Botoksu ne zaman yaptırmaya başlayalım? 20'li yaşlar çok mu erken? Çizgiler belirdikten sonra çok mu geç?

Herkes pürüzsüz ve genç bir cilde sahip olmak istiyor. Kimse yaşlanmak istemiyor ve yüzünde çizgiler belirmeye başlayınca panik oluyor.

Kırışıklıklar için en basit çözüm olarak karşımıza botoks çıkıyor ama botoks için genel bir tabu vardır. 20’li yaşlarında botoks yaptırmak isteyen ‘yaşın küçük, kırışığın yok’ tepkisi ile karşılaşır ama pek çok uzman botoks ile en güzel sonucun genç hastalarda elde edildiğini söylüyor. 

20'li ve 30'lu yaşlarındaki insanlar, kırışıklıkları durdurmak umuduyla giderek daha fazla botoks yaptırıyor. Bu uygulamaya önleyici botoks adı veriliyor. Ama işe yarıyor mu? Botoksun çeşitli kullanım alanları iyi araştırılmış olsa da, kırışıklıkları önlemek için uzun süreli kullanımına ilişkin geniş çaplı klinik araştırmalar yok. Bunu destekleyen kanıtlar genelde küçük çalışmalara dayanıyor ve genellikle ilacı satan şirketler tarafından finanse ediliyor.

Yine de birçok dermatolog ve plastik cerrah, botoksun bazı kırışıklıkların oluşmasını geçici olarak durdurabildiğini söylüyor. Dermatolog Ife J. Rodney, Washington Post’a yaptığı açıklamada cilt kırışıklıları ve botoks etkisini ilginç bir örnekle anlattı:“Genç cildi bozulmamış bir kâğıt parçası gibi düşünün. Kâğıdı buruşturmamak, buruşmuş bir kâğıdı tamamen düz hale getirmekten çok daha kolaydır.

Peki 20'li veya 30'lu yaşlarda botoks yaptırmak kırışıklıkların oluşumunu nasıl geciktiriyor? 
Botoksa ince çizgiler ve kırışıklıklar belirmeden önce mi başlanmalı?
Önleyici botoks tedavileri kişinin genç görünümlü süresini uzatabilir mi? 
20’li yaşlar botoks yaptırmak için çok mu erken?
Yoksa çizgiler derinleştikten sonra yapılan botoksun etkisi daha mı az görülür?
Botoks cildimize nasıl etki eder?

Yüz kaslarımızın tekrarlayan hareketi, kaz ayakları, alın çizgileri ve kaşların arasında görülen dinamik kırışıklıklara neden olabilir. Gençken, bu kırışıklıklar genellikle yüzünü buruşturmak veya şaşırmış görünmek gibi yüz ifadeleri yaptığımızda ortaya çıkar. Yaşlandıkça vücut, cildin ana yapısal bileşeni olarak görev yapan ve cilde sıkılığını veren bir protein olan kolajeni daha az üretir. Ayrıca cilde elastikiyetini veren bir protein olan elastini de kaybederiz. 

Plastik cerrah olan Smita Ramanadham, daha az kolajen ve elastin ile cildin daha ince hale geldiğini, bunun da kırışıklık çizgilerinin daha belirgin hale gelebileceği anlamına geldiğini söyledi.
Botoks ise kaslarımıza hareket etmesini veya kasılmasını söyleyen sinir sinyallerini bloke eder. Sıvının yüz kaslarımıza enjekte edilmesi onları geçici olarak felç eder. Amerikan Plastik Cerrahi Derneği başkanı Steven Williams, bu yüz kaslarının kasılmasını önleyebilirseniz, aynı zamanda cildin kırışıklık çizgilerinin oluşmasına veya derinleşmesine neden olacak şekilde katlanmasını da durdurmuş olursunuz” dedi.

Ancak bu tedavi, güneş hasarından kaynaklananlar gibi her türlü kırışıklıkta işe yaramıyor. Ayrıca güneş lekeleri gibi diğer yaşlanma belirtilerine de yardımcı olmaz.

Dermatolog Uzm. Dr. Yusuf Topal, botoksun, kırışıklıkların evrelerine göre uygulanan bir işlem olduğunu, eğer mimik yaptığınızda alın, kaş arası ve kaz ayaklarınızda derinleşen çizgileriniz oluşmuyorsa, mimik yapmadığınızda da hiç kırışıklığınız yoksa botoksun önceliğiniz olmaması gerektiğini ve botoks ihtiyacının kişiden kişiye değişkenlik gösterebildiğini vurguladı.

Bu nedenle yaştan bağımsız olarak “evre 2” denilen, mimik yapılmadığında belli belirsiz, mimik yapıldığında hafif hafif artık kendini gösteren kırışıklıklara botoks koruma amaçlı erken dönemde başlanabilir.

1- Önleyici botoks ne kadar etkilidir?

Botoks yaptırmayı bırakırsanız kaslarınız yeniden kasılmaya başlar ve kırışıklıkların yavaş yavaş oluşmasına neden olur. Ancak Rodney, aynı yaştaki hiç botoks yaptırmamış birine göre muhtemelen daha az kırışıklığa sahip olacağınızı söyledi ve ekledi: “25 yaşından sonra başlayıp 40 yaşında botoks yaptırmayı bırakırsanız sanki 15 yıldır zamanı durdurmuşsunuz gibi olur.” dedi.

Dermatolog Uzm. Dr. Yusuf Topal, düzenli botoks uygulamasının kırışıklık oluşumunu gerçekten engelleyebilir mi sorusunun cevabını 19 yıllık bir ikiz deneyinde bulduğumuzu söyledi ve bu araştırmanın detaylarını anlattı:

“Araştırmaya katılan ikizlerden biri Los Angeles'ta, diğeri ise Münih'te yaşıyordu. Los Angeles'ta yaşayan ikize 19 yıl boyunca her 4-6 ayda bir alın ve kaş arasına botoks uygulandı. Son 8 yılda kaz ayaklarına da uygulama yapıldı ve zaman içinde dozlar düşürüldü. Münih'te yaşayan ikize ise 19 yıl içinde toplamda 4 kez botoks uygulandı. Araştırmanın sonunda, düzenli botoks uygulaması yapılan ikizde alın ve kaş arası çizgilerine rastlanmazken, düzensiz uygulama yapılan ikizde belirgin çizgiler gözlemlendi. Bu bulgu, düzenli botoks uygulamasının kırışıklık oluşumunu engellemede oldukça etkili olduğunu açıkça gösteriyor.”

Topal, bu araştırmadan çıkarılacak dersleri ise şöyle sıraladı:
• Düzenli botoks uygulaması kırışıklık oluşumunu engelleyebilir.
• Botoksun etkisi zamanla azalır, bu nedenle düzenli uygulama önemlidir.
• Dozlar zaman içinde düşürülebilir.
• Botoks uygulamasının etkisi kişiden kişiye değişebilir.

Dermatologlardan ve plastik cerrahlardan elde edilen kanıtlar, botoksun kırışıklıkların başlangıcını geciktirdiğini gösteriyor ancak onlarca yıldır botoksun etkileri üzerine yüksek kaliteli klinik araştırmalar yapılmadı. 

2011 yılında yapılan bir çalışmada araştırmacılar, 20 ay boyunca düzenli aralıklarla botoks yapılan yaşları 30 ile 50 arasında değişen 45 kadından oluşan bir grubu takip etti. Son tedaviden yaklaşık altı ay sonra araştırmacılar kadınları değerlendirdi ve kırışıklıklarında önemli azalmalar olduğunu buldu.

2- Koruyucu botoksa ne zaman başlamalıyım?

Bir kişinin kırışıklıklarının oluşma yaşı, cilt tonuna, genetiğine ve yaşam tarzına bağlı olarak değişebilir. Ramanadham, genel olarak insanların 20'li yaşların sonlarında ve 30'lu yaşların başlarında ciltlerindeki kolajen ve elastini kaybetmeye başladığını, önleyici botoks yapmayı düşünen herkesin bir dermatolog tarafından değerlendirilmek isteyeceği yaşlar olduğunu söyledi.
Dermatolog Anne Chapas, kişilerin yüzleri ifadesiz bir haldeyken küçük kırışıklıklar veya çizgiler görmeye başlayana kadar botoks için beklemelerini önerdi. Aksi takdirde, zaten kırışıklığın oluşmayacağı bir bölgeye botoks enjekte ettirmenin para israfı olduğunu sözlerine ekledi.

3- Çizgiler derinleştikten sonra yapılan botoksun etkisi daha mı az görülür?

Uzm. Dr. Yusuf Topal, derinleşmiş çizgilerde botoks uygulamasının, çizgiler yeni oluşmaya başladığı döneme göre daha farklı bir protokol gerektirdiğini belirtti ve sorumuza şöyle yanıt verdi:
“Evet, çizgiler derinleştiğinde yapılan botoks, çizgilerin ilk oluştuğu döneme kıyasla daha az etki edebilir. Bunun nedeni, yıllar boyunca yüzümüzdeki mimik kaslarının kullanımıyla oluşan basınç sonucunda, bu çizgilerin derinleşmesi, yerleşmesi ve fizyolojide oturmaya başlamasıdır. Derin kırışıklıklarda, tedavi yöntemi erken dönemde uygulanan protokollere göre farklılık gösterir; tedavi sıklığı ve kişisel planlama açısından daha özel bir protokolle ilerlenmesi gerekebilir.”

4- Önleyici botoks tedavileri kişinin genç görünümlü süresini uzatabilir mi? Bununla ilgili yapılmış bilimsel çalışmalar var mı?

Yapılan araştırmalara göre botoksun etkisinin zamanla azalabileceğini, bu nedenle düzenli uygulamanın önem taşıdığını vurgulayan Uzm. Dr. Yusuf Topal, yaşlanmanın kaçınılmaz bir süreç olsa da, estetik tıp ve kozmetik ürünler yaşlanmanın etkilerini geciktirmek için çeşitli çözümler sunduğunu, botoksun bu çözümler arasında en popüler ve etkili yöntemlerden biri olduğunu söyledi.

5- Koruyucu botoksa kaç yaşında başlanmalı?

Uzm. Dr. Yusuf Topal, botoks ihtiyacının tamamen kişiden kişiye farklılık gösterdiğini, kırışıklıkların evrelerine göre yapmak gerektiğini ve botoksun yaştan bağımsız olduğuna bir kez daha dikkat çekti:

Evre 1: Mimik yapmadığında kırışıklık yok, mimik yaptığında belli belirsiz
Evre 2: Mimik yapmadığında belli belirsiz, mimik yaptığında çok hafif kırışıklıkları var
Evre 3: Mimik yapmadığında kırışıklıkları belli, mimik yaptığında derinleşen kırışıklıkları var
Evre 4: Mimik yapmadığında artık oturmuş bir yüz ifadesine sebep olan kırışıklıklar var, mimik yaptığında da cildin tamamen kendini bıraktığı derin ve uzamsal kırışıklıklar.

Bu aşamada, evre 1 kırışıklığa botoks değil, mezoterapiler ile cilt kalitesini destekleyen, erken yaşlarda da güvenle başlanabilecek bir protokol hem mimik kırışıklıkları hem de tüm cilt kalitesini erkenden sağlama almak için etkili ve idealdir.

Evre 2 kırışıklıkta kişinin kırışıklıları ile memnuniyeti önemli. Kişi bunun olmamasını istiyorsa profilaksi dediğimiz koruyucu amaçlı, minimal daha hafif dozajlarda botoks uygulaması başlanabilir. Yılda bir kez düzenli takip yeterlidir.

Evre 3’te ise artık botoks vakti gelmiştir. Kırışıklıklar mimiklere daha da oturmadan 4-6 ayda bir yani yılda 2 kez yapılması gerekir

Evre 4, seans sayısının arttığı bir protokoldür. Sonuç alınmak isteniyorsa etkili bir tedavi için hastanın sürece kendini hazırlaması şarttır. 4 ayda bir düzenli olarak 12 ay boyunca gelmeli. Kişiden kişiye değişmekle birlikte, hastanın dozlarının ve uygulama seanslarının arası açılarak düzenli olarak en az 3 yıla yaydığı bir süreçte kendini bulması önemlidir.

6- Önleyici botoks ne sıklıkla yapılmalı?

Uzm. Dr. Yusuf Topal, 1 ve 2. evrede önleyici - koruma amaçlı botoks uygulamasının yılda 1 olarak düzenli yapılabileceğini söyledi ve ihtiyaç analizinin bu aşamada önemli olduğunu vurguladı.

7- Önleyici botoksun alternatifleri nelerdir?

Dermatologlar, cildinize bakım yapmanın, günlük güneş kremi kullanmanın, dengeli beslenmenin ve kaliteli ve düzenli uykunun cilde olumlu etkilerinin olduğunu, ayrıca A vitamininden türetilen bileşikler olan retinoidlerin uygulanmasının da kırışıklıkları azalttığını sözlerine ekledi.