Unutkanlık problemi neden yaşanır?

65 yaşın altındaki unutkanlıklar en çok psikolojik nedenlerle ortaya çıkar. 65 yaşın üstündeki unutkanlıklarda ise depresyonlar baş sırayı alır. Bu yüzden gerek 65 yaş altı gerekse 65 yaş üstü unutkanlıklarda ilk bakılması gereken durum depresyondur. 

Depresyon temel olarak mutsuzluk olarak ifade edilebilir. Kişi mutsuz, sıkıntılı ve ağlama isteği duyarken, depresif düşünceler nedeniyle kendini değersiz hissedebilir. Öz güveni azalır. Başka insanların yanında olmayı çok istemez. Yanlızlık isteği daha baskın çıkar.

DEPRESYON SADECE MUTSUZLUK OLARAK ORTAYA ÇIKMAZ

Depresyon sadece mutsuzluk olarak ortaya çıkmaz. Düşünceleri dertleri üzerine yoğunlaştığı için konsantrasyon eksikliği ve unutkanlık da ortaya çıkar.  Örneğin 30 yaşında bir kişi "Daha biraz önce yediğim yemeği unuttum" der ya da ezbere bildiği arkadaşının numarasını hatırlamaz. Bir odaya girer neden girmiştim der. Bütün bunlar zihninin dertlerine yoğunlaşması ve yeni bilgilere kapanması ile olur. Sizi dinler ama aslında dinlemiyordur. Bakışları başka yerdedir, kafa sallar ama sizi anlamadığını anlarsınız. Bu yüzden depresyon unutkanlık yapan bir hastalıktır.

Kaygı bozuklukları da aynı depresyon gibi kişiyi etkiler. Kaygı bozukluklarında kişi sürekli kaygı duyduğu konuya yönelir. Örneğin panik bozukluğu varsa dışarı çıkmaktan korkar, sürekli olarak düşüp kalacağım başkaları yardımcı olamayacak diye düşünmeye başlar. Böyle olduğu zamanda dışardan gelecek bilgilere farkında olmadan kapanır.

Yoğun sınav kaygısı olan bir öğrenci son dakikada notlarına bakar ama kimi zaman notları anlamaz, kimi zaman da sınava girdiğinde tüm bildiklerinin aklında uçup gittiğini hisseder. En bildiği konular aklına gelmez. Çünkü kaygısı nedeniyle sınava yönelmiş ve tüm dikkatini ona vermiştir. Bu da beynin içinden bilgileri bulup çıkarmayı engeller.

DEPRESYON DEMANS İLE KARIŞTIRILIYOR

Yaşlılıkta da özellikle 65 yaş üstünde depresyon sıklıkla demans ile karışır. Bu durumdaki depresyona yalancı demans adı verilmektedir. Çünkü demanstaki bir insan kadar unutkan olur. Demans ile temel farkı demanstaki insan eskileri hatırlayıp son öğrendiklerini unuturken depresyondaki insan yenileri hatırlamakta ama eskiyi kimi zaman unuttuğunu söylemektedir. Çünkü dikkati iç dünyasına yönelmiştir. Sıkıştırılınca hatırlar. Ancak demanstaki kişi sıkıştırılsa bile hatırlamakta zorlanır hatta hafızasındaki boşlukları farklı zamanlarda farklı şekillerde doldurduğu için anlattığı öykü farklılaşabilir. Sabah kahvaltıda yediklerini hatırlamaz. Evin eşyaları değiştiğinde panik olur. Neyi nereye koyduğunu bulamaz. Halbuki depresyondaki insanın böyle problemi yoktur. Biraz gayret edince hatırlar. 

Unutkanlık bir sonuçtur. Unutkanlığın endisi hastalık değildir. depresyona, kaygıya ve demansa bağlı olarak ortaya çıkabilir . Tedavide altında yatan nedenin ortadan kaldırılması ile düzelmektedir. Ancak bu durum depresyon ve kaygı bozukluklarında daha kolay olurken demansta çok kolay olmamaktadır. Depresyon ve kaygı bozukluğu tamamen iyi olup unutkanlık düzeldiği halde demansta ancak kötüye gitme yavaşlatılabilinmektedir. Unutulamaması gereken önemli bir konu ise genç yaşlardaki gayretlerin yaşlılıktaki demansın şiddetini yavaşlatabileceği en azından unutkanlığı biraz azaltabileceğidir. Spor yapma, kitap okuma, tartışma, bulmaca ve sudoku çözme, satranç oynama , sigara ve alkolden uzak durma her yaş için beynin fonksiyonlarını arttıracak ve yaşlılıkta doğal olarak oluşabilecek unutkanlığa da faydalı olacaktır.