Boşanmanın teknik servisi var mı?

Türkiye İstatistik Kurumu yakın zamanda 2019 yılına ait Evlenme ve Boşanma İstatistiklerini açıkladı. Bugünkü konumuzla ilgili bazı verileri sizinle paylaşarak yazıma başlayacağım. Yıllara göre ortalama ilk evlenme yaşı her iki cinsiyette de artmış. Ortalama ilk evlenme yaşı erkeklerde 27,9 iken kadınlarda 25,0 olarak açıklanmış.

BOŞANMALARIN %36’SI İLK 5 YILDA

Boşanmaların %36’sının evliliğin ilk 5 yılında gerçekleştiği görülüyor. İlk 5 yıla dair bu ortalama önceki yıllarda da aşağı yukarı değişmiyor.

2019 yılında 155 bin 47 çift boşanırken 139 bin 660 çocuk velayete verilmiş. Boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görülüyor. Çocukların velayetinin %76,’sı anneye, %24’ü babaya verilmiş.

Yine TÜİK verilerine göre boşanma nedenlerin de ilk sırada yer alan konular (yüzdelerine göre):

1. Sorumsuzluk ve ilgisizlik,
2. Ekonomik sıkıntılar ve geçinememe
3. Aile içi şiddet
4. Eşlerin saygısız tutumları
5. Aldatma
6. Terk edilme ve terk etme

BOŞANMANIN DA BİR UZMANI VAR: AİLE, EVLİLİK VE ÇİFT TERAPİSTLERİ

Boşanma tıpkı evlenirken olduğu gibi iki kişinin ortaklaşa vereceği bir karardır. Bu kararı ve süreci mümkünse iki kişi arasında yürütmeleri, yönetmeleri sağlıklı olanıdır. Daha sağlıklı olanıysa bu süreçte bir uzman yardımına bir profesyonele başvurmaktır. Daha önce de vurguladığımız gibi her şeyin bir teknik servisi olduğu gibi ilişkilerin de (boşanmanın) bir uzmanı olduğunu hatırımızda tutmalıyız.

NEDEN BOŞANIYORUZ?

Neden evleniyoruz sorusu da aynı bağlamda sorulabilir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun yaptığı araştırmalar sonucu ulaştığı boşanma nedenlerini yazının girişinde paylaştık. Şimdi ise daha çok evlilik ve çift terapilerinde, boşanma öncesi, sırası ya da sonrasında alınan danışmanlık süreçlerinde karşılaştığımız durumları sıralayalım:

• Evliliğin ne olduğunu bilmiyoruz.
• Evlilik için birbirimize uygun muyuz bilmeden evleniyoruz.
• Evliliğin bir şeylerin çözümü, düzeni olacağını düşünmemiz.
• Ekonomik sıkıntılar.
• İletişim problemleri.
• Köken aileler kaynaklı yaşanan problemler.
• Sınır problemleri. Bireyselliğin korunamaması.
• Sorun çözme becerilerimizin yetersizliği.

Son madde belki de en sık rastlanan sorun diyebiliriz. Problem çözme konusunda çiftler sorun yaşıyorsa bu bir çığ etkisi gibi evliliğin üzerine düşebiliyor ve bu da bir yıkım yaratıyor. Tam da bu nedenle iletişim ve problem becerilerimizi geliştirmek hem bireyselliğimizin hem de ilişkimizin sağlıklılığı açısından kilit öneme sahip.

BOŞANMA İÇİN NE ZAMAN YARDIM ALINMALI?

Çiftler için sağlıklı boşanma, boşanmadan sonra sağlıklılık ve yeni ilişkilere sağlıklı geçebilmek için boşanma öncesi, sırası ve sonrası desteği tercih ve tavsiye etmekteyiz.

Hocamız Dr. Murat Dokur; “kişiler masumdur ancak ilişkiler değil” der. Bunu boşanma için de söyleyebiliriz. Kişiler masumdur ancak boşanma sürecinin kendisi, bizim süreçle kurduğumuz ilişki masum olmayabilir ve can yakan da genellikle maalesef bu olmakta. Örneğin boşanmayı istemeyen kişi eşini çocukla, malla, bir kusurunu ifşa ile, ailesiyle, işi vesaire nedenlerle zora sokmak isterken boşanmayı kötü bir şey olarak yaşıyor, yaşatıyordur ve doğalında boşanmayı isteyen eşi de onun için kötü pozisyonuna düşüyordur. Tıpkı seansta sıklıkla karşılaştığımız; ilişkilerinin aslında yaşanmaz hale geldiğini anlatan bir danışana “ayrılık/boşanma konuştunuz ya da düşündünüz mü” dememizle aldığımız cevap “ben eşimi terk edemem” olmakta. Ayrılık kişinin ruhsallığında “terk etmek” olarak duruyorken boşanmanın evlilik gibi sadece durum olduğunu içselleştirmek hiç de kolay olmamakta.

“KİŞİLER MASUMDUR ANCAK İLİŞKİLER DEĞİL!”

Bu nedenlerden ötürü kişinin ya da çiftlerin gündeminde ayrılık, boşanma varsa ya da ilişkide kötü giden bir şeyler seziliyor ancak çözüm konusunda yol alınamıyorsa gecikmeden bir profesyonele başvurulabilir. İlişkinin ihtiyacı olan belki de ayrılık/boşanma değil, problem çözme ya da iletişim becerilerinin güçlendirilmesidir.

SADECE BOŞANMA AŞAMASINDA MI YARDIM ALINIR?

Hayır, her zaman ilişkiniz için yardım alabilir, bir dışardan göze (profesyonele) başvurabilirsiniz. Bu hem sağlıklı hem de işlevsel olan kıymetli bir dönüttür ilişkiniz için.

HER ŞEY YOLUNDAYKEN DE TERAPİ, UZMAN DESTEĞİ ALINABİLİR

Her zaman meselesini biraz açalım şimdi. İşler yolundayken, ufak tefek tartışmalar çözümsüz çatışmalara, küslüklere döndüğü zaman, boşanma lafı, basıncı geçmiyorken “acaba ilişkimiz boşanmaya mı gidiyor” soruları zihnimizde yankılanıyorken, bir tarafın “boşanalım o zaman, boşanıcam senden, ayrılalım yeter” söylemleri başladığı zaman, her iki bireyin “boşanmayı” diline doladığı zaman, avukata ve mahkemeye başvurmuşken hatta boşanırken ve hatta daha kıymetlisi boşandıktan sonra da psikoterapiye başvurulabilir ve yardım alınabilir. Hangi dönemde yardıma daha az ya da daha çok ihtiyacınız olduğunu kim belirleyebilir ki?

BOŞANMA DÖNEMİNDE TERAPİDE NELER YAPILIR?

Çiftler terapiye en çok boşanma kararı aldıkları ya da mahkemeye başvurdukları dönemde çoğu kez “son bir şans” diyerek başvuruyorlar. Bizlerin çift terapisi/boşanma terapisi sırasında yaptığı ise; ayrılık kararı almış çiftler için sağlıklı bir süreç yönetimi planlamak, olumsuz duyguların kendilerine, birbirlerine ya da çocuklara zarar vermeyeceği, sağlıklı ayrılıp ve ayrışabilecekleri bir psikoterapi/sağaltım çalışmasıdır.

Boşanma sürecinde aslında ayrılığa değil çift terapisi ve aile terapisi teknikleri ile hem ilişkinin hem de ailenin ihtiyaçlarına odaklanarak kişilerin, ilişki ve ailenin sağlıklı gelişimi, büyümesi ve sorunlarının çözümüne katkıda bulunulur. Boşanmak için gelmiş bir çift terapi desteğiyle ilişkilerindeki sorunları çözerek sağlıklı ve keyifli bir evliliğe doğru pekala geçiş yapabilir. Aynı şekilde boşanma için gelmiş bir çiftte aslında çocukların yaşadığı sorunların çözümsüz kalması ve çiftin problem çözme çabalarının da ayrı bir probleme dönüşerek bir kaosa dönüştüğü durumlarda aile terapisi desteğiyle, tüm aile üyelerinin hatırı sorularak desteklendiği noktada çift ve aile ferahlamış, kalkınmış olarak ilişkilerini sürdürme kararı alabiliyor.