14 maddeyle okula uyum sorununu çözün!

Okullar açıldı ve bu haftayla birlikte bir ayı geride bırakmak üzereyiz. Özellikle 1. sınıfa başlayan öğrencilerde okula uyum sorunları, öğrenme ve davranış problemleri, kurallara ve yeni düzene alışmada zorluklar devam edebiliyor. Peki 1 ay geçmesine rağmen devam eden uyum sorunlarıyla ilgili aileler neler yapabilir? Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile Eğitim Programı (AEP) Eğitimcilerinden Aile ve Çift Terapisiti Şamil Saribaş, aileler için önerilerde bulundu...

1-ANLAYIN

Anlamanın çözmekten çok daha değerli olduğunu unutmadan, öncelikle çocuğunuzun nasıl bir zorluk, kaygı, sorun yaşadığını anlamaya çalışın. Sorular sorun, araştırın, gözlemleyin.

2-ZAMAN TANIYIN

Yeni durumlar herkes için belli kaygılar ve uyum zorlukları getirdiği gibi çocuklarda da sürprizlerle ve tanımadığı kişilerle dolu okul, onun belli düzeyde kaygı ve zorluklar yaşamasına neden olacaktır. Üstüne gitmek, hemen çözüme geçmek yerine, yanında olduğunuzu hissettirip ona zaman tanıyın.

3-MERAKLI OLUN

Size farklı gelen, bir gariplik, sorun olduğunu düşündüğünüz hiçbir durumu ihmal etmeyin, nedenlerini araştırın, etrafınızda bu konuda güvendiğiniz/deneyimi olan kişilerle konuşun, ihtiyaç duyduğunuzda öğretmenine danışmaktan çekinmeyin.

4-DESTEKLEYİN

Yeni süreçte onun en çok ihtiyacı olan şey destek. Ona yanında olduğunuzu hissettirin, eleştirmek yerine destek olun, neye ihtiyacı olduğunu sorun. Kızmak yerine anlamaya çalışın, onun zorlandığını gördüğünüzü, onu anladığınızı hissettirin.

5-OYUNA YASAK GETİRMEYİN

Oyun ve oyuncaklar hala onun için öğrenme, gelişim ve rahatlama alanı. Artık okul var diye ya da sorumlulukları arttı düşüncesiyle oyunu yasaklamayın, denge kurarak zamanlarını belirleyerek oyun oynamasına izin verin.

6-SORUMLULUK VERİN

Bu süreci iyi yönetebilmek için onun da düşüncelerini alarak ona sorumluluklar verin. Neyi ne kadar yapması gerektiğine dair yeni okul düzeniyle birlikte sorumluluklarını konuşun. Yapılması konusunda destek olacağınızı anlatın. Rahat olmasını sağlayın.

7-KAYGILANMAYIN

Eğer siz bu süreçte kaygılıysanız uyum süreci bir o kadar zorlu geçecektir. Çocuklar ebeveynlerinin kaygı ve korkularını çok kolay hisseder ve içselleştirirler. Eğer bu süreçte sizi endişelendiren, korkutan, düşündüren durumlar varsa mutlaka okuldan, öğretmeninden destek isteyin. Siz ne kadar rahatsanız çocuğunuz da o kadar rahat olacaktır.

8-KURALLAR

Bu sürecin en önemli belirleyicileri konumunda gibidir. Hem okulda hem de evde kurallar iyi belirlenmiş ve çocuk tarafından anlaşılmışsa kurallar iyi işlediği sürece çocuğunuz kaygı, korku hissetmeyecektir. Kuralların anlaşılması için onunla konuşun. Neyi, neden ve nasıl yapması gerektiği konusunda sık sık sohbet edin.

9-ÖĞRETMENİN DESTEĞİNİ ALIN

Çocuğunuzun sınıf öğretmeni uyum konusunda size en çok yardımcı olabilecek kişidir. İhtiyaç duyduğunuz her konuda mutlaka kendisiyle iletişime geçin.

10-PSİKOLOJİK DESTEK

Çocuğunuzun ruhsal olarak ne yaşadığını, nasıl bir desteğe ihtiyacı olduğunu, neler hissettiğini ve sizin başka neler yapabileceğinizi öğrenmek için okul psikolojik danışmanından (rehber öğretmen) yardım istemekten çekinmeyin.

11-ARKADAŞ İLİŞKİLERİNİ DESTEKLEYİN

Okulda geçirdiği zamandan bahsederken diğer sorunlara verdiğiniz önemi arkadaşlarıyla yaşadığı sorunlar varsa onlara da gösterin. Arkadaşlarıyla ne kadar sağlam, doyurucu, uyumlu ilişkiler geliştirirse sınıfla, okulla uyumu o kadar iyi olacaktır.

12-SORUN ÇÖZMESİNE YARDIMCI OLUN

Uyumu için önemli olan diğer beceriler kendini ifade etme, sorun çözme ve yardım isteme becerileridir. Ona ‘balık tutmayı’ öğretin. Zorlandığını gördüğünüz konularda onun neler yapabileceğini gösterin, adım atmasını sağlayın. Sonuç alamazsa destekleyin, tekrar denemesini sağlayın. Kendine güvenmesi, kendini ifade etmesi birçok sorunun çözümünde anahtar olacaktır.

13-TARZINIZI GÖZDEN GEÇİRİN

Çocuğunun okula uyumu sizin aile, ebeveyn, kişisel tutum ve sorun çözme becerilerinizden bağımsız değil. Çocuğunuzun değişimi için siz de sorunlar karşısında özellikle uyumla ilgili konularda tavrınızı, düşüncelerinizi gözden geçirin. Değişiminiz konusunda siz de esnek olun. Siz değişirseniz çocuğunuz da okulla ilişkisi de uyumu da çok daha kolay değişir.

14-BAĞ KURUN

Ona kendi okula başlama deneyiminizden, yaşadıklarınızdan bahsedin, bağ kurmanızı ve onun rahatlamasını sağlayacaktır. Her gün onu zorlamadan okula dair konuşun, arkadaşlarından, öğretmenlerinden, duygularından bahsetmesini sağlayın. Bu sohbetin spontan olmasına özen gösterin. Ne hakkında ne kadar konuşmak istiyorsa o kadar anlatsın ve anlattıklarıyla ilgili yaşanan durumdan çok duygularına, ne hissettiğine odaklanın.

Çocuğunuza sadece dersler, ödevler sırasında değil oyun oynarken de eşlik edin. Bu eşlik onun üzerindeki baskıyı azalttığı gibi sizi de evdeki yardımcı öğretmen pozisyonundan kurtaracaktır. Eğer hala belli konularda zorlandığını, çözümsüz kaldığınızı düşünüyorsanız daha fazla beklemeden bir uzmandan yardım isteyin.

Şamil Saribaş, Aile ve Çift Terapisti