Sınavlarda dikkat hataları nasıl önlenir?

Sınavlarda dikkatsizliği önlemenin temel yolu öncelikle dikkatsizliğin sebebini bulmaktır. Sınavlarda dikkatsizlik çok farklı nedenlerle oluşmaktadır. Bunların başında dikkat eksikliği, sınav kaygısı, zeka yüksekliği ve zeka geriliği gelmektedir.

Bunları tek tek ele alırsak, dikkat eksikliği sınavlarda dikkatsizliğin en büyük nedenidir. Öğrencinin az ya da çok dikkat eksikliği olduğunda sınavda basit hatalar yapmakta, bildiklerini yanlış işaretlemekte, her türlü çeldiricilere takılmakta, en zor soruları yaparken en kolay sorularda problem yaşamaktadırlar.

Bu durum daha çok uzun süreli sınavlarda ya da üst üste bir kaç sınava girildiği durumlarda yaşanmakta, ilk sınavda dikkatini verebilirken ikinci sınavda artık dikkati uçup gidebilmektedir. Dikkat eksikliği bozukluğunda çocukların dikkati çabuk dağılmakta, paragrafın sonuna geldiğinde başını unutmakta, bildiklerini yanlış işaretlemekte ya da cevap şıklarını kaydırmaktadır. Bir diğer önemli konu sınavda süreyi yetiştirememeleridir. Dikkat eksikliği olan çocuklar sınavda yanıtları yetiştirememekte, zamanı kullanamamaktadır.

Sınav kaygısı da sınavda dikkatsizliği getirmekte, kaygı nedeniyle bildiklerini yapamamakta, yapamadıkça kaygılanmakta, özellikle zor bir soruya takılıp kaldığında kaygı daha da çok artmakta ve sonuçta dikkat iyice bozularak bildiklerini de yapamaz duruma gelmektedirler. Bu kaygı kimi zaman daha sınavın en başında ortaya çıkmakta ve çocuklar sınava girdiklerinde en basit sorularda sıkıntı yaşamaktadırlar.

Zeka düzeyi yüksek çocuklarda özel bir dikkat eksikliği bozukluğu olmasa da sınavlarda soruları çok çabuk okuyup, çok çabuk cevaplandırmakta, bir an önce bitirmek istemekte, kalıp kontrol etmeye sıkılmakta böyle olunca da hatalar yapmaktadırlar. “Ben nasıl olsa yaparım” güveni bazen orantısız bir güven haline gelip hata yapmalarına, dikkat etmeden okuyup yanlış cevaplamalarına neden olabilmektedir.

Zeka düzeyi düşük çocuklarda ise sorun daha farklı olmakta onlar ise tam olarak algılayamadıklarında dikkatsizlik yaşamakta, tam olarak dikkatlerini vermekte zorlanmakta ve sadece basit sorularda değil zor sorularda da hatalar yapmakta ve sınavda başarısız olmaktadırlar. Bu çocuklarında temel özelliği anlamadan çok çalışmaları nedeniyle soruları tam kavrayamamaları ve sınavda dikkatsizlik yaşamalarıdır.

Dikkat eksikliği olsun, sınav kaygısı, zeka yüksekliği veya düşüklüğü olsun bunlar sonuçta sınavda dikkat eksikliğine neden olup hatalar yapmalarıyla sonuçlandığından dikkatsizlik durumunda sebebin hangisi olduğunun tesbit edilip düzeltilmesi gerekir. Dikkat eksikliği varsa dikkat eksikliğinin, sınav kaygısı varsa kaygının giderilmesi, zeka yüksekliğinden oluyorsa sınavda daha dikkatli olma yönünde yönlendirilmesi, zeka düşüklüğünde ise daha kapasitesine uygun okullara yöneltilmesi faydalı olacaktır. Çocuklarımıza “Daha dikkatli ol!” demek bu sorunu çözmeyeceği gibi kendilerine olan güvenlerini de azaltacaktır.