Çağımızın hastalığı ‘Tekno boyun’! Omurgaya ve omuzlarımıza binen yük öyle bir artıyor ki...

Profesör Doktor Halil Koyuncu, boynun, beyinle beden arasında bağlantı sağlayan bir köprü olduğunu, bu yapıda kemikler, eklemler ve yumuşak dokuların uyumlu bir çalışma sergilediğini, omurların kaslar tarafından hareket ettirildiğini ifade etti ve 'tekno boyun' hakkında bilgiler verdi:

"Tech Neck" ya da "Text Neck" terimi; "Metin Boynu", "Cep Boynu", "Teknoloji Boynu", "Kambur Boyun", "Kaplumbağa Boynu", "Fleksiyon Boynu" ve "Mesaj Boynu" diye ifade edilir.

Koyuncu, bu sendromun bir duruş bozukluğu sonucu oluştuğunu, akıllı telefonlar, tabletler, laptoplar, e-kitaplar veya bilgisayarlar gibi elektronik cihazların ekranına uzun süreli bakma, web tarama, video izleme veya mesajlaşma amacıyla başın öne doğru eğilmesi ve asılı bir durumda uzun süreli tutulmasıyla meydana geldiğini, böyle durumlarda tekrarlayıcı streslerin olduğunu, dokular yaralandığını ve bunu takiben ağrı görüldüğünü ifade etti.

Daily Mail’de yer alan habere göre İngiltere’de bu rahatsızlıktan yakınanlar çare olarak botoksa yöneliyor.  Boynun arka tarafında trapez kaslarını hedeflemesi nedeniyle 'traptox' adı verilen bir tedavi uygulanıyor.

Botoksun kırışıklıklar üzerinde etkisine benzer şekilde, 'traptox' işlemi kasların kasılmasına neden olan sinir sinyallerini felç ederek, onları gevşetiyor ve boynun hareketliliğini artırıyor.

Londra'daki bazı sağlık görevlileri, traptox yaptırmak isteyen ayda 10 kadar hasta gördüklerini ve bazı hastaların her 6 ila 9 ayda bu işlemi tekrarlamaya ihtiyaç duyduklarını bildiriyor.

Plastik ve Rekonstrüktif cerrah Dr. Ashwin Soni, The Telegraph'a yaptığı açıklamada bu tedaviye başvuran hasta sayısının arttığını söyledi ve ekledi:

“Hastaların çoğu sürekli boyunlarını öne eğdikleri ve duruşlarına dikkat etmedikleri için ağrı çekiyor. Şu anda ayda ortalama 10 hasta görüyorum, çoğu 40 yaşın üzerinde. Muhtemelen yıllarını masalarının ya da akıllı telefonlarının üzerinde kambur durarak geçirmiş ve duruşlarına iyi bakmadılar.”

Dr. Soni, hastalara fizyoterapist gibi bir profesyonelle görüşmelerini ya da yoga veya pilates gibi hareket kabiliyetini geliştirici bir egzersiz yapmalarını önermeden önce 'hızlı çözüm' olarak yalnızca 'bir veya iki' kez traptox uyguladığını da sözlerine ekledi.

Kings College London araştırmacıları kısa bir süre önce teknoloji karşısında kambur durmanın boyunlarımız üzerindeki etkisine dair yeni kanıtlar sundu.

BOYNA BİNEN YÜKÜ 4 KAT ARTIRIYOR

Royal Society of Medicine'ın estetik tıp ve cerrahi bölümündeki bir etkinlikte sunulan bu çalışma, normal gergin duruşta insan başının omurgaya yaklaşık 5 kg yük bindirdiğini ancak öne eğilerek kambur durduğumuz yani tekno boyun duruşunda gerginlik seviyesi dört kattan fazla artarak 22 kiloya kadar çıkıyor.

Boynun bu şekilde kötü duruşu, ağrının ötesinde gerilim tipi baş ağrıları, kas spazmları ve hatta boyun eklemlerinde acı verici kemik büyümelerin oluşumu gibi bir dizi soruna yol açabilir.

Akıllı telefonlarına yapışık halde yaşayan yetişkinlerin teknoloji boynu riski altında olduğu düşünülse de sağlık görevlileri gelecek nesillerin daha da büyük sorunlarla karşılaşabileceğinden endişe ediyor.

Journal'ın haberine göre daha önce yapılan çalışmalar 2- 11 yaş arasındaki çocukların günde 4,5 saate kadar ekran kullandığını ve bu sürenin önerilen saatten çok daha fazla olduğunu gösteriyor.

İngiltere’de daha yakın tarihli araştırmalar, 8- 18 yaş arasındaki gençler için günde yaklaşık dört saat olması gereken sürenin yetişkinlerde beşe çıktığını ortaya koyuyor.

Bazı doktorlar, teknoloji kullanımı nedeniyle çocuk vakalarının sayısında artış gördüklerini, bu vakalar arasında boyun kaslarının kasılmaya başladığı ve başın yana doğru eğildiği tortikollis ve cihazlara bağlı kalmaktan kaynaklanan genel hareket bozukluğu olduğunu belirtiyor.

Prof. Dr. Halil Koyuncu, dünyada teknolojik aletlerin kullanım süreleri hakkında bilgi verdi:

“Özellikle, genç ve erişkin yaşlarda, telefonlar uzun süreli kullanılıyor. Bu kullanımın, Amerika’da günde ortalama 2.7 saat ve Kore’de 4.1 saat olduğu tespit edilmiştir. Amerika’da mobil cihazlar kullanan üniversite öğrencileri arasında yapılan bir araştırmada yüzde 40 oranında, Thailand'da 2015 yılında yayınlanan bir araştırmada ise akıllı telefon, laptop veya tablet kullanan şehir insanında yüzde 62.3 oranında boyun, sırt ve omuz ağrısı olduğu bulunmuştur. Tüm dünyada milyonlarca insanı etkileme potansiyeli mevcut olup "text neck” sendromu gittikçe büyüyen bir sağlık sorunudur.

Bireylerin haftada ortalama 20 saatlerini akıllı telefon veya tablet başında harcadıkları bilinmektedir. Akıllı tablet ve telefon kullanımı özellikle çocuklar ve gençler arasında çok yaygındır. Bir çalışmada, çocuk ve gençlerin günde 5-7 saat arasını akıllı telefon kullanarak geçirdikleri ve bu sürenin yılda ortalama 1825 ile 2555 saate denk geldiği gösterilmiştir . Bir başka çalışmada ise, 292 üniversite öğrencisinin %58,4’ünün ev ortamında ve %40’ının oturma pozisyonunda akıllı telefon kullandığı ve %80’ininden fazlasının günde en az iki saatini akıllı telefon ile geçirdiği belirtilmiştir.”

"Text neck sendromunda ağrılara katkıda bulunan en yaygın duruş, başın öne eğilmesi ve omuz duruşudur. Bahsi geçen cihazların ekranının okunabilmesi, seyredilebilmesi veya mesaj yazılabilmesi için boyun öne eğilir, baş omuzların önüne gelir ve önde, başın bu şekilde asılı kalmasıyla “text neck” pozisyonu kazanılır." diyen Koyuncu, bu duruşun direkt direkt olarak omurgayı etkilediğini, cihazların ekranlarına bakmak için baş değişik derecelerde öne doğru eğildiğini, boynun alt omurları öne ve üst sırt omurları ise arkaya doğru artan bir eğrilik meydana getirdiğini, ayrıca tek elle cihaz kullanan bireylerde, çift elle kullananlara göre kas aktivitesinin daha yüksek olduğunun belirlendiğini sözlerine ekledi.

Boyun bölgesinde, Text Neck Sendromunda, kas sertliği ya da spazmlar belirginidir. Ağrı-spazm-immobilite döngüsü oluşur. Özellikle,boyun bölgesinin yüzeyel kasları olan ve üç parçadan iberet bulunan “Trapez “ kası, bu sendromda oldukça sertleşir. Belirgin olur. Kadınlarda, tıbbi sorun yanında estetik açıdan da olumsuz ve hoş olmayan bir görünüm oluşturur.

Prof. Dr. Halil Koyuncu, bu durumda yapılan işlemleri sıraladı:

* Lokal enjeksiyonlar,iğneler ve ilaçlar spazm çözmek amacıyla sık kullanılır.

* Fizyoterapi programını destekler.

* Spazmın çok belirgin olduğu durumlarda, kuru iğne, akupunktur, anesteizk madde, serum fizyolojik uygulandığı gibi botoks da yapılır.

Text Neck Sendromunda Diğer Sistemler Etkilenir mi?

Bu sorumuza Prof Dr. Halil Koyuncu şöyle yanıt verdi:

“Baş önde pozisyonu, boyun omurgasının bağ, kas ve sinirlerinde irritasyon, inflamasyon ve spazmlara yol açar.Tedavi edilmediğinde, omurgada dizilim bozuklukları, omurga eklemlerinde ve diğer yapılarında erken dejenerasyon, disklerde bası ve fıtık, sinir ve kas hasarı, mide-bağırsak ve akciğer problemleri gibi kalıcı ve ciddi hasarlara sebep olabilir. Bu hastalarda; yavaş yavaş gelişen,yaygın, hareketlerle artan, boyun, omuz ve sırt ağrısı, boyun çevresinde tutukluk ve spazm, boyun eklem hareketlerinde kısıtlanma, kollara yayılan ağrı, kas kuvvetsizliği, uyuşma, karıncalanma, gözlerde ağırlık hissi, baş dönmesi ve baş ağrısı gibi şikayetler bulunmaktadır. Özellikle,kas ağrıları beraberinde kas spazmlarına sebep olur. Bu durum,hareket kısıtlılığı oluşturur. Gerginlik, rahatsızlık hissi ve uykusuzluk oluşturur.”

Bu hastalık için uygulanan tedaviler nelerdir ?

Omurgada kalıcı ve ciddi hasarlar oluşmamışsa tedavi genellikle tıbbi olarak uygulandığını belşrten Koyuncu, yapılması gerekenleri sıraldı:

İlk yapılması gereken, hasta eğitimi ve yaşam stili değişikliğidir. Hekim omurga anatomisi, hastalık hakkında ve tedavi konusunda hastayı bilgilendirmelidir.

Günlük aktiviteler sırasında boynunu nasıl koruyacağı hastaya öğretilmeli, iş ve yaşam tarzı değişiklikleri konusunda önerilerde bulunulmalıdır.

Ağrı ve diğer rahatsızlıkları azaltmak için, büyük ölçüde yardımcı olan bazı basit yaşam tarzı değişiklikleri yapılmalıdır.

Akıllı telefonlar, tabletler, e-kitaplar veya bilgisayarlar gibi cihazlarla daha az zaman harcanmalıdır. Kullanım sırasında sık sık mola verilmelidir.İş dışında  dinlenme araları olmalıdır.

Mesaj yazmak yerine konuşarak iletişim sağlamak, cihazları kullanırken doğru postür sağlamak, boyun, sırt ve omuzlardaki stresi azaltmak için yardımcı olur. Aşırı kullanım veya tekrarlayan strese bağlı  yaralanma olduğu için, her 20 dakikada bir cihaz kullanımına ara verilmelidir.

Yukarı bakarak, boyun normal nötr konumuna geri getirilmeli ve baş düzleştirilmeli, çene ve omuzlar geri çekilerek 20-30 sn. tutulmalıdır. Başka bir alternatif ise cihazların yüksekte göz seviyesinde tutulması ve kullanım sırasında gövdenin desteklenmesidir.

 Tedavide kullanılan diğer seçenekler şöyle sıralanabilir:

 --İlaç kullanımı,

--Fizik tedavi uygulamaları,

 Ergonomik düzenlemeler,bu sendroma ait belirti ve bulguları azaltır.

--Egzersiz uygulamaları,

--Ortez kullanımı,

--Çok çeşitli enjeksiyonlar,

--Masaj, manipülasyon uygulamaları,

--İş-uğraşı tedavisi,

--Akupunktur ve gerekli vakalarda çeşitli cerrahi girişimlerdir.