kendi ayakları üzerinde duran bireyler olabilmeleri için eşlik etme sürecinin en büyük ortak sorunlar olduğunu düşünüyorum.

Yaşadığımız yüzyıl ile önceki yıllardaki ebeveynlik problemlerini karşılaştırdığımızda bugün hangi temel sorunlarla karşı karşıyayız?

Bir yandan dijital medya, diğer yandan bireyler arası açıklık ve kabul sorunu çağımızın en temel meseleleri bence.

Sosyal medya, oyun ve internette geçirilen sınırsız zaman… Her anne baba aynı şeyden şikayetçi. Bizim aklımız gerçekten çok karışık, çünkü nasıl sınır koyacağımızı bilemiyoruz. Nasıl kurtulacağız bu problemlerden?

Çocuklarımızla doğru iletişim kurmayı öğrenerek ve onlarla nitelikli zaman geçirmek için konfor alanımızdan çıkıp yeniden onlara yönelerek. Hakiki olarak! Medyayı günah keçisi ilan etmeyerek. Bununla birlikte çocuklarımıza akıllı telefonlar dışında bir dünya sunarak!

Sizce sosyal medya kullanım yaşı ne olmalı? Sınır koymak ne kadar doğru?

Bir orta yol öneririm; yani çocukların “tamam artık, bu kadar yeter!” hissini kendi kendilerine edinecekleri ve sosyal medyayı doğru kullanmayı öğrenecekleri biçimde onlara rehberlik etmeyi. Ayrıca çocuklarımızın gözünde hayatta sürekli online olmanın dışında farklı seçenekler bulunduğunun canlı örneği olmak da çok önemli.

Çocuklara günde kaç saat internette zaman geçirme izni verilmeli? Var mıdır bunun kesin bir sınırı?

Bence bunu her aile kendisi belirlemeli. İnternetin aşırısı, her şeyin aşırısı gibi zararlı. Ortayı bulmak gerek!

Son olarak çocuklarımıza hitap şekillerimiz ve sevgimizi gösterme biçimi ile görüşünüzü merak ediyorum. Çocuğa “aşkım, paşam” gibi hitaplarda bulunmak, dudaklarından öpmek gibi davranışlar sizce cinsel gelişimleri açısından onları nasıl etkiliyor? 

Gelin konuya çocukların tarafından bakalım. Çocuklar duyguları doğallıkla hisseder. Sevgiyi göstermek güzeldir, her ailenin de sevgiyi ifade etmek için kendi ritüelleri vardır. Ama sevgimizi gösterirken çocuğumuzu gözden kaçırmamalıyız. Birisine sevgi göstermek, ancak onun kendisini sevgimizi ifade ediş biçimimizle iyi hissetmesi yoluyla olur. Buna dikkat ettiğimizde yanlış yapacağımız hiçbir şey yoktur.

Son olarak... Avusturya'da 15 yıldır binlerce ebeveynin faydalandığı bir eğitimden söz ediyoruz. Bu eğitimi Türkiye'ye taşıma fikri nasıl gelişti?

Benim aktif tiyatroculuk yaptığım dönemde tanıştığım ve yıllar sonra hala ailece görüştüğüm Türk arkadaşım Gülce Erhan, eğitimci Deniz Gören'le birlikte anne babalara eğitimler sunmak üzere Renkli Akademi'yi kurdu. Benim çocuklarımla ilişkimi gözlemleyerek aramızdaki şefkat, değer bilme ve saygı odaklı iletişimin sırrını Türkiye'den anne babalarla da paylaşmamı teklif ettiler. Hayır demek için hiç sebebim yoktu, bu işi büyük tutkuyla yapıyorum!

ANDREAS KECKEİS KİMDİR?

Andreas Keckeis, Avusturya kökenli ebeveynlik eğitimi derneği Elternwerkstatt’ın başkan yardımcısıdır. 1964 doğumludur. Yukarı Avusturya Bölgesi ve Salzburg temsilcisidir. ABC-Ebeveyn Eğitimi odaklı ebeveyn koçu ve ebeveyn eğitmenidir ve 5 çocuk babasıdır. Medya ve tiyatro eğitimcisi, arabulucu, oyuncudur. İletişim, retorik ve sunum koçu, sistematik koç ve yöneticidir.